Arab tilini boshqa til bilan moslashtirib o’rgatishning foyda va zararlari
(bu jarayon ko’pincha o’zbek tili bilan sodir bo’lishi sababli mavzuni tushuntirishda o’zbek tilini misol qilib olamiz)
✅Foydalari quyidagilar:
1⃣. Arab tili grammatikasi (sarf-nahv)ni boshidan o’rganishni boshlagan talaba, undagi qoidalarni o’zi mukammal darajada biladigan boshqa bir til qoidalariga qiyoslab o’rgansa, qisman, ma’lum darajaga yetib borguncha foydali bo’lishi mumkin.
2⃣. Arab tili fonetikasini endi o’rganayotgan talaba ham undagi ba’zi qoidalarni o’zi yaxshi o’rgangan boshqa bir tilning fonetika qoidalariga taqqoslab tushunib olishi qisman foydali bo’lishi mumkin.
❌ Zararlari quyidagilar:
1️⃣. Arab va o’zbek tillari mutlaqo ikki til oilasiga mansub bo’lgan, bir-biridan tubdan farq qiladigan tillar hisoblanadi, shu bois bu ikki tilni taqqoslab yaxshi o‘rganib bo’lmaydi.
2️⃣. Mukammal bo’lgan bir tilni mukammal bo’lmagan bir til bilan moslashtirib o’rganib bo’lmaydi.
3️⃣. Ikki til qoidalari bir-biriga deyarli umuman mos kelmaydi, oz sondagi ba’zi bir qoidalari mos kelishi mumkin, unda ham qisman. Bu esa ta’limni samarasiz qilib qo’yadi.
4️⃣. Arab tili yoki boshqa tilni va hatto har qanday fanni o’rganishda bam undagi atama va istilohlar asl holida, o’z saliqasida ishlatilishi kerak.
5️⃣. Odatda ikki tilni moslashtirib o’rganuvchi va o’rgatuvchilarning ko’pchiligi o’zlari o’zbek tilini yaxshi bilishmaydi.
6️⃣. O’quvchining mavzuni tushunib olishi qiyinlashadi. U endi ikki tilni barobar o’rganishga majbur bo’ladi, bu esa ikki karra yuk, degani.
7️⃣. Arab tilini boshqa tilga moslashtirib o’rgangan o’quvchi keyinchalik fanni chuqurroq o’rganishni yoki boshqa arabiy kitoblarni mutolaa qilishni istasa, sarf-nahv qoidalarini qaytadan boshidan arab tilida o’rganishga muhtoj bo’lib qoladi.
8️⃣. Sarf va nahvni yaxshi tushunmagani sababli e’robsiz kitoblarni o’qiy olmaydi.
9️⃣. Arab tilini boshqa til bilan moslashtirib o’rgatish usulini dastavval mustashriqlar maqsadli ravishda (o’quvchilarni klassik arab tilidagi ilmiy manbalardan uzish maqsadida) joriy qilishgan.
🔟. Eng kamida vaqtni isrof qilish bo’ladi.
Videoni tomosha qilsangiz, batafsil tushunib olishingiz mumkin.
📖 @arabtili_tv
