پیامبر اسلام -ص-، هنگامی‌که به درخواست مردم مدینه، ترک وطن نموده و به آن سامان سفر کرد، سه قبیله یهودی در شهر مدینه و اطراف آن سکونت داشتند؛ بنی‌قَیْنُقاع، بنی‌النَّضیر و بنی‌قُرَیظه.

محمد -ص- و اصحاب مکّی و مدنی‌اش در آن شهر، اکثریت مطلق بودند و به حکم قوانین آن عصر، هر گروهی که غلبه عددی داشت، خود را مُحِقّ می‌دید دیگری را غارت و یا نابود کند.
پیامبر ما -ص- اما به زیست مسالمت‌آمیز فراخواند و برای مدینه قانون اساسی نوشت. پیمانی که بر اساس برخی بندهای آن یهودیان متعهد می‌شدند علیه مسلمانان دسیسه نکنند و دشمنان‌شان را نیز یاری ندهند، و در عوض، به عنوان یک اقلّیّت با جان و مال محترم، در مدینه، زیر سایه امنیّت حکومت اسلام، به امرار معاش بپردازند. متعهّد شدند که اگر نقض عهد کردند، جان و مال و ناموس‌شان تابع حکم رسول خدا -ص- باشد.معاهده در چندین بند نوشته شد و یهودیان نیز آن را پذیرفتند.

مدت زیادی نگذشت که یهود بنی‌قَینُقاع، نقض عهد کرد.
اگرچه هرسه قبیله تا سال پنجم هجری، پیمان خود با مسلمانان را شکستند و پیامبر -ص- با آن‌ها برخورد کرد، اما داستان بدعهدی بنی‌قَینُقاع و واکنش رهبر اسلام، متفاوت است. چون پیمان‌شکنی بنی‌النَّضیر و بنی‌قُرَیظه از نوع سیاسی بود، اما بنی‌قَینُقاع به ناموس مسلمانان جسارت کرده و غیرت غیورترین مرد عرب -ص- را به جوش آورده بود!

زنی از زنان مسلمان برای خرید به بازار یهودیان بنی‌قَیْنُقاع رفته بود. روی سکّویی نشسته بود تا نفسی تازه کند. در این زمان، یک زرگر یهودی کنارش نشسته و از او خواسته بود نقاب از رویش بردارد تا صورتش را ببیند.
زن محجوب مسلمان، چنین خواسته‌ای را نپذیرفت. مرد یهودی از سر کینه‌توزی، بدون این‌که آن زن متوجّه باشد، پایین دامن زن را به کمر او گره زد. هنگامی که زن از جا برخاست، اندامش نمایان شد و زرگران یهودی قاه قاه به او خندیدند.
زن مسلمان فریاد زد و از مسلمانان کمک خواست. مردی غیور خودش را به یهودی رساند و او را کشت. یهودیان همگی به وی یورش برده و به قتلش رساندند. درگیری عظیمی بین دو گروه درگرفت.

خبر حادثه به گوش نبی -ص- رسید. مسلمانان را فراخواند و لشکر بیاراست. ابولُبابه انصاری را به جای خود گمارد و فرمود: به سمت قلعه‌های بنی‌قَیْنُقاع می‌رویم. پرچم سپاه اسلام را آن روز، حمزه بن عبدالمطَّلِب -ع- حمل می‌کرد.

لشکر اسلام به قلعه‌های بنی‌قَینُقاع رسید و هفت‌صد جنگجوی قَدَر یهودی را پانزده روز محاصره کرد. یهودیان پیمان‌شکن، آن‌قدر تحت فشار قرار گرفتند تا نهایت پذیرفتند از قلعه‌های مستحکم‌شان بیرون بیایند و گردن به حکم رسول خدا -ص- نهند.
دستور داده شد که همه را کَت‌بسته خدمت پیامبر -ص- بیاورند تا ایشان حکم خداوند -عزّوجلّ- را درباره ایشان بیان و اجرا کنند.
علی‌رغم تمام تعهّدها و نصیحت‌های شخص نبی -ص-، یهودیان خبیث به ناموس مسلمانان چشم دوخته و حرمتش را شکسته‌اند! حکم یقیناً سنگین خواهد بود! ممکن است همه محکوم به اعدام شوند!

در این لحظه، سردسته منافقان و هم‌پیمان دیرین یهودیان، عبدالله بن اُبَیّ بن سلول با اصرار از پیغمبر -ص- درخواست کرد که چون بنی‌قینقاع قبل از اسلام از قبیله‌اش دفاع می‌کرده، آن‌ها را ببخشد و اموال‌شان را مصادره کرده و رهایشان کند.
پیامبر -ص- اما از شدت غضب صورتش سرخ شده بود و به سخن او اعتنایی نمی‌کرد. آن منافق، آستین پیامبر -ص- را با شدّت کشید و آن‌قدر اصرار کرد تا آن‌که رسول‌الله -ص- فرمود: «هُمْ لَکَ! جان‌شان ارزانی تو! بگو مدینه را برای همیشه ترک کنند!»

اللَّهُمَّ إِنِّي أَعْتَذِرُ إِلَيْكَ مِنْ مَظْلُومٍ ظُلِمَ بِحَضْرَتِي فَلَمْ أَنْصُرْهُ

خدایا! از تو پوزش می‌خواهم دربارۀ ستم‌دیده‌ای که
در حضور من به او ستم شد و من یاریش ندادم...

_فرازی از صحيفه سجادیه