Ko‘ngil nigohi
03.05.202515:09
Hali ham kitob oʻqishni oʻzingiz uchun odat qila olmayapsizmi?
Umringiz, vaqtingizni internetda bekor oʻtkazayotgandek his qilayotgandirsiz? Ehtimol ushbu xabarni oʻqiyotganingiz siz uchun oʻzgarish vaqti kelganini anglatar?!
Odam kimlar orasida boʻlsa bir kun kelib ayni oʻsha insonlardek boʻladi deyishadi.
https://t.me/addlist/TMoWuUvwjCxhZTli
Umringiz, vaqtingizni internetda bekor oʻtkazayotgandek his qilayotgandirsiz? Ehtimol ushbu xabarni oʻqiyotganingiz siz uchun oʻzgarish vaqti kelganini anglatar?!
Odam kimlar orasida boʻlsa bir kun kelib ayni oʻsha insonlardek boʻladi deyishadi.
https://t.me/addlist/TMoWuUvwjCxhZTli
20.04.202515:05
Telegramdagi turli xil bemaʼni va foydasiz kanal hamda kontentlar meʼdangizga tekkani aniq. Shu sabab bir qator sara sahifalarni yig'ib, sizlarga taqdim etishni joiz deb bildik.
Zero: Ilm va ijod – har ishda najot...
P.S. Ko'k yozuv ustiga bosing va barchasiga birdan obuna bo'ling.
Zero: Ilm va ijod – har ishda najot...
P.S. Ko'k yozuv ustiga bosing va barchasiga birdan obuna bo'ling.
13.04.202516:40
Yam-yashil o’ylarga tolib ketaman,
Xazon bo’lmay, har yil g’olib ketaman.
Garchi menga anduh butkul begona,
Loqaydlardan nolib-nolib ketaman.
Umidvorman, bir kun men ularni ham
Muhabbat dardiga chalib ketaman.
Borliq beri tursin, har bir yurakka,
Ming-minglab mo'jiza solib ketaman.
Meni bir o’ylab ko’r, zerikkaningda,
Olis-olislarga olib ketaman.
O’tib ketadi deb kim aytdi meni,
Sening yuragingda qolib ketaman.
Matnazar Abdulhakim
@biroz_adabiyot
Xazon bo’lmay, har yil g’olib ketaman.
Garchi menga anduh butkul begona,
Loqaydlardan nolib-nolib ketaman.
Umidvorman, bir kun men ularni ham
Muhabbat dardiga chalib ketaman.
Borliq beri tursin, har bir yurakka,
Ming-minglab mo'jiza solib ketaman.
Meni bir o’ylab ko’r, zerikkaningda,
Olis-olislarga olib ketaman.
O’tib ketadi deb kim aytdi meni,
Sening yuragingda qolib ketaman.
Matnazar Abdulhakim
@biroz_adabiyot
18.03.202506:05
Farzand – ayol baxti boʻladi, shon-sharafi boʻladi, yuz-xotiri boʻladi!
Ona – ayol zoti uchun oliydan oliy martaba boʻladi!
Togʻay Murod – "Oydinda yurgan odamlar"
Togʻay Murod – oʻzbek milliy adabiyotining taniqli vakili. Uning koʻpgina asarlarida xalq hayoti, turmush tarzi, inson taqdiri va uning ruhiy dunyosi haqida fikr yuritiladi. Adibning yozish uslubi oʻziga xos: tili ravon, sodda, xalqchil va shirali. Soʻzlar sehri mast qiladi odamni. Xalq dostonlarini qanchalik yaxshi koʻrsam, Togʻay Murod asarlarini ham shunchalik sevib oʻqiyman.
"Oydinda yurgan odamlar" qissasida farzand deb atalmish neʼmatdan bebahra qolgan ikki inson taqdiri haqida soʻz boradi. Mutolaa jarayonida dastlab milliylik ufurib turgan anʼanalarimiz koʻzga tashlanadi. Qiz va yigitning bir-birlari bilan soʻzlashishlarida andisha va oʻzaro hurmatni koʻrasiz. Toʻy marosimida "Alpomish" dostonida uchraydigan urf-odatlarga koʻzingiz tushadi: "It gʻirillatar", "Kampir oʻldi", "Soch siypatar", "Qoʻl ushlatar", "Oyna koʻrsatar"... Keyin sekin-astalik bilan Shoʻro zamonida xalqimizning turmush tarzi qay ahvolda ekanligi koʻrsatiladi. Bu holatga tabiatning jonli tasvirlari va inson qalbining eng inja tuygʻulari uygʻunlashib ketadi. Asar qahramonlarning ruhiy holatlari, iztiroblari sizga ham yuqadi. Har bir qahramon holatiga chizilgan portret ularning xarakterini toʻlaqonli ochib beradi.
Bilasiz, oilada muhabbat yetakchi oʻrinni egallaydi. Muhabbat mevasi boʻlmish farzand esa baxti butunlikni taʼminlaydi. "Bolali uy – bozor, bolasiz uy – mozor", degan naql bejizga aytilmagan. Har qanday inson ham oʻzidan nasl qoldirishni, farzandlar koʻrishni, ularni tarbiya qilib voyaga yetkazishni istaydi. Asar fonida farzandsizlik dardida kuygan odamlarni koʻramiz. Er ayolini momosi, deb chaqiradi, ayol esa erini bobosi deb. Qoplonbek va Oymomo yoʻq farzandning bobosi va momosi edilar. Ularning hali tugʻilmagan farzandiga oldindan ism tanlab qoʻyishlari, tushlarida bolasini koʻrib, oʻngida yigʻlashlari, atrofidagi baʼzi zolim kishilarning gap-soʻzlaridan og'rinishlari, moʻltirab qarashlari, baʼzan bildirib, ba'zan bildirmay iztirob chekishlari, umid bilan yonib kutishlari taʼsirli va juda jonli tasvirlangan. Oy nurlariga chayilgandek oppoq edi ularning koʻngillari.
Asar qahramonlarining oʻy-xayollari, orzu-umidlari, armonlari va nozik kechinmalari samimiy va sharqona ruhda tasvirlangan. Soʻzlarning ohangi va jarangdorligi asarning badiiy qiymatini oshirgan. "Oydinda yurgan odamlar" oydin kechalarda oy nuri nurafshon etgan ikki pokiza insonning chin muhabbati va sadoqati haqidagi qissadir.
@biroz_adabiyot
Ona – ayol zoti uchun oliydan oliy martaba boʻladi!
Togʻay Murod – "Oydinda yurgan odamlar"
Togʻay Murod – oʻzbek milliy adabiyotining taniqli vakili. Uning koʻpgina asarlarida xalq hayoti, turmush tarzi, inson taqdiri va uning ruhiy dunyosi haqida fikr yuritiladi. Adibning yozish uslubi oʻziga xos: tili ravon, sodda, xalqchil va shirali. Soʻzlar sehri mast qiladi odamni. Xalq dostonlarini qanchalik yaxshi koʻrsam, Togʻay Murod asarlarini ham shunchalik sevib oʻqiyman.
"Oydinda yurgan odamlar" qissasida farzand deb atalmish neʼmatdan bebahra qolgan ikki inson taqdiri haqida soʻz boradi. Mutolaa jarayonida dastlab milliylik ufurib turgan anʼanalarimiz koʻzga tashlanadi. Qiz va yigitning bir-birlari bilan soʻzlashishlarida andisha va oʻzaro hurmatni koʻrasiz. Toʻy marosimida "Alpomish" dostonida uchraydigan urf-odatlarga koʻzingiz tushadi: "It gʻirillatar", "Kampir oʻldi", "Soch siypatar", "Qoʻl ushlatar", "Oyna koʻrsatar"... Keyin sekin-astalik bilan Shoʻro zamonida xalqimizning turmush tarzi qay ahvolda ekanligi koʻrsatiladi. Bu holatga tabiatning jonli tasvirlari va inson qalbining eng inja tuygʻulari uygʻunlashib ketadi. Asar qahramonlarning ruhiy holatlari, iztiroblari sizga ham yuqadi. Har bir qahramon holatiga chizilgan portret ularning xarakterini toʻlaqonli ochib beradi.
Bilasiz, oilada muhabbat yetakchi oʻrinni egallaydi. Muhabbat mevasi boʻlmish farzand esa baxti butunlikni taʼminlaydi. "Bolali uy – bozor, bolasiz uy – mozor", degan naql bejizga aytilmagan. Har qanday inson ham oʻzidan nasl qoldirishni, farzandlar koʻrishni, ularni tarbiya qilib voyaga yetkazishni istaydi. Asar fonida farzandsizlik dardida kuygan odamlarni koʻramiz. Er ayolini momosi, deb chaqiradi, ayol esa erini bobosi deb. Qoplonbek va Oymomo yoʻq farzandning bobosi va momosi edilar. Ularning hali tugʻilmagan farzandiga oldindan ism tanlab qoʻyishlari, tushlarida bolasini koʻrib, oʻngida yigʻlashlari, atrofidagi baʼzi zolim kishilarning gap-soʻzlaridan og'rinishlari, moʻltirab qarashlari, baʼzan bildirib, ba'zan bildirmay iztirob chekishlari, umid bilan yonib kutishlari taʼsirli va juda jonli tasvirlangan. Oy nurlariga chayilgandek oppoq edi ularning koʻngillari.
Asar qahramonlarining oʻy-xayollari, orzu-umidlari, armonlari va nozik kechinmalari samimiy va sharqona ruhda tasvirlangan. Soʻzlarning ohangi va jarangdorligi asarning badiiy qiymatini oshirgan. "Oydinda yurgan odamlar" oydin kechalarda oy nuri nurafshon etgan ikki pokiza insonning chin muhabbati va sadoqati haqidagi qissadir.
@biroz_adabiyot
13.03.202500:00
Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf – "Ruhiy tarbiya"(1-juz)
"Axloqi va muomalasi go'zal boʻlmagan musulmonning dini ham mukammal hisoblanmaydi".
Ushbu kitob ibodatlarga ruh bag'ishlashni oʻrgatadi. Muallif amallarni koʻr-koʻrona emas, balki ularning mohiyatini anglab yetish, butun vujud ila bajarish kerakligini alohida taʼkidlaydi. Insonda nafs pokligi va axloq sofligi qanchalik darajada muhim ahamiyatga egaligi tushuntiriladi.
Tib ilmida badan va qalb tabobati degan ikkita asosiy tushuncha bor. Badan tabobati inson vujudining sog'lomligini taminlasa,qalb tabobati insonning qalb xastaliklarini davolaydi. Qalb – inson vujudining bosh aʼzosi. Boshqa aʼzolarning sog'ligi uning sogʻlom boʻlishiga bog'liq. Vujudning kasalligidan oʻlib qutulish mumkin. Qalb xastaligidan esa o'lib ham qutulib boʻlmas ekan. Hayvonlardan bizni ajratib turgan ham qalbimiz hisoblanadi.
Bilasizmi, biz insonlarning koʻpchiligimizda haqiqiy ruhiy tarbiya mavjud emas. Qilayotgan amallarimiz, odob-axloqimiz va ruhiy tushunchalarimiz haqiqiy moʻmin -musulmonlarniki kabi. Tashqi tomondan barchasi risoladagidek, ammo ichkaridan nazar solinsa, kamchiliklar ham yoʻq emas. Biroz yuzakilik bordek go'yo.
Kitobni oʻqir ekansiz, atrofimiz ikkiyuzlamachiliklar, soxtaliklar, gʻiybat, fisq-u fasod bilan toʻla ekanligini anglaysiz. Boshqalarga qarab turib oʻz ayblarimizni koʻrishimiz va ulardan qutulishning choralarini izlashimiz maqsadga muvofiqdir. Kitob bizga shunday bir koʻzgu tutadiki, qalbimiz va ruhimizdagi boʻshliqlar aniq-ravshan koʻrina boshlaydi. Beixtiyor ana shu boʻshliqlarni toʻldirishga harakat boshlanadi.
Poklik iymonning yarmidir. Faqatgina vujudimiz emas, balki qalbimiz, ruhimiz va nafsimizni ham poklashimiz zarur. Bu esa gunohlarni tark qilish, ahli solihlardan bo'lish, nafsni ayblardan tozalashni talab etadi. Qilgan ishlarimizning hisob-kitobi ham boʻlishini eslab turishimiz lozim. Nafsimizni poklaydigan va axloqimizni sayqallaydigan omillardan biri – oʻlimni esga olish. Oʻlimni va oxiratni oʻylamagan odam har qanday yovuzlikdan, gunohdan qoʻrqmaydi.
Ilm talabida boʻlgan insonlar har bir narsadan eng yaxshilarini olishlari kerak. Chunki barcha ilmlarni egallash uchun umr kamlik qilishi mumkin. "Ruhiy tarbiya" kitobining 1-juzida inson vujudi va qalbining poklanishi uchun zarur boʻlgan omillar haqida maʼlumotlar batafsil bayon qilingan. Qalbingizdagi ruhiy, maʼnaviy dardlaringizga davo istasangiz bu kitob aynan siz uchun. Barchangizga tavsiya qilaman.
"Biladiganlar bilan bilmaydiganlar teng boʻlarmidi?"
@biroz_adabiyot
"Axloqi va muomalasi go'zal boʻlmagan musulmonning dini ham mukammal hisoblanmaydi".
Ushbu kitob ibodatlarga ruh bag'ishlashni oʻrgatadi. Muallif amallarni koʻr-koʻrona emas, balki ularning mohiyatini anglab yetish, butun vujud ila bajarish kerakligini alohida taʼkidlaydi. Insonda nafs pokligi va axloq sofligi qanchalik darajada muhim ahamiyatga egaligi tushuntiriladi.
Tib ilmida badan va qalb tabobati degan ikkita asosiy tushuncha bor. Badan tabobati inson vujudining sog'lomligini taminlasa,qalb tabobati insonning qalb xastaliklarini davolaydi. Qalb – inson vujudining bosh aʼzosi. Boshqa aʼzolarning sog'ligi uning sogʻlom boʻlishiga bog'liq. Vujudning kasalligidan oʻlib qutulish mumkin. Qalb xastaligidan esa o'lib ham qutulib boʻlmas ekan. Hayvonlardan bizni ajratib turgan ham qalbimiz hisoblanadi.
Bilasizmi, biz insonlarning koʻpchiligimizda haqiqiy ruhiy tarbiya mavjud emas. Qilayotgan amallarimiz, odob-axloqimiz va ruhiy tushunchalarimiz haqiqiy moʻmin -musulmonlarniki kabi. Tashqi tomondan barchasi risoladagidek, ammo ichkaridan nazar solinsa, kamchiliklar ham yoʻq emas. Biroz yuzakilik bordek go'yo.
Kitobni oʻqir ekansiz, atrofimiz ikkiyuzlamachiliklar, soxtaliklar, gʻiybat, fisq-u fasod bilan toʻla ekanligini anglaysiz. Boshqalarga qarab turib oʻz ayblarimizni koʻrishimiz va ulardan qutulishning choralarini izlashimiz maqsadga muvofiqdir. Kitob bizga shunday bir koʻzgu tutadiki, qalbimiz va ruhimizdagi boʻshliqlar aniq-ravshan koʻrina boshlaydi. Beixtiyor ana shu boʻshliqlarni toʻldirishga harakat boshlanadi.
Poklik iymonning yarmidir. Faqatgina vujudimiz emas, balki qalbimiz, ruhimiz va nafsimizni ham poklashimiz zarur. Bu esa gunohlarni tark qilish, ahli solihlardan bo'lish, nafsni ayblardan tozalashni talab etadi. Qilgan ishlarimizning hisob-kitobi ham boʻlishini eslab turishimiz lozim. Nafsimizni poklaydigan va axloqimizni sayqallaydigan omillardan biri – oʻlimni esga olish. Oʻlimni va oxiratni oʻylamagan odam har qanday yovuzlikdan, gunohdan qoʻrqmaydi.
Ilm talabida boʻlgan insonlar har bir narsadan eng yaxshilarini olishlari kerak. Chunki barcha ilmlarni egallash uchun umr kamlik qilishi mumkin. "Ruhiy tarbiya" kitobining 1-juzida inson vujudi va qalbining poklanishi uchun zarur boʻlgan omillar haqida maʼlumotlar batafsil bayon qilingan. Qalbingizdagi ruhiy, maʼnaviy dardlaringizga davo istasangiz bu kitob aynan siz uchun. Barchangizga tavsiya qilaman.
"Biladiganlar bilan bilmaydiganlar teng boʻlarmidi?"
@biroz_adabiyot
06.03.202517:33
Emishki, sher kuch-quvvatdan qolsa, burgut erkidan ajrasa, kaptar juftidan ayrilsa, yuragi yorilib oʻlar ekan.
@biroz_adabiyot
@biroz_adabiyot
03.05.202514:01
Yashasang-chi oʻtmishdan arib!
Yoʻl ochiq-ku, nega jilmaysan?
Baxt kelmaydi seni axtarib,
Boriladi baxtga bilmaysan.
Usmon Azim
@biroz_adabiyot
Yoʻl ochiq-ku, nega jilmaysan?
Baxt kelmaydi seni axtarib,
Boriladi baxtga bilmaysan.
Usmon Azim
@biroz_adabiyot
20.04.202514:19
Oddiylik axloqiy barkamollikning bosh shartidir.
Lev Tolstoy
@biroz_adabiyot
Lev Tolstoy
@biroz_adabiyot
12.04.202517:00
Ichingizdagi haqiqatlardan qo'rqasizmi?
Har bir insonning oʻz haqiqatlari bor. Shu bilan birga oʻz yolgʻonlari ham. Shunday emasmi? Siz kim bilandir dildan suhbatlashasiz, boringizni toʻkib-solasiz. Lekin qaysidir gaplar aytilmay qoladi. Hech kimga aytolmaydigan gaplaringiz bor-ku. Yoki yoʻqmi (Hammada ham bor shunday gaplar)? Ana oʻsha gaplar, fikrlar qaysi tomonga ogʻadi? Unda ezguliklar mujassammi yoki yovuzliklar? Menda yovuzlik nima qilsin, dersiz? Balki bordir. Faqat tan olgingiz kelmas.
Aslida, ichimizdagi haqiqatlardan qoʻrqmasligimiz lozim. Qoʻrqyapmizmi, demak, oʻzgarish vaqti kelibdi.
Butun umr ichimizda qolib ketadigan yolgʻonlarimizdan qoʻrqish kerak. Oʻzgarish mumkin boʻlgan holatda ham tubanligimizcha qolib ketishdan qoʻrqishimiz kerak.
@biroz_adabiyot
Har bir insonning oʻz haqiqatlari bor. Shu bilan birga oʻz yolgʻonlari ham. Shunday emasmi? Siz kim bilandir dildan suhbatlashasiz, boringizni toʻkib-solasiz. Lekin qaysidir gaplar aytilmay qoladi. Hech kimga aytolmaydigan gaplaringiz bor-ku. Yoki yoʻqmi (Hammada ham bor shunday gaplar)? Ana oʻsha gaplar, fikrlar qaysi tomonga ogʻadi? Unda ezguliklar mujassammi yoki yovuzliklar? Menda yovuzlik nima qilsin, dersiz? Balki bordir. Faqat tan olgingiz kelmas.
Aslida, ichimizdagi haqiqatlardan qoʻrqmasligimiz lozim. Qoʻrqyapmizmi, demak, oʻzgarish vaqti kelibdi.
Butun umr ichimizda qolib ketadigan yolgʻonlarimizdan qoʻrqish kerak. Oʻzgarish mumkin boʻlgan holatda ham tubanligimizcha qolib ketishdan qoʻrqishimiz kerak.
@biroz_adabiyot
17.03.202506:15
– Koʻzlaringni yashirma, Oymomo, – dedi otliq.
– Keting, odamlar koʻradi, keting, – dedi qiz.
– Buloq suvlaridan ichayin deb keldim.
Boʻzbola otdan tushdi. Bir qoʻlida jilov boʻldi. Hovuchlab-hovuchlab buloq suvi ichdi. Bir hovuchini qizga sepdi.
Ot hurkdi, ketiga tis boʻldi.
Qiz betlarini artdi.
– Ichgan boʻlsangiz, endi keting.
– Koʻzlaringni bir kоʼrayin deb keldim.
– Koʻrishga mening koʻzlarimdan oʻzga-da koʻzlar koʻpdir.
– Yoʻq, har bandaning oʻzi koʻradigan koʻzlari boʻladi. Sening koʻzlaring – meniki. Kelma, desang, mayli kelmayman.
– Koʻzlarni deb kelmasangiz-da, buloq suvi ichgani keling...
"Oydinda yurgan odamlar"
Togʻay Murod
@biroz_adabiyot
– Keting, odamlar koʻradi, keting, – dedi qiz.
– Buloq suvlaridan ichayin deb keldim.
Boʻzbola otdan tushdi. Bir qoʻlida jilov boʻldi. Hovuchlab-hovuchlab buloq suvi ichdi. Bir hovuchini qizga sepdi.
Ot hurkdi, ketiga tis boʻldi.
Qiz betlarini artdi.
– Ichgan boʻlsangiz, endi keting.
– Koʻzlaringni bir kоʼrayin deb keldim.
– Koʻrishga mening koʻzlarimdan oʻzga-da koʻzlar koʻpdir.
– Yoʻq, har bandaning oʻzi koʻradigan koʻzlari boʻladi. Sening koʻzlaring – meniki. Kelma, desang, mayli kelmayman.
– Koʻzlarni deb kelmasangiz-da, buloq suvi ichgani keling...
"Oydinda yurgan odamlar"
Togʻay Murod
@biroz_adabiyot
09.03.202517:45
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilarki: "Jabroil (a.s.) har safar kelganida, oyat keltirganlarida menga vasiyat qilardilar: "Qo‘shningizga ehtiyot bo‘ling, qo‘shnichilik munosabatiga ahamiyat bering", deb qayta-qayta aytardilarki, men yaqin orada insonning qo‘shnisi, farzandi kabi mol-u dunyosiga merosxo‘r bo‘lib qolsa kerak, deb o‘ylardim".
Yana bir hadisda shunday deyiladi: "Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Kimda kim qo‘shnisi och bo‘lgan holda o‘zi to‘q bo‘lib tong orttirsa, iymoni mukammal emas",– dedilar".
Bolaligimda yashagan uyimizda qoʻshnimiz va bizning uy orasida eshik boʻlardi. Haligacha eslayman shu eshikni. Qoʻshni xola sut pishirsa ham, non yopsa ham bizni mehmonga chaqirardi, keliylar deb. Biz ham ilinib bir nimalar olib chiqardik ularga. Sut pishirgan qozonidagi qirmichni yeb yurganlarimizni eslasam, kulgim keladi. Juda yaqin edik, tortinmasdik bir-birovimizdan. Keyinroq biz boshqa hovliga koʻchib oʻtdik. Qachonligini bilmayman, eshik oʻrniga devor oʻrnatib qoʻyishgan hozir. Amakimlarning uyiga borsam, oʻsha eshik boʻlgan joyga qarab, bir nimalar esimga tushib ketadi doim.
Ota uyimizda esa oʻsha odat haligacha bor. Yangi hovliga koʻchib kelgach ham qo'ni-qo'shnilar bilan yaqin boʻlib ketgandik. Tansiq taom pishirgan vaqtimiz doim birorta qoʻshnimizga ilinardik. Manti, chuchvara, palov, g'ilmindi (talpiq ham deyishadi baʼzilar), tok doʻlma qilgan paytlarimizda onam, bir kosa solib, qizim shu ovqatni falonchi qoʻshnining uyiga olib chiqib bergin, derdilar. Odat boʻlib qolganidanmi, nimaga ularga ovqat beryapmiz, deb soʻramasdim ham. Qoʻshnilar bilan ahilligimiz, oʻzaro mehr-oqibatimiz shu kichkina odatdan shakllangandir balki. Hozir ham uyga borsam, biror qoʻshnimizning kosada ovqat olib chiqqanini koʻp guvohi boʻlaman. Keyin bilsam, onam ovqat olib chiqqan kosani bo'sh qaytarmay deb, ular ham ovqat olib kelgan boʻladi.
Bir kosa ovqat hech kimni kambagʻal qilib qoʻymaydi. Bu ham insonning boshqa bir insonga koʻrsatadigan mehr-muhabbatining bir koʻrinishi deb bilaman. Imkon boʻla turib, yonimizdagi odamlarga yordam bermasak, mehrimizni ayasak, ozgina muruvvatimizni qizg'ansak, odamiylikdan yiroqlashib ketaveramiz. Yaxshi-yomon kunlarimizda yonimizda turadigan insonlarning borligi baxt emasmi? Ular xoh yaqin boʻlsin, xoh yetti yot begona. Shunday insonlarning qadriga yetish lozim. Oʻzimiz birovga yaxshilik qilmay turib yaxshilik kuta olmaganimizdek, oʻzgalarga mehr koʻrsatmay turib mehr talab qila olmaymiz.
"Moʻminlarning oʻzaro doʻstliklari, rahm qilishlari va mehr koʻrsatishlari xuddi bir jasadga oʻxshaydi. Undan bir a'zo xasta boʻlsa, jasadning qolgani unga qoʻshilib bedor boʻladi va isitmalaydi".
@biroz_adabiyot
Yana bir hadisda shunday deyiladi: "Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Kimda kim qo‘shnisi och bo‘lgan holda o‘zi to‘q bo‘lib tong orttirsa, iymoni mukammal emas",– dedilar".
Bolaligimda yashagan uyimizda qoʻshnimiz va bizning uy orasida eshik boʻlardi. Haligacha eslayman shu eshikni. Qoʻshni xola sut pishirsa ham, non yopsa ham bizni mehmonga chaqirardi, keliylar deb. Biz ham ilinib bir nimalar olib chiqardik ularga. Sut pishirgan qozonidagi qirmichni yeb yurganlarimizni eslasam, kulgim keladi. Juda yaqin edik, tortinmasdik bir-birovimizdan. Keyinroq biz boshqa hovliga koʻchib oʻtdik. Qachonligini bilmayman, eshik oʻrniga devor oʻrnatib qoʻyishgan hozir. Amakimlarning uyiga borsam, oʻsha eshik boʻlgan joyga qarab, bir nimalar esimga tushib ketadi doim.
Ota uyimizda esa oʻsha odat haligacha bor. Yangi hovliga koʻchib kelgach ham qo'ni-qo'shnilar bilan yaqin boʻlib ketgandik. Tansiq taom pishirgan vaqtimiz doim birorta qoʻshnimizga ilinardik. Manti, chuchvara, palov, g'ilmindi (talpiq ham deyishadi baʼzilar), tok doʻlma qilgan paytlarimizda onam, bir kosa solib, qizim shu ovqatni falonchi qoʻshnining uyiga olib chiqib bergin, derdilar. Odat boʻlib qolganidanmi, nimaga ularga ovqat beryapmiz, deb soʻramasdim ham. Qoʻshnilar bilan ahilligimiz, oʻzaro mehr-oqibatimiz shu kichkina odatdan shakllangandir balki. Hozir ham uyga borsam, biror qoʻshnimizning kosada ovqat olib chiqqanini koʻp guvohi boʻlaman. Keyin bilsam, onam ovqat olib chiqqan kosani bo'sh qaytarmay deb, ular ham ovqat olib kelgan boʻladi.
Bir kosa ovqat hech kimni kambagʻal qilib qoʻymaydi. Bu ham insonning boshqa bir insonga koʻrsatadigan mehr-muhabbatining bir koʻrinishi deb bilaman. Imkon boʻla turib, yonimizdagi odamlarga yordam bermasak, mehrimizni ayasak, ozgina muruvvatimizni qizg'ansak, odamiylikdan yiroqlashib ketaveramiz. Yaxshi-yomon kunlarimizda yonimizda turadigan insonlarning borligi baxt emasmi? Ular xoh yaqin boʻlsin, xoh yetti yot begona. Shunday insonlarning qadriga yetish lozim. Oʻzimiz birovga yaxshilik qilmay turib yaxshilik kuta olmaganimizdek, oʻzgalarga mehr koʻrsatmay turib mehr talab qila olmaymiz.
"Moʻminlarning oʻzaro doʻstliklari, rahm qilishlari va mehr koʻrsatishlari xuddi bir jasadga oʻxshaydi. Undan bir a'zo xasta boʻlsa, jasadning qolgani unga qoʻshilib bedor boʻladi va isitmalaydi".
@biroz_adabiyot
05.03.202517:00
Koʻp kezma daraxtzor bogʻlar ichinda,
Daraxtlar dil doʻsting boʻlolmas sening,
Chorlasang kelolmas, yonib qucholmas,
Sen faqat mening boʻl,
meniki,
mening.
Koʻp qolma jarang suv buloq boʻyinda,
Buloq ham dil doʻsting boʻlolmas sening,
Qaynashim chashmadan teran joydandir,
Sen faqat mening boʻl,
meniki,
mening.
Koʻp titma muhabbat kitoblarini,
Kitoblar dil doʻsting boʻlolmas sening,
Bu ishqning tarixi mening qalbimda,
Sen faqat mening boʻl,
meniki,
mening.
Omon Matjon
@biroz_adabiyot
Daraxtlar dil doʻsting boʻlolmas sening,
Chorlasang kelolmas, yonib qucholmas,
Sen faqat mening boʻl,
meniki,
mening.
Koʻp qolma jarang suv buloq boʻyinda,
Buloq ham dil doʻsting boʻlolmas sening,
Qaynashim chashmadan teran joydandir,
Sen faqat mening boʻl,
meniki,
mening.
Koʻp titma muhabbat kitoblarini,
Kitoblar dil doʻsting boʻlolmas sening,
Bu ishqning tarixi mening qalbimda,
Sen faqat mening boʻl,
meniki,
mening.
Omon Matjon
@biroz_adabiyot
30.04.202509:48
Meni chalgʻiting
meni oʻynating
meni allalang
ishga ko'ming
hisga ko'ming
va oxiri tuproqqa
faqat qoldirmang
boʻshliq ichra.
Anif – "Oqdan qizilga"
Nodirabegim Ibrohimovani hikoyalari, tarjimalari, adabiy maqolalari orqali tanirdim. Anif taxallusi bilan sheʼrlar yozishini eshitganimga koʻp boʻlmadi. "Aks" loyihasi doirasida chop etilgan "Oqdan qizilga" toʻplamida Anifning erkin vaznda yozilgan sheʼrlari oʻrin olgan. Sheʼrlardagi dard, ezginlik meni oʻziga tortdi. Bu holatdan, fikrlar chalkashligidan hali beri chiqib keta olmasam kerak.
shaharda bir manzil bormi
meni sig'diradigan
bir makon bormi
tinglaydigan qalbimni.
Muallif sheʼrlarida oʻz holatini, kayfiyatini, kechinmalarini, iztiroblarini, hissiyotlarini, falsafiy qarashlarini mohirona ifoda etgan. Qaysidir maʼnoda oʻquvchiga ham shu narsani yuqtira oladi. Sheʼrlarda oʻzlikni anglash, muhabbat, erkinlik, yolgʻizlik, hayot, oʻlim kabi masalalar yetakchilik qiladi. Oʻziga xos tasviriy ifodalar, ohangdorlik, ramzlar, tashbehlar taʼsirchanlikni oshirgan. Oʻqir ekansiz, sheʼrlar etingizni jimirlatadi, yuragingizni toʻlqinlantiradi, qalbingizga hayajon soladi. Mahzun bir kayfiyatda oʻz "Men"ingizga chuqurroq nazar tashlaysiz.
Faqat chalmang oyoqlarimdan,
faqat tortmang oʻz boʻshligʻingizga,
endi mendan yaratmang, yetar
oʻzingiz istagan qiyofalarni.
Sheʼrlardagi lirik qahramon inson hayoti va umr mazmuni haqida koʻp oʻylaydi. Muallif ayol va uning ichki olamini haqqoniy tasvirlashga harakat qiladi. Hech qachon eskirmaydigan ruhiy holatlarni satrlarga singdirib yuboradi. Nohaqlik, maddohlik, razillik va ongsizlikdan nafratlanadi. Shuningdek, insonlarning ichidagi maxluq doim qonsirab turishini baralla aytadi. Anif oʻz yoziqlari bilan inson tuygʻulariga kuchli taʼsir oʻtkaza oladi. Barchaga tavsiya qilaman.
@biroz_adabiyot
meni oʻynating
meni allalang
ishga ko'ming
hisga ko'ming
va oxiri tuproqqa
faqat qoldirmang
boʻshliq ichra.
Anif – "Oqdan qizilga"
Nodirabegim Ibrohimovani hikoyalari, tarjimalari, adabiy maqolalari orqali tanirdim. Anif taxallusi bilan sheʼrlar yozishini eshitganimga koʻp boʻlmadi. "Aks" loyihasi doirasida chop etilgan "Oqdan qizilga" toʻplamida Anifning erkin vaznda yozilgan sheʼrlari oʻrin olgan. Sheʼrlardagi dard, ezginlik meni oʻziga tortdi. Bu holatdan, fikrlar chalkashligidan hali beri chiqib keta olmasam kerak.
shaharda bir manzil bormi
meni sig'diradigan
bir makon bormi
tinglaydigan qalbimni.
Muallif sheʼrlarida oʻz holatini, kayfiyatini, kechinmalarini, iztiroblarini, hissiyotlarini, falsafiy qarashlarini mohirona ifoda etgan. Qaysidir maʼnoda oʻquvchiga ham shu narsani yuqtira oladi. Sheʼrlarda oʻzlikni anglash, muhabbat, erkinlik, yolgʻizlik, hayot, oʻlim kabi masalalar yetakchilik qiladi. Oʻziga xos tasviriy ifodalar, ohangdorlik, ramzlar, tashbehlar taʼsirchanlikni oshirgan. Oʻqir ekansiz, sheʼrlar etingizni jimirlatadi, yuragingizni toʻlqinlantiradi, qalbingizga hayajon soladi. Mahzun bir kayfiyatda oʻz "Men"ingizga chuqurroq nazar tashlaysiz.
Faqat chalmang oyoqlarimdan,
faqat tortmang oʻz boʻshligʻingizga,
endi mendan yaratmang, yetar
oʻzingiz istagan qiyofalarni.
Sheʼrlardagi lirik qahramon inson hayoti va umr mazmuni haqida koʻp oʻylaydi. Muallif ayol va uning ichki olamini haqqoniy tasvirlashga harakat qiladi. Hech qachon eskirmaydigan ruhiy holatlarni satrlarga singdirib yuboradi. Nohaqlik, maddohlik, razillik va ongsizlikdan nafratlanadi. Shuningdek, insonlarning ichidagi maxluq doim qonsirab turishini baralla aytadi. Anif oʻz yoziqlari bilan inson tuygʻulariga kuchli taʼsir oʻtkaza oladi. Barchaga tavsiya qilaman.
@biroz_adabiyot
18.04.202500:46
Yomgʻir yogʻmoqda. Goʻyoki osmon butun dardlarini toʻkib solyapti yer yuziga. Unga barcha quloq tutyapti. Faqat kimdir tushunyapti, kimdir esa yoʻq.
Hayot yomgʻirli kunlari bilan goʻzal...
@biroz_adabiyot
Hayot yomgʻirli kunlari bilan goʻzal...
@biroz_adabiyot
26.03.202517:40
Sevgilim,
Ozgina telbamiz bizlar,
Doim adashamiz ishqda,
Turmushda,
Qaynab toshganida koʻngildan hislar,
Sira boʻshamaymiz
Xayol surishdan.
Sevgilim,
Hamisha izlayman halovat
Oppoq qogʻozlarga umrimni toʻkib.
Sen-chi, sen jimgina
Yigʻlaysan faqat,
Kechalar qandaydir
Kitobni oʻqib...
Shavkat Rahmon
@biroz_adabiyot
Ozgina telbamiz bizlar,
Doim adashamiz ishqda,
Turmushda,
Qaynab toshganida koʻngildan hislar,
Sira boʻshamaymiz
Xayol surishdan.
Sevgilim,
Hamisha izlayman halovat
Oppoq qogʻozlarga umrimni toʻkib.
Sen-chi, sen jimgina
Yigʻlaysan faqat,
Kechalar qandaydir
Kitobni oʻqib...
Shavkat Rahmon
@biroz_adabiyot
14.03.202517:08
Unga maskan bo'lmoqlik uchun
Dunyo hali poklanishi shart.
Faqatgina iymoni butun
Unga kelsa baxtli bo'lar Baxt.
Ko'zlar sokin bir qo'shiq kuylar,
Jimirlashib ketadi tanlar:
Muhabbatni ermak deb o'ylar
Muhabbatdan tug'ilmaganlar!
A'zam O'ktam
@biroz_adabiyot
Dunyo hali poklanishi shart.
Faqatgina iymoni butun
Unga kelsa baxtli bo'lar Baxt.
Ko'zlar sokin bir qo'shiq kuylar,
Jimirlashib ketadi tanlar:
Muhabbatni ermak deb o'ylar
Muhabbatdan tug'ilmaganlar!
A'zam O'ktam
@biroz_adabiyot
08.03.202506:15
Ayol zoti shunday mavjudotki, uni qanchalik o‘rganmang, butkul yangicha ko‘rinish olaveradi.
"Anna Karenina"
Lev Tolstoy
@biroz_adabiyot
"Anna Karenina"
Lev Tolstoy
@biroz_adabiyot
04.03.202503:45
Har gal ish haqini olganda titrayotgani sezilib turadi. Halol mehnatning huzurbaxsh titrogʻi shu boʻlsa kerak-da…
Javlon Jovliyev – "Ayol"
Asarda oddiy bir qishloq ayolining bir kunlik hayoti tasvirlangan. Ayol fermer xoʻjaligida yollanma ishchi boʻlib ishlaydi, erta-yu kech tinim nima ekanligini bilmay tirikchilik uchun kurashadi. Bolalari yetmagandek erini ham boqadi, bir ogʻiz shirin soʻzga, mehr-muhabbatga zor. Hajman kichik boʻlgan ushbu hikoyada qishloq ayoli qismatidagi fojia aks ettirilgan.
Men ham qishloqda oʻsganman. 15-16 yoshligimda ota-onamga biroz foydam tegsin deb, qolaversa, dugonalarimga qiziqib men ham dalaga ishga borardim. Paxta yoki makkajoʻxori chopish deysizmi; sabzi, piyoz, garmdori oʻtash deysizmi; oʻrik, olma terish deysizmi; bugʻdoy yoki sholi oʻrish deysizmi, xullas, qishloqda qiladigan ishimizning turi koʻp edi. Toʻgʻri, jismoniy mehnat odamga koʻp narsani oʻrgatadi, biroq mashaqqati ogʻir. Ayniqsa, havo issiq boʻlgan yozning jazirama kunlarida ishlash nihoyatda qiyin edi. 10-15, baʼzida esa 20-30 ayolning dalada ishlashini guvohi boʻlganman, tirikchilik toshdan qattiq ekanligini bola koʻnglim bilan his qilganman.
Qishloq ayoliga qiyin, qishloq ayoliga ogʻir... Koʻpchiligining kundalik hayot tarzi bir xil: sigir sog'adi, non yopadi, supur-sidir qiladi, kir yuvadi, ovqat pishiradi, tomorqada ishlaydi... Shu ishlarga qoʻshimcha dalada yollanma ishchi boʻlib ham ishlaydi. Doim qoʻllari mehnatda qavarib yuradi. Oʻqimagan-da dersiz? Qishloqdagi ayrim oilalarda qiz bolaning oʻqishi, kasb egallashi, kelajakda oʻz oʻrniga ega bo'lishi haqida gap boʻlishi ham mumkin emas. Ha, mayli bu alohida mavzu. Xullas, oʻqimaganlari mayli, oliy maʼlumotli, yaxshigina ishda ishlaydiganlari ham dam olish kunlarini, yozda esa butun uch oyni dalada ter toʻkib oʻtkazadi. Koʻp uchratganman shunday ayollarni.
Ayol zotiga hamma joyda ham qiyindir, lekin qishloqda yashovchi ayollarga yashash ikki hissa ogʻirroq. Ayollarning oʻziga ham, koʻproq atrofdagi yaqinlariga ham bogʻliq bu holat. Yaxshi sharoitda yashovchilar ham bor. Faqat ular ozchilikni tashkil qiladi. (Menga shunday tuyular balki). Turmush farovonligi taʼminlandi, aholi yashash sharoiti yaxshilandi deb koʻp gapiriladi. Ammo qishloqlardagi haqiqiy holat qanday ekanligini oʻsha yerda yashovchilar koʻproq bilishadi.
Ogʻir mehnat kun kelib har qanday ayolni ezib qoʻyadi, bora-bora tirikchilik koʻyida qaddi-qomati egiladi. Hatto baʼzi oilalarda mehr nimaligini, muhabbat qanday boʻlishini bilmay umri oʻtib ketadi ayollarning. Har yili 8-mart bayrami arafasida televizor va radiolarda "Sen baribir muqaddassan, muqaddas ayol" degan qoʻshiqni qoʻyib berish bilan esa hech narsa oʻzgarmaydi.
@biroz_adabiyot
Javlon Jovliyev – "Ayol"
Asarda oddiy bir qishloq ayolining bir kunlik hayoti tasvirlangan. Ayol fermer xoʻjaligida yollanma ishchi boʻlib ishlaydi, erta-yu kech tinim nima ekanligini bilmay tirikchilik uchun kurashadi. Bolalari yetmagandek erini ham boqadi, bir ogʻiz shirin soʻzga, mehr-muhabbatga zor. Hajman kichik boʻlgan ushbu hikoyada qishloq ayoli qismatidagi fojia aks ettirilgan.
Men ham qishloqda oʻsganman. 15-16 yoshligimda ota-onamga biroz foydam tegsin deb, qolaversa, dugonalarimga qiziqib men ham dalaga ishga borardim. Paxta yoki makkajoʻxori chopish deysizmi; sabzi, piyoz, garmdori oʻtash deysizmi; oʻrik, olma terish deysizmi; bugʻdoy yoki sholi oʻrish deysizmi, xullas, qishloqda qiladigan ishimizning turi koʻp edi. Toʻgʻri, jismoniy mehnat odamga koʻp narsani oʻrgatadi, biroq mashaqqati ogʻir. Ayniqsa, havo issiq boʻlgan yozning jazirama kunlarida ishlash nihoyatda qiyin edi. 10-15, baʼzida esa 20-30 ayolning dalada ishlashini guvohi boʻlganman, tirikchilik toshdan qattiq ekanligini bola koʻnglim bilan his qilganman.
Qishloq ayoliga qiyin, qishloq ayoliga ogʻir... Koʻpchiligining kundalik hayot tarzi bir xil: sigir sog'adi, non yopadi, supur-sidir qiladi, kir yuvadi, ovqat pishiradi, tomorqada ishlaydi... Shu ishlarga qoʻshimcha dalada yollanma ishchi boʻlib ham ishlaydi. Doim qoʻllari mehnatda qavarib yuradi. Oʻqimagan-da dersiz? Qishloqdagi ayrim oilalarda qiz bolaning oʻqishi, kasb egallashi, kelajakda oʻz oʻrniga ega bo'lishi haqida gap boʻlishi ham mumkin emas. Ha, mayli bu alohida mavzu. Xullas, oʻqimaganlari mayli, oliy maʼlumotli, yaxshigina ishda ishlaydiganlari ham dam olish kunlarini, yozda esa butun uch oyni dalada ter toʻkib oʻtkazadi. Koʻp uchratganman shunday ayollarni.
Ayol zotiga hamma joyda ham qiyindir, lekin qishloqda yashovchi ayollarga yashash ikki hissa ogʻirroq. Ayollarning oʻziga ham, koʻproq atrofdagi yaqinlariga ham bogʻliq bu holat. Yaxshi sharoitda yashovchilar ham bor. Faqat ular ozchilikni tashkil qiladi. (Menga shunday tuyular balki). Turmush farovonligi taʼminlandi, aholi yashash sharoiti yaxshilandi deb koʻp gapiriladi. Ammo qishloqlardagi haqiqiy holat qanday ekanligini oʻsha yerda yashovchilar koʻproq bilishadi.
Ogʻir mehnat kun kelib har qanday ayolni ezib qoʻyadi, bora-bora tirikchilik koʻyida qaddi-qomati egiladi. Hatto baʼzi oilalarda mehr nimaligini, muhabbat qanday boʻlishini bilmay umri oʻtib ketadi ayollarning. Har yili 8-mart bayrami arafasida televizor va radiolarda "Sen baribir muqaddassan, muqaddas ayol" degan qoʻshiqni qoʻyib berish bilan esa hech narsa oʻzgarmaydi.
@biroz_adabiyot
27.04.202506:30
Ayolga nima kerak? U yaxshi yeb-ichmasa ham yashayveradi. U chiroyli kiyimlar kiymasa ham baxtiyor boʻlishi mumkin. Lekin bu dunyoda mehr koʻrmasa, muhabbat koʻrmasa, yashab qolishi dargumon. Ayol muhabbatdan kuch oladi, gul kabi mehrdan yashnaydi. Esa daraxt kabi quriydi.
Raxshona Ahmedova – "Tongotar"
Roman boshida Nodirabegimning achchiq qismati tilga olinadi. Oʻzbek mumtoz adabiyotida oʻz oʻrniga ega boʻlgan yuksak badiiy isteʼdod sohibasi Mohlaroyim Nodira qonxoʻr amir tomonidan zurriyodlari bilan qoʻshib qatl etilgani tarixdan koʻpchilikka maʼlum. Muallif bu boshlanma bilan ayolga qilingan zulm toabad, qiyomatgacha unitilmasligini alohida taʼkidlaydi.
Yoʻqchilik, ilojsizlik insonni qaddini bukib qoʻyadi. Oʻzini hokimi mutlaq deb hisoblaydigan kishilar esa mazlumlarning ojizligidan foydalanishga, zulm ustidan zulm qilishga intiladi. Oʻzganing haqini yeyishdan qoʻrqmaydigan odamlar qancha? Ayolning ojizaligidan foydalanyotganlarchi? Yomonlikdan tiyilgan insongina insoniyligini saqlab qola biladi, o'zgalarga zulm qilish uni hayvonga tenglashtiradi. Afsuski, nafsi uchun hech narsadan tap tortmaydigan kishilar umri davomida oʻzgarmaydi, oʻzgara olmaydi.
Qismatning ayovsiz kaltaklari ostida umr oʻtkazayotgan, bir kun o'zgacha tong otishini kutib yashayotgan ayollar jamiyatimizda hozir ham koʻpchilikni tashkil etadi. "Qiz bola oʻqib, olim boʻlarmidi? Yaxshisi, turmushga uzatamiz", deydi ota-ona. "Chiqqan qiz – chig'iriqdan tashqarida, kelin boʻlib tushgan joyingda suv kelsa, simirib, tosh kelsa, kemirib yashashga majbursan", deydilar ota uyiga qaytib kelmoqchi boʻlgan kelinchakka. "Taqdiring shu ekan, chidab yashashing kerak", deyishadi bechora ayolga. Odamlarning gap-soʻzlari tugamasa, hatto yaqinlari uni tushunmasa, dodini kimga aytishni bilmaydi shoʻrlik ayol. Ertangi kunga umid bilan, kichkinagina ilinj bilan aksariyat ayollarning butun umri azobda oʻtib ketadi. Aslida esa koʻplab fojialarga sabab ilmsizlik va johillikdir.
Bilasizmi, millatning dard-u armonlari, haqiqiy hayot tarzi aks etgan asarlar oʻsha millat farzandlari uchun yoʻl koʻrsatuvchi mayoqdek gap. Asarda muallif insonlarning ruhiy holatlarini, ularning koʻnglidagi murakkab his-tuygʻularni mahorat ila aks ettiradi. Siz sahifalarni shunchaki oʻqib keta olmaysiz, undagi hayot manzarasini bor boʻyicha tasavvur etasiz. U shunday bir manzaraki, kitobxonni oʻylar girdobiga tortadi, kimlarnidir yig'latsa, yana kimlarnidir koʻzni kattaroq ochishga undaydi.
Asar mavzu jihatidan keng qamrovli. Unda jamiyatning real hayot manzarasi tasvirlangan boʻlib, nafaqat ayollarning achchiq qismati, balki davr siyosati, muhabbat, oila, farzand tarbiyasi, inson umrining asl mazmuni kabi masalalar ham oʻrin olgan. Roman hissiy ta'sirchanligi, badiiy tasvirdagi til jozibasi bilan oʻquvchini oʻziga rom eta oladi. Xullas, bir oʻqimasangiz, boʻlmaydigan kitob.
@biroz_adabiyot
Raxshona Ahmedova – "Tongotar"
Roman boshida Nodirabegimning achchiq qismati tilga olinadi. Oʻzbek mumtoz adabiyotida oʻz oʻrniga ega boʻlgan yuksak badiiy isteʼdod sohibasi Mohlaroyim Nodira qonxoʻr amir tomonidan zurriyodlari bilan qoʻshib qatl etilgani tarixdan koʻpchilikka maʼlum. Muallif bu boshlanma bilan ayolga qilingan zulm toabad, qiyomatgacha unitilmasligini alohida taʼkidlaydi.
Yoʻqchilik, ilojsizlik insonni qaddini bukib qoʻyadi. Oʻzini hokimi mutlaq deb hisoblaydigan kishilar esa mazlumlarning ojizligidan foydalanishga, zulm ustidan zulm qilishga intiladi. Oʻzganing haqini yeyishdan qoʻrqmaydigan odamlar qancha? Ayolning ojizaligidan foydalanyotganlarchi? Yomonlikdan tiyilgan insongina insoniyligini saqlab qola biladi, o'zgalarga zulm qilish uni hayvonga tenglashtiradi. Afsuski, nafsi uchun hech narsadan tap tortmaydigan kishilar umri davomida oʻzgarmaydi, oʻzgara olmaydi.
Qismatning ayovsiz kaltaklari ostida umr oʻtkazayotgan, bir kun o'zgacha tong otishini kutib yashayotgan ayollar jamiyatimizda hozir ham koʻpchilikni tashkil etadi. "Qiz bola oʻqib, olim boʻlarmidi? Yaxshisi, turmushga uzatamiz", deydi ota-ona. "Chiqqan qiz – chig'iriqdan tashqarida, kelin boʻlib tushgan joyingda suv kelsa, simirib, tosh kelsa, kemirib yashashga majbursan", deydilar ota uyiga qaytib kelmoqchi boʻlgan kelinchakka. "Taqdiring shu ekan, chidab yashashing kerak", deyishadi bechora ayolga. Odamlarning gap-soʻzlari tugamasa, hatto yaqinlari uni tushunmasa, dodini kimga aytishni bilmaydi shoʻrlik ayol. Ertangi kunga umid bilan, kichkinagina ilinj bilan aksariyat ayollarning butun umri azobda oʻtib ketadi. Aslida esa koʻplab fojialarga sabab ilmsizlik va johillikdir.
Bilasizmi, millatning dard-u armonlari, haqiqiy hayot tarzi aks etgan asarlar oʻsha millat farzandlari uchun yoʻl koʻrsatuvchi mayoqdek gap. Asarda muallif insonlarning ruhiy holatlarini, ularning koʻnglidagi murakkab his-tuygʻularni mahorat ila aks ettiradi. Siz sahifalarni shunchaki oʻqib keta olmaysiz, undagi hayot manzarasini bor boʻyicha tasavvur etasiz. U shunday bir manzaraki, kitobxonni oʻylar girdobiga tortadi, kimlarnidir yig'latsa, yana kimlarnidir koʻzni kattaroq ochishga undaydi.
Asar mavzu jihatidan keng qamrovli. Unda jamiyatning real hayot manzarasi tasvirlangan boʻlib, nafaqat ayollarning achchiq qismati, balki davr siyosati, muhabbat, oila, farzand tarbiyasi, inson umrining asl mazmuni kabi masalalar ham oʻrin olgan. Roman hissiy ta'sirchanligi, badiiy tasvirdagi til jozibasi bilan oʻquvchini oʻziga rom eta oladi. Xullas, bir oʻqimasangiz, boʻlmaydigan kitob.
@biroz_adabiyot
14.04.202504:20
Matnazar Abdulhakimning yuqoridagi sheʼrida lirik qahramon biror kimsa: yigit yoki qiz emas (Rasm shunchaki fon edi). Sheʼrning nomi: "Bahorning soʻnggi qoʻshigʻi" deb nomlanadi va undagi fikrlar bahor tilidan aytilgan. Bahor – yasharish, yangilanish fasli. Unda qahraton yoʻq, jazirama yoʻq, xazon ham yoʻq. Unda harorat, goʻzallik va muhabbat bor. U yuraklarga moʻjizalarni solib ketadigan fasldir. Bahor asli uch oy, oʻtadi-ketadi, deyishimiz mumkin; biroq u qalbimizda oʻz ifori, oʻz rangi bilan qoladi. Bahor faslida eng ezgu tilaklaringiz ijobat boʻlsin.
@biroz_adabiyot
@biroz_adabiyot
25.03.202517:15
Katta hayot doshqozoniga har kim ham oʻzining choʻmichini botirib olishni istaydi.
Zulfiya Qurolboy qizi – "Oyimtilla"
Asar mansabdor ayolning hayotida muhim bir voqeaning sodir boʻlishi bilan boshlanadi. Ayolning ishida katta oʻzgarish sodir boʻlishi kerak, yoʻlidagi har qanday toʻsiqdan oshib oʻtishga tayyor, onasi esa oʻlim toʻshagida yotibdi. Qahri qattiqligidanmi onasi uchun hattoki koʻz yosh ham to'ka olmaydi. Hamma ayollarga oʻrnak boʻladigan, jamiyatning old ayoli – Nilufar qachonlardir tuygʻulari begʻubor qiz boʻlgandi. Ammo nosogʻlom muhit uni butkul oʻzgartirib yuboradi. Oilasidagi yaqinlari uni tushunmagani yetmagandek, qizning taqdiri ayol kishini odam oʻrnida koʻrmaydigan, nafsi uchun hech narsadan tap tortmaydigan kishilar bilan bogʻlanadi. U hayotdan faqat yaxshilik kutardi. Yaxshi ayol, yaxshi ona, yaxshi kelin boʻlishi mumkin edi. Ammo taqdirning sinovlari oldida ojiz ayol bora-bora hamma narsadan soviydi. Koʻzyoshlar, baxtsizliklar, umidsizlik va yolgʻizlik uning tinkasini quritadi. Pok qalbi va toza vijdonini yoʻqota boshlaydi. Dastlab, u hamma qatori mavjud boʻlgan ayol edi, muvaffaqiyatga eltuvchi yoʻldagi turfa sinovlar uni boshqa bir insonga aylantiradi. Mansab ketidan quvish, ertadan kechgacha oʻzini ishga urish Nilufarning hayot mazmuniga aylanadi. Kundan-kun qatʼiyatli, sabrli va shu bilan birga toshbag'irga aylanadi.
Yurakda dardi qaynab toshsa-yu dardlashadigan kimsa topilmasa, odam biror ish yoki mashgʻulotga butun umrini bagʻishlab yuborishi turgan gap. Oʻzini biroz inson his qilishi uchun ham odamga nimadir kerak-da. Hayotda oʻz oʻrniga va mavqeiga erishish uchun vijdonini ham sotadigan holga kelish esa juda achinarli holatdir. Yuqoriga koʻtarilgan sari odam tubanlashib ketishi ham mumkin. Amal yaxshi narsa, biroq juda koʻpchilik insonni buzadi. Qalb qoraya boshlagach esa harchand harakat qilinmasin kech boʻladi.
Koʻpchilik oilalarda ayol oʻzining qora mehnati evazigagina ro'shnolik koʻradi. Atrofimizda ayollarning bir buyumchalik ham qadri boʻlmagan qancha oilalar bor axir? Qiz bolaning oʻqishiga, kasb egallashiga oʻz ota-onasi qarshi boʻlgandan keyin kelin boʻlib tushgan xonadondan nima ham kutish mumkin?
Oila muqaddasligini bot-bot takrorlaydigan insonlar baʼzida oʻzlari oilaga begona kishilar boʻlib chiqadi. Ayollar hayotini yaxshilashni istaganlarning oʻzi yordamga muhtoj boʻlishi mumkin. Asarda mana shu narsa yaqqol koʻzga tashlangan. Jamiyatda asosiy faoliyati ayollar huquqlarini himoya qilish, ularga koʻmak berishdan iborat boʻlgan qahramonimizning oʻz hayoti risoladagidek emas edi.
Jamiyatning eʼtibor markazida boʻlish, tanilish, yuqori mansabni koʻzlash bugun ayollar oʻrtasida ham urfga aylanib ulgurdi. Bugun ish uchun, kariyera uchun ayollar oʻz xotirjamligini yoʻqotib qoʻyishdi. Ular hayotda oʻziga kerak boʻlganini lozim boʻlsa, yulib olishni istaydi. Baxt, omad va muvaffaqiyat esa doim ham oshib-toshib yotgani yoʻq. Koʻzlangan barcha maqsadlarga erishgan taqdirda ham bu narsalar katta yoʻqotish evaziga keladi. Insoniylik fazilatlariga darz ketsa, bundan yomoni yoʻq.
Asardagi tilga olingan ayollarning deyarli barchasi dumbultabiat ayollar, birorta esi butunini topish qiyin. Romanning syujet chizigʻi xuddi oʻzbek seriallariga o'xshaydi. Bir qarashda allaqachon siyqasi chiqqan mavzu koʻtarilgan. Turmushning real lavhalari ifoda etilgan, yengil oʻqiladi, oʻquvchini juda chuqur mulohazaga ham chorlamaydi. Lekin shunga qaramay, atrofimizda, jamiyatimizda sodir boʻlayotgan voqealar qalamga olingani uchun kitobxonlarni befarq qoldirmaydi deb hisoblayman.
@biroz_adabiyot
Zulfiya Qurolboy qizi – "Oyimtilla"
Asar mansabdor ayolning hayotida muhim bir voqeaning sodir boʻlishi bilan boshlanadi. Ayolning ishida katta oʻzgarish sodir boʻlishi kerak, yoʻlidagi har qanday toʻsiqdan oshib oʻtishga tayyor, onasi esa oʻlim toʻshagida yotibdi. Qahri qattiqligidanmi onasi uchun hattoki koʻz yosh ham to'ka olmaydi. Hamma ayollarga oʻrnak boʻladigan, jamiyatning old ayoli – Nilufar qachonlardir tuygʻulari begʻubor qiz boʻlgandi. Ammo nosogʻlom muhit uni butkul oʻzgartirib yuboradi. Oilasidagi yaqinlari uni tushunmagani yetmagandek, qizning taqdiri ayol kishini odam oʻrnida koʻrmaydigan, nafsi uchun hech narsadan tap tortmaydigan kishilar bilan bogʻlanadi. U hayotdan faqat yaxshilik kutardi. Yaxshi ayol, yaxshi ona, yaxshi kelin boʻlishi mumkin edi. Ammo taqdirning sinovlari oldida ojiz ayol bora-bora hamma narsadan soviydi. Koʻzyoshlar, baxtsizliklar, umidsizlik va yolgʻizlik uning tinkasini quritadi. Pok qalbi va toza vijdonini yoʻqota boshlaydi. Dastlab, u hamma qatori mavjud boʻlgan ayol edi, muvaffaqiyatga eltuvchi yoʻldagi turfa sinovlar uni boshqa bir insonga aylantiradi. Mansab ketidan quvish, ertadan kechgacha oʻzini ishga urish Nilufarning hayot mazmuniga aylanadi. Kundan-kun qatʼiyatli, sabrli va shu bilan birga toshbag'irga aylanadi.
Yurakda dardi qaynab toshsa-yu dardlashadigan kimsa topilmasa, odam biror ish yoki mashgʻulotga butun umrini bagʻishlab yuborishi turgan gap. Oʻzini biroz inson his qilishi uchun ham odamga nimadir kerak-da. Hayotda oʻz oʻrniga va mavqeiga erishish uchun vijdonini ham sotadigan holga kelish esa juda achinarli holatdir. Yuqoriga koʻtarilgan sari odam tubanlashib ketishi ham mumkin. Amal yaxshi narsa, biroq juda koʻpchilik insonni buzadi. Qalb qoraya boshlagach esa harchand harakat qilinmasin kech boʻladi.
Koʻpchilik oilalarda ayol oʻzining qora mehnati evazigagina ro'shnolik koʻradi. Atrofimizda ayollarning bir buyumchalik ham qadri boʻlmagan qancha oilalar bor axir? Qiz bolaning oʻqishiga, kasb egallashiga oʻz ota-onasi qarshi boʻlgandan keyin kelin boʻlib tushgan xonadondan nima ham kutish mumkin?
Oila muqaddasligini bot-bot takrorlaydigan insonlar baʼzida oʻzlari oilaga begona kishilar boʻlib chiqadi. Ayollar hayotini yaxshilashni istaganlarning oʻzi yordamga muhtoj boʻlishi mumkin. Asarda mana shu narsa yaqqol koʻzga tashlangan. Jamiyatda asosiy faoliyati ayollar huquqlarini himoya qilish, ularga koʻmak berishdan iborat boʻlgan qahramonimizning oʻz hayoti risoladagidek emas edi.
Jamiyatning eʼtibor markazida boʻlish, tanilish, yuqori mansabni koʻzlash bugun ayollar oʻrtasida ham urfga aylanib ulgurdi. Bugun ish uchun, kariyera uchun ayollar oʻz xotirjamligini yoʻqotib qoʻyishdi. Ular hayotda oʻziga kerak boʻlganini lozim boʻlsa, yulib olishni istaydi. Baxt, omad va muvaffaqiyat esa doim ham oshib-toshib yotgani yoʻq. Koʻzlangan barcha maqsadlarga erishgan taqdirda ham bu narsalar katta yoʻqotish evaziga keladi. Insoniylik fazilatlariga darz ketsa, bundan yomoni yoʻq.
Asardagi tilga olingan ayollarning deyarli barchasi dumbultabiat ayollar, birorta esi butunini topish qiyin. Romanning syujet chizigʻi xuddi oʻzbek seriallariga o'xshaydi. Bir qarashda allaqachon siyqasi chiqqan mavzu koʻtarilgan. Turmushning real lavhalari ifoda etilgan, yengil oʻqiladi, oʻquvchini juda chuqur mulohazaga ham chorlamaydi. Lekin shunga qaramay, atrofimizda, jamiyatimizda sodir boʻlayotgan voqealar qalamga olingani uchun kitobxonlarni befarq qoldirmaydi deb hisoblayman.
@biroz_adabiyot
13.03.202517:22
Mahmud Koshgʻariyning "Devonu lugʻot at-turk" asarida keltirilgan maqol va hikmatli soʻzlar:
Tirishqoqning labi yog'liq, erinchoqning boshi qonliq.
Zamon oʻtar, kishi toʻymas, inson bolasi mangu qolmas.
Xato qilmaydigan mergan – yomgʻir,
Yanglishmaydigan dono – aks sado.
Togʻ arqon bilan egilmaydi, dengiz qayiq bilan bekilmaydi.
Qoraxitoy xoqonining ipak gazmoli koʻp, lekin o'lchamay kesilmaydi.
Daraxt uchiga shamol tegadi,
Yaxshi odamga soʻz yetadi.
Qush qanoti bilan, er oti bilan.
Mehmon kelsa, qut kelar.
Hoʻkizning oyogʻi boʻlguncha, buzoqning boshi boʻlgan yaxshiroq.
@biroz_adabiyot
Tirishqoqning labi yog'liq, erinchoqning boshi qonliq.
Zamon oʻtar, kishi toʻymas, inson bolasi mangu qolmas.
Xato qilmaydigan mergan – yomgʻir,
Yanglishmaydigan dono – aks sado.
Togʻ arqon bilan egilmaydi, dengiz qayiq bilan bekilmaydi.
Qoraxitoy xoqonining ipak gazmoli koʻp, lekin o'lchamay kesilmaydi.
Daraxt uchiga shamol tegadi,
Yaxshi odamga soʻz yetadi.
Qush qanoti bilan, er oti bilan.
Mehmon kelsa, qut kelar.
Hoʻkizning oyogʻi boʻlguncha, buzoqning boshi boʻlgan yaxshiroq.
@biroz_adabiyot
07.03.202516:05
Bundan besh yillar ilgari Facebook ijtimoiy tarmogʻida ancha faol edim. Uncha-muncha postlar yozib turardim. Kichik hajmli she'rlar ham yozgan ekanman. (Agar ularni she'r deb boʻlsa). Kitobxonlar davrasida taqrizlarimni joylab turardim. Xullas, men uchun qadrdon maskan edi Facebook. Koʻp doʻstlar orttirgandim, fikr almashib turardik. Keyin nima boʻldiyu kirmay qoʻydim. Bu orada telefon raqamim oʻzgarib, eski profilimni ham yoʻqotdim. Bir tanishim haligacha Facebookda yozgan oʻsha eski postlarimni oʻqib turishini aytib qoldi. Yoqadi, maza qilib oʻqiyman, yaxshi yozgan ekansiz, – deydi. Bu gapdan keyin bir-ikki oylar oldin oʻzimcha yana yangi profil ochdim, Kitobxonlar davrasiga ham qoʻshildim. Lekin shu paytgacha birorta post yozganim yoʻq, biror narsa oʻqiganim ham yoʻq. Hech nima avvalgidek boʻlmas ekan, shu desangiz. Eski profilimdagi postlarni oʻqib koʻrsam, juda erkin yozgan ekanman. Oʻsha vaqtlardagi holatim, kayfiyatim koʻz oldimdan oʻtdi. Hozir Facebookka kirishga, biror narsa qoralashga na xohish bor, na hafsala. Bir kun kelib balki telegram ham men uchun begona joyga aylanar, kim bilsin? Oʻsha payt kelguncha qalban birgamiz, doʻstlar.
01.03.202513:00
Sen bilmagan dunyolar ham bor,
sendan olis,
yurakdan olis.
Gullab yotar to'rt mavsum bahor,
qishdan olis,
kuzakdan olis.
Seni tanimagan baxtlar bisyordir,
sen xabar olmagan orzular serob.
Ko'nglingdan tortqilab yurganlar bari
g'amlaring sarobdir,
sitamlar sarob.
Seni yetaklagan dardlar lahzalik,
lahzalik, dilingni qayg'u o'kinchi.
Bu toshli, tikanli yo'llar adoqli,
sabr qil,
o'tkinchi,
bari o'tkinchi...
Seni kutgan dunyolar ham bor,
g'amdan olis,
armondan olis...
Aziz Nur
@biroz_adabiyot
sendan olis,
yurakdan olis.
Gullab yotar to'rt mavsum bahor,
qishdan olis,
kuzakdan olis.
Seni tanimagan baxtlar bisyordir,
sen xabar olmagan orzular serob.
Ko'nglingdan tortqilab yurganlar bari
g'amlaring sarobdir,
sitamlar sarob.
Seni yetaklagan dardlar lahzalik,
lahzalik, dilingni qayg'u o'kinchi.
Bu toshli, tikanli yo'llar adoqli,
sabr qil,
o'tkinchi,
bari o'tkinchi...
Seni kutgan dunyolar ham bor,
g'amdan olis,
armondan olis...
Aziz Nur
@biroz_adabiyot
Көрсетілген 1 - 24 арасынан 25
Көбірек мүмкіндіктерді ашу үшін кіріңіз.