Падчас паўстання Багдана Хмяльніцкага ў 1648–49 гг. многія яўрэі Брэста, які адыгрываў ролю цэнтра яўрэйства ў ВКЛ, беглі ў Польшчу і Данцыг, тыя, што засталіся ў горадзе былі выразаны. Паводле некаторых звестак, колькасць забітых даходзіла да 2 тыс.
Казакамі Хмяльніцкага была выразана значная частка яўрэйскага насельніцтва Украіны, якое не здолела збегчы ў ВКЛ ці схавацца ва ўмацаваных гарадах пад кантролем палякаў. У гэтым казакам дапамагалі расійскія войскі.
Расійскія войскі і ўкраінскія казакі ўзялі Смаленск, Віцебск, Полацк, Магілёў, Быхаў, дзе выразалі амаль усё яўрэйскае насельніцтва. Пацярпела вялікая колькасць іншых старых яўрэйскіх грамад, у тым ліку ў Вільні. У 1655 годзе расійскі военачальнік, захапіўшы Магілёў, загадаў яўрэям, якія адмовіліся хрысціцца, пакінуць горад, ім абяцалі даць людзей, якія перавядуць іх на бок Рэчы Паспалітай. Аднак пасля выхаду з горада яўрэяў перабілі стральцы.
Агульныя страты яўрэйскага насельніцтва ў час паўстання Хмяльніцкага ацэньваюцца ў 100 тысяч чалавек. Гэтую лічбу ў нашым рэгіёне змагла пераплюнуць толькі нацысцкая Германія.
Так што пытанне не стаіць так — «чаму ў Брэсце ёсць вуліца Хмяльніцкага?» А стаіць інакш — «якога чорта ў Беларусі ёсць хоць адна вуліца ў гонар Хмяльніцага?». Вы б яшчэ ў гонар Гёбельса вуліцы паназывалі.
#тапаніміка
