Strategic Focus: Central Asia
Markaziy Osiyo va qo’shni mintaqalardagi asosiy voqealarning tahlilini bizning kanalda kuzating.
✔️Ekspertlar fikri SFCA pozitsiyasini aks ettirmaydi.
✔️Mazmunli fikrlar, aniq xulosalar
Taklif/murojaat uchun: @sfca_admin
✔️Ekspertlar fikri SFCA pozitsiyasini aks ettirmaydi.
✔️Mazmunli fikrlar, aniq xulosalar
Taklif/murojaat uchun: @sfca_admin
TGlist рейтинг
0
0
ТипАчык
Текшерүү
ТекшерилбегенИшенимдүүлүк
ИшенимсизОрдуУзбекістан
ТилиБашка
Канал түзүлгөн датаFeb 07, 2025
TGlistке кошулган дата
Aug 21, 2024Тиркелген топ
ChAT: Strategic Focus: Central Asia
94
Рекорддор
30.10.202423:59
10.3K
Катталгандар06.02.202514:33
600
Цитация индекси12.11.202423:59
3.3K
1 посттун көрүүлөрү11.11.202423:59
2.9K
1 жарнама посттун көрүүлөрү15.02.202512:10
7.58%
ER12.11.202423:59
32.10%
ERRӨнүгүү
Катталуучулар
Citation индекси
Бир посттун көрүүсү
Жарнамалык посттун көрүүсү
ER
ERR
14.02.202503:28
🇮🇷Eron hududiga oid faktlar!
Eronning maydoni taxminan 1 648 195 km² ni tashkil qiladi. Eron davlatining real kattaligini bilish uchun uni Yevropa davlatlari bilan taqqoslaymiz:
🇫🇷Fransiya – 551 695 km² (taxminan 3 ta Fransiya)
🇩🇪Germaniya – 357 022 km² (taxminan 4,6 ta Germaniya)
🇪🇸Ispaniya – 505 990 km² (3 ta Ispaniyadan sal ko‘proq)
🇵🇱Polsha – 312 696 km² (taxminan 5 ta Polsha)
🇮🇹Italiya – 301 340 km² (taxminan 5,5 ta Italiya)
🇬🇧Buyuk Britaniya – 243 610 km² (deyarli 7 ta Buyuk Britaniya)
Agar bir nechta o‘rtacha Yevropa davlatlarini jamlasak, masalan, Fransiya, Germaniya va Polshani (taxminan 1,22 mln km²), ular baribir Eron hududini to‘liq qopla olmaydi.
Shunday qilib, Eron ichiga 5-6 ta o‘rtacha Yevropa davlati yoki 10 dan ortiq kichik davlatlar, masalan, Chexiya, Portugaliya va Vengriya sig‘ishi mumkin.
Eronga (hamda Yaqin Sharq) oid tahliliy materiallarni, qiziq faktlarni o’qish uchun @erontahlili kanaliga qo’shilishni tavsiya qilamiz!
Eronning maydoni taxminan 1 648 195 km² ni tashkil qiladi. Eron davlatining real kattaligini bilish uchun uni Yevropa davlatlari bilan taqqoslaymiz:
🇫🇷Fransiya – 551 695 km² (taxminan 3 ta Fransiya)
🇩🇪Germaniya – 357 022 km² (taxminan 4,6 ta Germaniya)
🇪🇸Ispaniya – 505 990 km² (3 ta Ispaniyadan sal ko‘proq)
🇵🇱Polsha – 312 696 km² (taxminan 5 ta Polsha)
🇮🇹Italiya – 301 340 km² (taxminan 5,5 ta Italiya)
🇬🇧Buyuk Britaniya – 243 610 km² (deyarli 7 ta Buyuk Britaniya)
Agar bir nechta o‘rtacha Yevropa davlatlarini jamlasak, masalan, Fransiya, Germaniya va Polshani (taxminan 1,22 mln km²), ular baribir Eron hududini to‘liq qopla olmaydi.
Shunday qilib, Eron ichiga 5-6 ta o‘rtacha Yevropa davlati yoki 10 dan ortiq kichik davlatlar, masalan, Chexiya, Portugaliya va Vengriya sig‘ishi mumkin.
Eronga (hamda Yaqin Sharq) oid tahliliy materiallarni, qiziq faktlarni o’qish uchun @erontahlili kanaliga qo’shilishni tavsiya qilamiz!
Кайра бөлүшүлгөн:
Eron-Turkiya: tahlil va xabarlar
27.02.202510:17
Turkiyaning diniy ekspansiyasi
Turkiya o‘zining geosiyosiy manfaatlarini ilgari surish uchun diniy institutlardan faol foydalanmoqda. Anqaraning asosiy vositalaridan biri Diniy ishlar boshqarmasi (Diyanet) bo‘lib, u 2025-yilda Yevropa, Afrika va Osiyoni qamrab olgan xalqaro loyihalar uchun $3,7 mlrd ajratishni rejalashtirgan. Bundan tashqari, bu hududlarda siyosiy islomni yoyish uchun Islom payg‘ambarini qo‘llab-quvvatlash xalqaro tashkiloti (Uluslararası Peygamber Efendimizi Koruma ve Destekleme Heyeti, IOSPI) ham ishlatilmoqda, u “Musulmon birodarlar” bilan bog‘liq bo‘lib, Turkiyaning siyosiy tizimiga chuqur integratsiyalashgan.
Diyanet dastlab Turkiyada radikal harakatlarni nazorat qilish uchun tashkil etilgan edi, ammo Erdog‘an hokimiyatining 23 yillik boshqaruvi davomida u butun dunyodagi musulmon jamoalariga ta’sir o‘tkazadigan qudratli vositaga aylandi. Bugungi kunda uning asosiy faoliyati ta’lim dasturlarini yo‘lga qo‘yish, masjidlarni nazorat qilish va turk diniy mafkurasini targ‘ib qilishdan iborat.
Ayniqsa, Germaniyaga katta e’tibor qaratilgan bo‘lib, u yerda Diyanetning mahalliy bo‘linmasi Turk-Islom diniy ishlar ittifoqi (DİTİB) orqali har yili 75 nafar turk diniy fakultet bitiruvchisi Germaniyaga (Shimoliy Reyn-Vestfaliya hududida joylashgan DİTİB akademiyasi) ikki yillik o‘qishga jo‘natiladi, shundan so‘ng ular 10 yillik shartnoma asosida DİTİBga aloqador masjidlarda imom sifatida ishlaydi.
Biroq, Diyanet faoliyati G‘arb maxsus xizmatlarida xavotir uyg‘otmoqda. Germaniya va Avstriya Anqara bilan bog‘liq bo‘lgan ayrim masjidlarga oid tergovlarni boshladi, chunki ular muxolif faollarni kuzatishda ishtirok etayotganlikda gumon qilinmoqda.
Turkiyaning xorijdagi ta’sirini kengaytirishda IOSPI ham muhim rol o‘ynamoqda. Bu tashkilot 2021-yilda tashkil etilgan, uning bosh kotibi Muhammad al-Saghir Adolat va Taraqqiyot partiyasi bilan yaqin aloqaga ega bo‘lib, X ijtimoiy tarmog‘ida 1,6 mln kuzatuvchiga ega va faol ravishda siyosiy islom g‘oyalarini targ‘ib qiladi. IOSPI Erdog‘anni qo‘llab-quvvatlab, radikal qarashlarni ilgari suradi. Masalan, tashkilot Suriyada HTSh rahbari Ahmad ash-Shar’ani g‘alaba bilan tabriklab, mamlakatda shariat qonunlarini o‘rnatishga chaqirdi.
IOSPIning radikal guruhlar bilan aloqasi 2025-yil 4-fevral kuni Istanbulda o‘tkazilgan uchrashuvda tasdiqlandi. Manbalarga ko‘ra, tadbirni Turkiyaning diniy yetakchilaridan – Nurettin Yildiz tashkil qilgan bo‘lib, u qurolli jihodga chaqirgan va 2016-yilda Rossiya elchisini o‘ldirgan terrorchini ilhomlantirgan shaxs sifatida tanilgan. Ushbu yig‘ilishda Misr, Sudan va Mavritaniyadagi "Musulmon birodarlar" rahbarlari ham qatnashgan.
Kelgusi yillarda Diyanet orqali Turkiyaning ta’siri yanada kuchayishi kutilmoqda. Ta’lim tarmog‘ini kengaytirish, masjidlar va diniy markazlarni moliyalashtirish davom etadi. Uzoq muddatda bu Saudiya Arabistoni va Misr kabi an’anaviy islomiy ta’sir markazlari bilan kuch muvozanatini o‘zgartirishi mumkin. IOSPI va unga aloqador tashkilotlar Yevropa va Yaqin Sharqdagi musulmon jamoalar orasida radikal g‘oyalarni yoyish ehtimolini kuchaytiradi, bu esa ayniqsa yoshlar orasida ekstremistik guruhlar sonining o‘sishiga olib kelishi mumkin. Shu bois, Yevropa Ittifoqi va AQSh Turkiyaning diniy tuzilmalari ustidan nazoratni kuchaytirishi, ayniqsa Germaniya, Fransiya va Belgiya singari davlatlarda yangi cheklovlar joriy qilishi mumkin.
Xulosa qilib aytganda, Turkiya Diyanet va unga bog‘liq tashkilotlarni "yumshoq kuch" strategiyasining asosiy vositasi sifatida ishlatib, Yevropa, Afrika va Osiyoda o‘z ta’sir doirasini kengaytirmoqda. G‘arb davlatlari allaqachon Anqaraning ekspansiyasiga qarshi choralar ko‘ra boshlagan, lekin milliardlab dollarlik budjetga ega bo‘lgan Diyanet o‘z ta’sirini kengaytirishda davom etmoqda, bu esa islom dunyosida kuchlar muvozanatini sezilarli darajada o‘zgartirishi mumkin.
@erontahlili
Turkiya o‘zining geosiyosiy manfaatlarini ilgari surish uchun diniy institutlardan faol foydalanmoqda. Anqaraning asosiy vositalaridan biri Diniy ishlar boshqarmasi (Diyanet) bo‘lib, u 2025-yilda Yevropa, Afrika va Osiyoni qamrab olgan xalqaro loyihalar uchun $3,7 mlrd ajratishni rejalashtirgan. Bundan tashqari, bu hududlarda siyosiy islomni yoyish uchun Islom payg‘ambarini qo‘llab-quvvatlash xalqaro tashkiloti (Uluslararası Peygamber Efendimizi Koruma ve Destekleme Heyeti, IOSPI) ham ishlatilmoqda, u “Musulmon birodarlar” bilan bog‘liq bo‘lib, Turkiyaning siyosiy tizimiga chuqur integratsiyalashgan.
Diyanet dastlab Turkiyada radikal harakatlarni nazorat qilish uchun tashkil etilgan edi, ammo Erdog‘an hokimiyatining 23 yillik boshqaruvi davomida u butun dunyodagi musulmon jamoalariga ta’sir o‘tkazadigan qudratli vositaga aylandi. Bugungi kunda uning asosiy faoliyati ta’lim dasturlarini yo‘lga qo‘yish, masjidlarni nazorat qilish va turk diniy mafkurasini targ‘ib qilishdan iborat.
Ayniqsa, Germaniyaga katta e’tibor qaratilgan bo‘lib, u yerda Diyanetning mahalliy bo‘linmasi Turk-Islom diniy ishlar ittifoqi (DİTİB) orqali har yili 75 nafar turk diniy fakultet bitiruvchisi Germaniyaga (Shimoliy Reyn-Vestfaliya hududida joylashgan DİTİB akademiyasi) ikki yillik o‘qishga jo‘natiladi, shundan so‘ng ular 10 yillik shartnoma asosida DİTİBga aloqador masjidlarda imom sifatida ishlaydi.
Biroq, Diyanet faoliyati G‘arb maxsus xizmatlarida xavotir uyg‘otmoqda. Germaniya va Avstriya Anqara bilan bog‘liq bo‘lgan ayrim masjidlarga oid tergovlarni boshladi, chunki ular muxolif faollarni kuzatishda ishtirok etayotganlikda gumon qilinmoqda.
Turkiyaning xorijdagi ta’sirini kengaytirishda IOSPI ham muhim rol o‘ynamoqda. Bu tashkilot 2021-yilda tashkil etilgan, uning bosh kotibi Muhammad al-Saghir Adolat va Taraqqiyot partiyasi bilan yaqin aloqaga ega bo‘lib, X ijtimoiy tarmog‘ida 1,6 mln kuzatuvchiga ega va faol ravishda siyosiy islom g‘oyalarini targ‘ib qiladi. IOSPI Erdog‘anni qo‘llab-quvvatlab, radikal qarashlarni ilgari suradi. Masalan, tashkilot Suriyada HTSh rahbari Ahmad ash-Shar’ani g‘alaba bilan tabriklab, mamlakatda shariat qonunlarini o‘rnatishga chaqirdi.
IOSPIning radikal guruhlar bilan aloqasi 2025-yil 4-fevral kuni Istanbulda o‘tkazilgan uchrashuvda tasdiqlandi. Manbalarga ko‘ra, tadbirni Turkiyaning diniy yetakchilaridan – Nurettin Yildiz tashkil qilgan bo‘lib, u qurolli jihodga chaqirgan va 2016-yilda Rossiya elchisini o‘ldirgan terrorchini ilhomlantirgan shaxs sifatida tanilgan. Ushbu yig‘ilishda Misr, Sudan va Mavritaniyadagi "Musulmon birodarlar" rahbarlari ham qatnashgan.
Kelgusi yillarda Diyanet orqali Turkiyaning ta’siri yanada kuchayishi kutilmoqda. Ta’lim tarmog‘ini kengaytirish, masjidlar va diniy markazlarni moliyalashtirish davom etadi. Uzoq muddatda bu Saudiya Arabistoni va Misr kabi an’anaviy islomiy ta’sir markazlari bilan kuch muvozanatini o‘zgartirishi mumkin. IOSPI va unga aloqador tashkilotlar Yevropa va Yaqin Sharqdagi musulmon jamoalar orasida radikal g‘oyalarni yoyish ehtimolini kuchaytiradi, bu esa ayniqsa yoshlar orasida ekstremistik guruhlar sonining o‘sishiga olib kelishi mumkin. Shu bois, Yevropa Ittifoqi va AQSh Turkiyaning diniy tuzilmalari ustidan nazoratni kuchaytirishi, ayniqsa Germaniya, Fransiya va Belgiya singari davlatlarda yangi cheklovlar joriy qilishi mumkin.
Xulosa qilib aytganda, Turkiya Diyanet va unga bog‘liq tashkilotlarni "yumshoq kuch" strategiyasining asosiy vositasi sifatida ishlatib, Yevropa, Afrika va Osiyoda o‘z ta’sir doirasini kengaytirmoqda. G‘arb davlatlari allaqachon Anqaraning ekspansiyasiga qarshi choralar ko‘ra boshlagan, lekin milliardlab dollarlik budjetga ega bo‘lgan Diyanet o‘z ta’sirini kengaytirishda davom etmoqda, bu esa islom dunyosida kuchlar muvozanatini sezilarli darajada o‘zgartirishi mumkin.
@erontahlili
19.02.202511:08
Tashqi siyosatdagi eng ahmoqona qarashlardan biri shuki, dushmanlar bilan muloqot qilish ularning qonuniyligini tan olish bilan tenglashtiriladi. Aslida esa, muloqot vosita, qurol emas. Hamma bilan gaplashish kerak – terrorchilar, diktatorlar bilan ham. Chunki muammolar sukut saqlash yoki izolyatsiya orqali emas, faqat muloqot va muzokaralar orqali hal etiladi.
(The Diplomat serialidan)
Bu borada siz qanday fikrdasiz? Muloqot qilish har doim ham to‘g‘ri yo‘lmi yoki ba’zi hollarda undan voz kechish kerakmi? Fikringizni izohlarda qoldiring!
Strategic Focus: Central Asia
(The Diplomat serialidan)
Bu borada siz qanday fikrdasiz? Muloqot qilish har doim ham to‘g‘ri yo‘lmi yoki ba’zi hollarda undan voz kechish kerakmi? Fikringizni izohlarda qoldiring!
Strategic Focus: Central Asia
21.02.202513:51
🇰🇬🇹🇯 Qirg‘iziston va Tojikiston davlat chegarasini delimitatsiya qilish bo‘yicha tarixiy kelishuvga erishdi. Tegishli hujjat Bishkekda ikki mamlakat Xavfsizlik xizmatlari rahbarlari – Tashiyev va Yatimov tomonidan imzolandi.
987 km uzunlikdagi davlat chegarasini delimitatsiya qilish bo‘yicha muzokaralar 2002-yildan boshlangan edi. Biroq, muayyan hududlar bo‘yicha kelishmovchiliklar bir necha bor chegaradagi to‘qnashuvlarga olib kelgan.
Strategic Focus: Central Asia
987 km uzunlikdagi davlat chegarasini delimitatsiya qilish bo‘yicha muzokaralar 2002-yildan boshlangan edi. Biroq, muayyan hududlar bo‘yicha kelishmovchiliklar bir necha bor chegaradagi to‘qnashuvlarga olib kelgan.
Strategic Focus: Central Asia
24.02.202507:38
Yevropa tanlov oldida: AQShsiz qanday himoyalanish mumkin?
S.Pinxasova, siyosiy ekspert
AQShning Yevropadan chiqib ketishi ssenariysi keskin savolni kun tartibiga olib chiqmoqda: Rossiyaning o‘sib borayotgan harbiy qudrati sharoitida Yevropa mamlakatlari qit’aning mudofaasini o‘z zimmasiga olishga tayyormi?
Rossiya harbiy salohiyati
Ukrainadagi urush Rossiya armiyasi uchun qimmatga tushayotgan bo‘lsa-da, u son jihatdan ham, jangovar tajriba nuqtayi nazaridan ham sezilarli darajada mustahkamlandi. 2024-yil oxirida Ukrainada 700 000 ga yaqin rossiyalik harbiylar bor edi – bu 2022 yilgi ko‘rsatkichdan ancha ko‘p. Rossiya mudofaa sanoati ham kuchaytirildi: 2024-yilda 1 550 ta tank, 5 700 ta zirhli texnika va 450 ta artilleriya qurilmalari ishlab chiqarildi, 2022-yil bilan solishtirganda 220%, 150% va 435% o‘sdi. Shuningdek, Rossiya dronlar sohasida katta yutuqlarga erishib, Eron texnologiyalariga qaramlikni kamaytirdi.
Yevropa tahlilchilarining hisob-kitoblariga ko‘ra, Rossiya 3–10 yil ichida Yevropaga hujum qilishga tayyor bo‘lishi mumkin, 2025-yil yozida Belarusda o‘tkaziladigan “G‘arb-2025” harbiy mashg‘ulotlari esa rossiyalik qo‘shinlarning urush sharoitida ham yirik harbiy operatsiyalarni amalga oshirish qobiliyatini tekshirishga yordam beradi.
Yevropaning harbiy ehtiyojlari
Yevropaning ustuvor vazifasi – Ukrainaga yordamni davom ettirish, chunki aynan uning armiyasi Rossiyani ushlab turgan asosiy kuch bo‘lib qolmoqda. Agar urush Ukraina uchun noqulay shartlar asosida tugasa, Rossiya o‘z armiyasini tez sur’atda kuchaytirib, barcha YI davlatlari uchun tahdid darajasini oshirishi mumkin.
Nazariy jihatdan AQSh harbiy yordamini to‘xtatsa, Yevropa 300 000 amerikalik harbiyning o‘rnini qoplashga majbur bo‘ladi, bu esa 50 ta yangi brigada tashkil etishni talab qiladi. Biroq, Yevropa armiyalari juda bo‘lingan: yagona qo‘mondonlik bo‘lmasa, ularning umumiy jangovar salohiyati tartibli amerikalik bo‘linmalarnikidan past bo‘lishi mumkin. Bu borada, yoki Yevropa qo‘shinlar sonini yana 300 000 ga oshirishi, yoki harbiy boshqaruv tizimini tezda isloh qilishi shart, deydi tahlilchilar.
Ishlab chiqarish va moliyaviy muammolar
Qayd etilishicha, Rossiyani samarali tiyib turish uchun Yevropa kamida 1 400 ta tank, 2 000 ta piyoda jangovar mashinasi va 700 ta artilleriya qurilmasi bilan ta’minlanishi lozim. Bundan tashqari, har yili 2 000 ta uzoq masofali dron ishlab chiqarish va 90 kunlik og‘ir janglar uchun kamida 1 million artilleriya snaryadi zaxirasini yaratish zarur.
Yevropa mudofaa xarajatlari hozirgi YAIMning 3,5% gacha oshirilishi talab qilinadi, bu esa yiliga €250 mlrd qo‘shimcha mablag‘ ajratishni anglatadi. Ushbu mablag‘ning yarmi YI miqyosida moliyalashtirilishi kerak. Yevropaning eng yirik iqtisodiyoti sifatida Germaniya o‘z mudofaa budjetini €80 mlrddan €140 mlrdgacha oshirishga va qo‘shinlarini yana 100 000 harbiy bilan kuchaytirishga majbur bo‘ladi.
Bu fonda ekspertlar quyidagi taxminlarni ilgari surishmoqda:
Birinchi, AQShning qaroridan qat’i nazar Yevropa o‘z mudofaasini kuchaytiradi.
Ikkinchi, qurol-yarog‘ va o‘q-dorilar hajmi oshirilishi maqsadida harbiy sanoat yirik miqyosda ishlab chiqarishga o‘tadi.
Uchinchi, bo‘lingan armiyalarning samaradorligi oshirish uchun NATO doirasida yagona Yevropa qo‘mondonligi yaratiladi.
To‘rtinchi, mudofaa uchun ajratiladigan mablag‘lar oshiriladi, bu asosan Germaniya va Sharqiy Yevropa davlatlari zimmasiga tushadi.
Umuman olganda, Yevropaning kelgusi yillardagi qat’iyati uning Rossiyaning ehtimoliy tajovuziga qarshi tura olish qobiliyatini belgilaydi.
Strategic Focus: Central Asia
S.Pinxasova, siyosiy ekspert
AQShning Yevropadan chiqib ketishi ssenariysi keskin savolni kun tartibiga olib chiqmoqda: Rossiyaning o‘sib borayotgan harbiy qudrati sharoitida Yevropa mamlakatlari qit’aning mudofaasini o‘z zimmasiga olishga tayyormi?
Rossiya harbiy salohiyati
Ukrainadagi urush Rossiya armiyasi uchun qimmatga tushayotgan bo‘lsa-da, u son jihatdan ham, jangovar tajriba nuqtayi nazaridan ham sezilarli darajada mustahkamlandi. 2024-yil oxirida Ukrainada 700 000 ga yaqin rossiyalik harbiylar bor edi – bu 2022 yilgi ko‘rsatkichdan ancha ko‘p. Rossiya mudofaa sanoati ham kuchaytirildi: 2024-yilda 1 550 ta tank, 5 700 ta zirhli texnika va 450 ta artilleriya qurilmalari ishlab chiqarildi, 2022-yil bilan solishtirganda 220%, 150% va 435% o‘sdi. Shuningdek, Rossiya dronlar sohasida katta yutuqlarga erishib, Eron texnologiyalariga qaramlikni kamaytirdi.
Yevropa tahlilchilarining hisob-kitoblariga ko‘ra, Rossiya 3–10 yil ichida Yevropaga hujum qilishga tayyor bo‘lishi mumkin, 2025-yil yozida Belarusda o‘tkaziladigan “G‘arb-2025” harbiy mashg‘ulotlari esa rossiyalik qo‘shinlarning urush sharoitida ham yirik harbiy operatsiyalarni amalga oshirish qobiliyatini tekshirishga yordam beradi.
Yevropaning harbiy ehtiyojlari
Yevropaning ustuvor vazifasi – Ukrainaga yordamni davom ettirish, chunki aynan uning armiyasi Rossiyani ushlab turgan asosiy kuch bo‘lib qolmoqda. Agar urush Ukraina uchun noqulay shartlar asosida tugasa, Rossiya o‘z armiyasini tez sur’atda kuchaytirib, barcha YI davlatlari uchun tahdid darajasini oshirishi mumkin.
Nazariy jihatdan AQSh harbiy yordamini to‘xtatsa, Yevropa 300 000 amerikalik harbiyning o‘rnini qoplashga majbur bo‘ladi, bu esa 50 ta yangi brigada tashkil etishni talab qiladi. Biroq, Yevropa armiyalari juda bo‘lingan: yagona qo‘mondonlik bo‘lmasa, ularning umumiy jangovar salohiyati tartibli amerikalik bo‘linmalarnikidan past bo‘lishi mumkin. Bu borada, yoki Yevropa qo‘shinlar sonini yana 300 000 ga oshirishi, yoki harbiy boshqaruv tizimini tezda isloh qilishi shart, deydi tahlilchilar.
Ishlab chiqarish va moliyaviy muammolar
Qayd etilishicha, Rossiyani samarali tiyib turish uchun Yevropa kamida 1 400 ta tank, 2 000 ta piyoda jangovar mashinasi va 700 ta artilleriya qurilmasi bilan ta’minlanishi lozim. Bundan tashqari, har yili 2 000 ta uzoq masofali dron ishlab chiqarish va 90 kunlik og‘ir janglar uchun kamida 1 million artilleriya snaryadi zaxirasini yaratish zarur.
Yevropa mudofaa xarajatlari hozirgi YAIMning 3,5% gacha oshirilishi talab qilinadi, bu esa yiliga €250 mlrd qo‘shimcha mablag‘ ajratishni anglatadi. Ushbu mablag‘ning yarmi YI miqyosida moliyalashtirilishi kerak. Yevropaning eng yirik iqtisodiyoti sifatida Germaniya o‘z mudofaa budjetini €80 mlrddan €140 mlrdgacha oshirishga va qo‘shinlarini yana 100 000 harbiy bilan kuchaytirishga majbur bo‘ladi.
Bu fonda ekspertlar quyidagi taxminlarni ilgari surishmoqda:
Birinchi, AQShning qaroridan qat’i nazar Yevropa o‘z mudofaasini kuchaytiradi.
Ikkinchi, qurol-yarog‘ va o‘q-dorilar hajmi oshirilishi maqsadida harbiy sanoat yirik miqyosda ishlab chiqarishga o‘tadi.
Uchinchi, bo‘lingan armiyalarning samaradorligi oshirish uchun NATO doirasida yagona Yevropa qo‘mondonligi yaratiladi.
To‘rtinchi, mudofaa uchun ajratiladigan mablag‘lar oshiriladi, bu asosan Germaniya va Sharqiy Yevropa davlatlari zimmasiga tushadi.
Umuman olganda, Yevropaning kelgusi yillardagi qat’iyati uning Rossiyaning ehtimoliy tajovuziga qarshi tura olish qobiliyatini belgilaydi.
Strategic Focus: Central Asia
27.02.202512:14
Diyanet – Turkiyaning diniy siyosat quroli
Diyanet, Turkiyaning diniy ishlari bo‘yicha markaziy instituti sifatida, mamlakat ichida ham, xalqaro miqyosda ham davlatning diniy siyosatini amalga oshirishda muhim rol o‘ynaydi. Tashkilot butun Turkiya bo‘ylab 89 817 masjid ustidan nazorat o‘rnatib, diniy va ijtimoiy hayotga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi.
Diyanetning shtati 143 429 xodimdan iborat bo‘lib, ularning asosiy qismini imomlar tashkil etadi. Ular nafaqat diniy marosimlarni o‘tkazish, balki jamiyatda diniy tartibni saqlash orqali davlatning islomga oid siyosatini ilgari surish vazifasini ham bajaradilar.
Bundan tashqari, Diyanetning xalqaro miqyosdagi faoliyati Turkiyaning “yumshoq kuch” siyosatidagi o‘rnini tasdiqlaydi. Tashkilot xorijda 644 nafar xodimga ega bo‘lib, ularning 79 nafari doimiy, 565 nafari esa shartnoma asosida faoliyat yuritadi. Bu esa Anqaraning diniy diplomatiya strategiyasining bir qismi bo‘lib, Diyanet orqali Turkiya musulmon diasporalari bilan aloqalarni mustahkamlash va global ta’sirini kengaytirish yo‘lida harakat qilayotganini ko‘rsatadi.
Strategic Focus: Central Asia
Diyanet, Turkiyaning diniy ishlari bo‘yicha markaziy instituti sifatida, mamlakat ichida ham, xalqaro miqyosda ham davlatning diniy siyosatini amalga oshirishda muhim rol o‘ynaydi. Tashkilot butun Turkiya bo‘ylab 89 817 masjid ustidan nazorat o‘rnatib, diniy va ijtimoiy hayotga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi.
Diyanetning shtati 143 429 xodimdan iborat bo‘lib, ularning asosiy qismini imomlar tashkil etadi. Ular nafaqat diniy marosimlarni o‘tkazish, balki jamiyatda diniy tartibni saqlash orqali davlatning islomga oid siyosatini ilgari surish vazifasini ham bajaradilar.
Bundan tashqari, Diyanetning xalqaro miqyosdagi faoliyati Turkiyaning “yumshoq kuch” siyosatidagi o‘rnini tasdiqlaydi. Tashkilot xorijda 644 nafar xodimga ega bo‘lib, ularning 79 nafari doimiy, 565 nafari esa shartnoma asosida faoliyat yuritadi. Bu esa Anqaraning diniy diplomatiya strategiyasining bir qismi bo‘lib, Diyanet orqali Turkiya musulmon diasporalari bilan aloqalarni mustahkamlash va global ta’sirini kengaytirish yo‘lida harakat qilayotganini ko‘rsatadi.
Strategic Focus: Central Asia
Көбүрөөк функцияларды ачуу үчүн кириңиз.
