🎲 جمهوری آذربایجان در تلاش برای میانجی‌گری بین اسرائیل و ترکیه
🔻 روزنامه اسرائیلی هاآرتص در گزارش خود به این موضوع پرداخته است. بخش‌هایی از این گزارش را در ادامه ارائه می‌کنیم:
یک نماینده مجلس جمهوری آذربایجان اظهار داشته است که آذربایجانی‌ها تلاش می‌کنند تا "سوءتفاهمات میان متحد راهبردی ما، ترکیه، و شریک راهبردی‌مان، اسرائیل، را کاهش دهند." باکو معتقد است که حفظ نفوذ آنکارا در دمشق به نفع اسرائیل نیز خواهد بود.
اسرائیل عملیات نظامی و پیام‌های دیپلماتیک خود را در سوریه شدت می‌بخشد، در حالی که جمهوری آذربایجان سعی در جلوگیری از رویارویی با ترکیه دارد.
در دو هفته گذشته، اسرائیل هم حملات نظامی خود در سوریه را افزایش داده و هم پیام‌های دیپلماتیک خود را تشدید کرده است. این موضوع خطر درگیری با ترکیه، که حامی رژیم جدید دمشق محسوب می‌شود، را افزایش داده و زمینه‌ای برای میانجی‌گری جمهوری آذربایجان فراهم کرده است.
در پایان ماه گذشته، تنش‌ها افزایش یافته است. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، اعلام کرد که کشورش اجازه نخواهد داد که نیروهای رژیم جدید سوریه وارد جنوب دمشق شوند. علاوه بر این، حملات هوایی اسرائیل موجب کشته شدن افراد متعددی شد و اعتراضات ضداسرائیلی در سوریه را برانگیخت.
در چنین شرایطی، جمهوری آذربایجان که روابط نزدیکی با هر دو کشور، اسرائیل و ترکیه دارد، تلاش می‌کند تا میان آنها سازش ایجاد کرده و از درگیری جلوگیری نماید.
با این حال، منابع آگاه از مواضع دولت جمهوری آذربایجان می‌گویند که تلاش اسرائیل برای محدود کردن نفوذ ترکیه در سوریه، به‌ویژه پس از سقوط رژیم بشار اسد در ماه دسامبر، غیرواقع‌بینانه است. در حالی که اسرائیل از کردهای سوریه حمایت می‌کند، وزیر امور خارجه این کشور، گدعون ساعر، پس از سقوط رژیم اسد، جامعه بین‌المللی را به حمایت از اقلیت کردها فراخوانده است.
در همین حال، جمهوری آذربایجان تلاش اسرائیل برای حفظ حضور روسیه در سوریه را "طرحی محکوم به شکست" می‌داند. باکو بر این باور است که روسیه قصد ماندن در سوریه را ندارد و حتی اگر بخواهد حضور خود را حفظ کند، تنها طرفی که می‌تواند با آن مذاکره کند، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه خواهد بود.
🔸 نقش جمهوری آذربایجان در کاهش تنش میان اسرائیل و ترکیه
راسم موسی‌بایوف، نماینده مجلس جمهوری آذربایجان و عضو گروه دوستی پارلمانی اسرائیل-آذربایجان، در گفت‌وگو با هاآرتص گفته است:
"اگر بتوانیم سوءتفاهمات میان متحد راهبردی خود، ترکیه، و شریک راهبردی‌مان، اسرائیل، را کاهش دهیم، این کار را انجام خواهیم داد."
اما رویکرد جمهوری آذربایجان در مورد حمایت از کردها متفاوت است. موسی‌بایوف یادآور شده است که اسرائیل در گذشته به ترکیه در دستگیری عبدالله اوجالان کمک کرده بود.
او همچنین افزود:
"امروز، همه در ترکیه می‌دانند که اسرائیل به‌طور فعال از پ‌ک‌ک در مبارزه تروریستی علیه دولت ترکیه حمایت می‌کند. این مسئله‌ای است که ترکیه هرگز آن را نخواهد بخشید."
او هشدار داد که اگر اسرائیل به دنبال عادی‌سازی روابط با ترکیه و جلوگیری از درگیری است، باید از ایده ایجاد یک دولت کردی به‌عنوان نیرویی مخالف ترکیه و ایران صرف‌نظر کند:
"این اتفاق نخواهد افتاد – حتی اگر آمریکایی‌ها از این طرح حمایت کنند. ایران و ترکیه این تلاش‌ها را سرکوب خواهند کرد."
🔸 دیپلماسی فعال جمهوری آذربایجان در اسرائیل
حکمت حاجی‌اف، مشاور ارشد رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان در امور سیاست خارجی، در ماه‌های اخیر دو بار به اسرائیل سفر کرده است. نخستین سفر او هم‌زمان با سقوط رژیم بشار اسد انجام شد. در این سفرها، او با گدعون ساعر، وزیر امور خارجه اسرائیل، و اسحاق هرتزوگ، رئیس‌جمهور این کشور، دیدار کرد.
فرهاد ممدوف، رئیس مرکز تحقیقات قفقاز جنوبی و مدیر سابق مرکز تحقیقات استراتژیک وابسته به ریاست جمهوری آذربایجان، اظهار داشت:
"جمهوری آذربایجان خواهان روابط سیستماتیک و منظم میان اسرائیل و ترکیه است."
او افزود:
"ما علاقه‌مندیم که میان متحد خود (ترکیه) و نزدیک‌ترین شریک خود (اسرائیل)، خصومت و دشمنی وجود نداشته باشد."
🔸 چشم‌انداز روسیه در سوریه و نقش ترکیه
ممدوف معتقد است که تلاش روسیه برای حفظ پایگاه‌های خود در سوریه بی‌معنی است. او می‌گوید:
"ترکیه در حال محدود کردن نفوذ روسیه در سوریه است و مسکو مجبور شده است برای حفظ حضور خود در مدیترانه شرقی، با آنکارا مذاکره کند."
وی اضافه کرد:
"پایگاه‌های روسیه در سوریه دیگر پایگاه نیستند؛ آنها در واقع گروگان هستند. روسیه هیچ راه خروجی ندارد. در گذشته، می‌توانست از طریق سوریه و عراق پرواز کند، اما اکنون این مسیرها بسته شده‌اند و ترکیه نیز اجازه عبور کشتی‌ها و هواپیماهای نظامی روسیه را نمی‌دهد. روسیه هیچ گزینه جایگزینی ندارد.
آنها در آنجا گیر افتاده‌اند و نمی‌دانند چگونه خارج شوند.".
