Diplomat (Sobirov)
25.04.202509:34
Markaziy Osiyo-Rassiya munosabatlari keskinlashyaptimi?
Soʻnggi kunlarda Samarqandda boʻlgan voqea oʻzbek segmentida asosiy eʼtibor markazida. Lavrovning haykal ostidagi ingliz va o‘ris tili haqidagi gaplari har qanday oʻzini mustaqil, suveren deb hisoblaydigan davlat uchun yoqimsiz signal. U buni Oʻzbekistonda u kelishidan avval koʻtarilgan til mojarosiga munosabat sifatida aytdimi, yoki Markaziy Osiyoning Yevropa bilan yaqinlashayotganidan jazavada aytdimi, nomaʼlum.
Lekin uning gapi oʻzbekistonliklarga, shubhasiz, yoqmadi. Hozir til mavzusi eng yuqori nuqtaga chiqqan.
Qirgʻizistonda ham “Oʻris uyi” xodimasi Qirgʻiz fuqarolarni Ukrainadagi urushga yollash bilan ayblanib, hisbga olindi. Tabiiyki, oʻrislar buni qabul qilolmadi va “Oʻrissheriligi” tashkiloti rahbari Qirgʻizistonga dagʻdagʻa qildi. U oʻris armiyasi Ukraina shior qilib olgan — “Oʻzimiznikilarni tashlab qoʻymaymiz” devizini qoʻllab, oʻris uyi xodimasini ozod qilib olishini aytgan. Rassiya endi suveren davlatning qonunchiligiga aralashmoqchi.
Oldinroq ham Qirgʻizston va Rassiya Moskvadagi hammomda qirgʻizlarga noinsoniy munosabat borasida tortishib qolgandi. Bu bir oydagi ikkinchi kelishmovchilik.
Qozogʻistonda ham oʻrislar bilan bogʻliq provakatsiyalar bor. Ostona urush yuz bergan taqdirda Ukrainadagi kabi hududiy koʻngilli otryadlar (Teroborona) tuzish imkonini beruvchi “Hududiy mudofaa toʻgʻrisida” qonunni qabul qildi. Ukrainadagi urushda aynan ushbu tuzilmalar agressorning Sumi va Chernigov viloyatlaridagi yurishlarni toʻxtatdi va rejalarini barbod qildi hamda mashhurlikka erishdi.
Rus propagandon bloger va faollari ushbu qonun Rassiya bilan urushga tayyorgarlik doirasida qabul qilindi deb jar soldi va bu internetda yoyildi. Oxiri Qozogʻiston Mudofaa vazirligi “Qozogʻiston Rassiya bilan urushga tayyorlangani yoʻq” deb bayonot berishga majbur boʻldi.
Yevropaning Markaziy Osiyo bilan yaqinlashuvi, shubhasiz, Moskvani behalovat qiladi. Ular oxirgi yirik taʼsir doirasidagi mintaqa ham ulardan ayrilishini istamaydi. Tramp bilan muzokaralar ham borgan sari sovuqlashmoqda. Trampning ham, uning shartlarini bajarib, unga yaxshi koʻrinishga urinayotgan Putinning ham sabri tugayapti.
@pan_diplomat
Soʻnggi kunlarda Samarqandda boʻlgan voqea oʻzbek segmentida asosiy eʼtibor markazida. Lavrovning haykal ostidagi ingliz va o‘ris tili haqidagi gaplari har qanday oʻzini mustaqil, suveren deb hisoblaydigan davlat uchun yoqimsiz signal. U buni Oʻzbekistonda u kelishidan avval koʻtarilgan til mojarosiga munosabat sifatida aytdimi, yoki Markaziy Osiyoning Yevropa bilan yaqinlashayotganidan jazavada aytdimi, nomaʼlum.
Lekin uning gapi oʻzbekistonliklarga, shubhasiz, yoqmadi. Hozir til mavzusi eng yuqori nuqtaga chiqqan.
Qirgʻizistonda ham “Oʻris uyi” xodimasi Qirgʻiz fuqarolarni Ukrainadagi urushga yollash bilan ayblanib, hisbga olindi. Tabiiyki, oʻrislar buni qabul qilolmadi va “Oʻrissheriligi” tashkiloti rahbari Qirgʻizistonga dagʻdagʻa qildi. U oʻris armiyasi Ukraina shior qilib olgan — “Oʻzimiznikilarni tashlab qoʻymaymiz” devizini qoʻllab, oʻris uyi xodimasini ozod qilib olishini aytgan. Rassiya endi suveren davlatning qonunchiligiga aralashmoqchi.
Oldinroq ham Qirgʻizston va Rassiya Moskvadagi hammomda qirgʻizlarga noinsoniy munosabat borasida tortishib qolgandi. Bu bir oydagi ikkinchi kelishmovchilik.
Qozogʻistonda ham oʻrislar bilan bogʻliq provakatsiyalar bor. Ostona urush yuz bergan taqdirda Ukrainadagi kabi hududiy koʻngilli otryadlar (Teroborona) tuzish imkonini beruvchi “Hududiy mudofaa toʻgʻrisida” qonunni qabul qildi. Ukrainadagi urushda aynan ushbu tuzilmalar agressorning Sumi va Chernigov viloyatlaridagi yurishlarni toʻxtatdi va rejalarini barbod qildi hamda mashhurlikka erishdi.
Rus propagandon bloger va faollari ushbu qonun Rassiya bilan urushga tayyorgarlik doirasida qabul qilindi deb jar soldi va bu internetda yoyildi. Oxiri Qozogʻiston Mudofaa vazirligi “Qozogʻiston Rassiya bilan urushga tayyorlangani yoʻq” deb bayonot berishga majbur boʻldi.
Yevropaning Markaziy Osiyo bilan yaqinlashuvi, shubhasiz, Moskvani behalovat qiladi. Ular oxirgi yirik taʼsir doirasidagi mintaqa ham ulardan ayrilishini istamaydi. Tramp bilan muzokaralar ham borgan sari sovuqlashmoqda. Trampning ham, uning shartlarini bajarib, unga yaxshi koʻrinishga urinayotgan Putinning ham sabri tugayapti.
@pan_diplomat
21.04.202513:27
Ustoz Behbudiyning mana shu maqolasi qiziq. Balkim domla Turkiston iqtisodiy ahvolidan bexabar bo‘lgandir (buning ehtimoli juda past), chunki u iqtisodchi emas, jurnalist, yozuvchi edi.
Aslida, yahudiylar Turkiston iqtisodiyotining katta qismini shundoq ham nazorat qilgan va ularning ta’siri aynan ruslar kelgach kuchayib ketgan. Chunki ruslar o‘lkda mavjud bo‘lgan “zimmi” tizimini bekor qilgan. O‘zbek davlatlari Rossiya imperiyasiga qaram bo‘lgach, mintaqa va Rossiya o‘rtasidagi savdo munosabatlari deyarli to‘liq buxorolik yahudiylar (sart savdogarlar deb atalgan) qo‘liga o‘tgan. Bu haqda oldin ham yozgandim.
Misol uchun, Azov-Don banki Samarqand boʻlimining eng yirik mijozlari yahudiy aka-uka Boruxovlar va Issaxarovlar savdo uyi boʻlgan. Bu oilalar qanchalik katta boylikka ega bo‘lganini quyidagi faktlardan bilish mumkin: imperiyaning yirik Rus-Osiyo bankining Samarqand filiali 1915-yilda 39 ming rubl sof foyda olgan. 1913-yilda iqtisodiy inqirozdan so‘ng bankrot bo‘lgan Boruxovlarning butun Turkiston bo‘ylab 199 ming rubllik mol-mulki ro‘yxatga olingan.
Qo‘qonda buxorolik yahudiylar — Vadyayevlarning moliyaviy oligarxiyasi shakllangan. Bundan tashqari Kalantarov kabi yahudiy biznesmanlar ham paxta, g‘alla, javdar, yog‘-moy sanoatini nazorat qilgan.
Shu ma’noda aytish mumkinki, ruslar Turkistonni yahudiylar ekspansiyasidan saqlab qolmagan, aksincha ularga yordam bergan. Lekin ushbu Markaziy Osiyo yahudiylarini hozirgi davrdan kelib chiqib, sionist Isroil hukumati bilan bog‘lamaslik kerak.
@pan_diplomat
Aslida, yahudiylar Turkiston iqtisodiyotining katta qismini shundoq ham nazorat qilgan va ularning ta’siri aynan ruslar kelgach kuchayib ketgan. Chunki ruslar o‘lkda mavjud bo‘lgan “zimmi” tizimini bekor qilgan. O‘zbek davlatlari Rossiya imperiyasiga qaram bo‘lgach, mintaqa va Rossiya o‘rtasidagi savdo munosabatlari deyarli to‘liq buxorolik yahudiylar (sart savdogarlar deb atalgan) qo‘liga o‘tgan. Bu haqda oldin ham yozgandim.
Misol uchun, Azov-Don banki Samarqand boʻlimining eng yirik mijozlari yahudiy aka-uka Boruxovlar va Issaxarovlar savdo uyi boʻlgan. Bu oilalar qanchalik katta boylikka ega bo‘lganini quyidagi faktlardan bilish mumkin: imperiyaning yirik Rus-Osiyo bankining Samarqand filiali 1915-yilda 39 ming rubl sof foyda olgan. 1913-yilda iqtisodiy inqirozdan so‘ng bankrot bo‘lgan Boruxovlarning butun Turkiston bo‘ylab 199 ming rubllik mol-mulki ro‘yxatga olingan.
Qo‘qonda buxorolik yahudiylar — Vadyayevlarning moliyaviy oligarxiyasi shakllangan. Bundan tashqari Kalantarov kabi yahudiy biznesmanlar ham paxta, g‘alla, javdar, yog‘-moy sanoatini nazorat qilgan.
Shu ma’noda aytish mumkinki, ruslar Turkistonni yahudiylar ekspansiyasidan saqlab qolmagan, aksincha ularga yordam bergan. Lekin ushbu Markaziy Osiyo yahudiylarini hozirgi davrdan kelib chiqib, sionist Isroil hukumati bilan bog‘lamaslik kerak.
@pan_diplomat
16.04.202504:47
O‘zi boy davlatlarning qashshoq davlatlarga moliyaviy yordam loyihalari juda bir murakkab mavzu. Aksariyat kambag‘al davlatlarning qashshoqligining asosiy sababi — undagi diktatura, korrupsiyalashgan ochko‘z hukumat.
Shunday hukumat qo‘liga yana pul topshirish – qo‘yni bo‘riga ishonishdek gap.
Albatta, donor davlatlar turli xil nazorat usullarini ishlab chiqqan, biroq baribir ular mahalliy hukumat bilan hamkorlik qilishga majbur. Busiz iloji yo‘q. Qashshoq mamlakatlar mahalliy hukumati esa deyarli barcha holda chuqur korrupsiyalashgan tuzilma bo‘ladi.
Masalan, 2002-yildan 2009-yilgacha Afg‘oniston 35 mlrd dollar xalqaro yordam olgan. Ma’lumotlarga ko‘ra ushbu summanining 40 foizi kerakli manzilga emas, amaldor cho‘ntagiga borib tushgan. Oddiy misol, o‘zbek Abdurashid Do‘stum, tojiklar yetakchisi Abdulla Abdulla, prezidentlar Karzay va G‘anining hashamatli uylari va korrupsiyaviy mojarolari.
Yoki Janubiy Sudan. Fuqarolar urushidan so‘ng vayronaga aylangan davlatni tiklash uchun donorlar har yili millionlab pul ajratgan. Janubiy Sudanda avtokratik tuzum o‘rnatgan Salvator Kiir (bu o‘sha 3 yil oldin katta tadbirda ishtoniga siyib qo‘ygan prezident) hukumati esa bu pullarni o‘z klani kissiga yo‘naltirgan. Birgina holatda janubiy sudanliklar 1,7 mlrd dollarga 75 km 3 polosalik oddiy asfalt yotqizgan. Aslida bu pulga kamida 500-600 km yo‘l yotqizish mumkin edi.
Bunday misollar ko‘p. Shubhasiz, O‘zbekiston ham istisno emas. Xorijiy grantlar juda tor doirada, asosan rusiyzabon insonlar orasida taqsimlanadi. Tan olish kerak, xorijlik donorlar ham mablag‘lar oddiy aholiga yetib borishi borasida ko‘p bosh qotirmaydi.
Xullas, bunday grantlar qanchadir miqdorda qashshoq aholiga yetib boradi, lekin ularning samaradorligi 50 foizdan ko‘p emas. Qaysidir ma’noda buni bir davlat soliq to‘lovchilari boshqa davlat amaldorlarini boyitish desa ham bo‘ladi. Shuning uchun amerikaliklar Tramp bunday loyihalarni to‘xtatayotganidan xursand.
@pan_diplomat
Shunday hukumat qo‘liga yana pul topshirish – qo‘yni bo‘riga ishonishdek gap.
Albatta, donor davlatlar turli xil nazorat usullarini ishlab chiqqan, biroq baribir ular mahalliy hukumat bilan hamkorlik qilishga majbur. Busiz iloji yo‘q. Qashshoq mamlakatlar mahalliy hukumati esa deyarli barcha holda chuqur korrupsiyalashgan tuzilma bo‘ladi.
Masalan, 2002-yildan 2009-yilgacha Afg‘oniston 35 mlrd dollar xalqaro yordam olgan. Ma’lumotlarga ko‘ra ushbu summanining 40 foizi kerakli manzilga emas, amaldor cho‘ntagiga borib tushgan. Oddiy misol, o‘zbek Abdurashid Do‘stum, tojiklar yetakchisi Abdulla Abdulla, prezidentlar Karzay va G‘anining hashamatli uylari va korrupsiyaviy mojarolari.
Yoki Janubiy Sudan. Fuqarolar urushidan so‘ng vayronaga aylangan davlatni tiklash uchun donorlar har yili millionlab pul ajratgan. Janubiy Sudanda avtokratik tuzum o‘rnatgan Salvator Kiir (bu o‘sha 3 yil oldin katta tadbirda ishtoniga siyib qo‘ygan prezident) hukumati esa bu pullarni o‘z klani kissiga yo‘naltirgan. Birgina holatda janubiy sudanliklar 1,7 mlrd dollarga 75 km 3 polosalik oddiy asfalt yotqizgan. Aslida bu pulga kamida 500-600 km yo‘l yotqizish mumkin edi.
Bunday misollar ko‘p. Shubhasiz, O‘zbekiston ham istisno emas. Xorijiy grantlar juda tor doirada, asosan rusiyzabon insonlar orasida taqsimlanadi. Tan olish kerak, xorijlik donorlar ham mablag‘lar oddiy aholiga yetib borishi borasida ko‘p bosh qotirmaydi.
Xullas, bunday grantlar qanchadir miqdorda qashshoq aholiga yetib boradi, lekin ularning samaradorligi 50 foizdan ko‘p emas. Qaysidir ma’noda buni bir davlat soliq to‘lovchilari boshqa davlat amaldorlarini boyitish desa ham bo‘ladi. Shuning uchun amerikaliklar Tramp bunday loyihalarni to‘xtatayotganidan xursand.
@pan_diplomat
11.04.202506:36
Youtube sahifamiz obunachilari soni 10 mingdan oshibdi. Telegram o‘rniga Youtubeda faol bo‘lsa foydaliroq ekan.
Agar Youtube va Instagram sahifalarimizga hali ham obuna bo‘lmagan bo‘lsangiz, bu xatoni to‘g‘rilang! — https://www.youtube.com/@pan_diplomat
Agar Youtube va Instagram sahifalarimizga hali ham obuna bo‘lmagan bo‘lsangiz, bu xatoni to‘g‘rilang! — https://www.youtube.com/@pan_diplomat
03.04.202509:18
O‘zbekistonda bo‘lib turgan mana shu xonimni Yevropaning hozirgi “temir xonimi” deyish mumkin. Ursula fon der Lyayen Yevropaning Rossiyaga qarshi birligini saqlashda juda katta o‘rin tutyapti. U Pekinda Si Szinpinga keskin gapira olgandi. Endi Trampga qarshi Yevropa birligini ham shakllantirmoqda.
Ursula xonim Germaniya Mudofaa vaziri bo‘lgan birinchi ayol sifatida tarixga kirgan. Shuningdek, u hozirgi lavozimi — Yevropa komissiyasi prezidenti bo‘lgan birinchi ayol ham.
Yevropaning eng yorqin rahbari O‘zbekistonga kelishi, shubhasiz, katta hodisa. Bu O‘zbekiston uchun ham, Markaziy Osiyo uchun ham muhim.
@pan_diplomat
Ursula xonim Germaniya Mudofaa vaziri bo‘lgan birinchi ayol sifatida tarixga kirgan. Shuningdek, u hozirgi lavozimi — Yevropa komissiyasi prezidenti bo‘lgan birinchi ayol ham.
Yevropaning eng yorqin rahbari O‘zbekistonga kelishi, shubhasiz, katta hodisa. Bu O‘zbekiston uchun ham, Markaziy Osiyo uchun ham muhim.
@pan_diplomat
26.03.202510:33
1929-yilgi lotin alifbosiga o‘tish targ‘ibot plakati. Hozirgi ‘‘texnika jihatdan yuqori turadigan’’ lotin alifbosiga ham shunday targ‘ibot kerak shekilli.
@pan_diplomat
@pan_diplomat
24.04.202510:21
Yatimov (Tojikiston xavfsizlik xizmati rahbari, suratda eng chapda) ham ancha mustahkam ekan. 3 yil oldin unga suiqasd qilingani, general hospitalga yotqizilgani, suiqasd ortida Rustam Imomali (Imomali Rahmonning o‘g‘li) turgani haqida gaplar tarqalgandi. O‘shanda hamma Saymumin Yatimov 12 yillik rahbarlikdan keyin Davlat xavfsizligi yetakchiligidan ketadi degandi.
Lekin Yatimov ketmadi va hozircha ko‘pchilik tomonidan Tojikistondagi 2-raqamli shaxs sifatida ko‘rilyapti. U va kichik Imomali o‘rtasidagi kelishmovchilikka Tog‘li Badashxondagi noroziliklarga nisbatan kuch ishlatish masalasidagi turli qarashlar sabab bo‘lgan. Kichik Imomali Xorogda maxsus harbiy amaliyotlar o‘tkazishni talab qilgan, Yatimov esa hozir buning payti emasligini ta’kidlagan.
Albatta, bu suiqasd uchun yetarli sababdek ko‘rinmaydi. Gap o‘sha 2-raqamli shaxs borasida ham. 2020-yilgacha Tojikistonda ushbu rutbaga Mahmadsaid Ubaydulloyev egalik qilardi. U 1996-yildan beri poytaxt meri, 2000-yildan buyon parlament raisi bo‘lib kelayotgandi. 2017-yilda Ubaydulloyev poytaxt hokimi lavozimidan bo‘shatildi, 2020-yilda parlamentdan ham ketdi. Ikkala lavozimni ham Rustam Imomali egalladi.
Shundan so‘ng kichik Imomalining asosiy raqibi sifatida Yatimov ko‘rila boshlandi. Mutaxassislar Yatimov hokimiyat uchun kurashda Prezident ijroiya qo‘mitasi rahbari, prezident qizi Ozoda Rahmonni qo‘llaydi deya taxmin qiladi. Chunki Imomali Rahmon 2020-yilgi saylovda o‘g‘lini prezidentlikka qo‘ymoqchi edi, buning uchun 2016-yilda referendum o‘tkazilib, prezidentlik yoshi ham pasaytirilgandi (kichik Imomali bu paytda 33 yoshda edi, shu bois minimal yosh 35 dan 30 ga tushirildi). Ammo so‘nggi daqiqalarda Yatimov va boshqa yuqori doira vakillari Rahmonga o‘g‘li hali yoshligini, yana o‘zi saylanishni maslahat bergan.
Shundan keyin ikki o‘rtada munosabatlar sovuqlashgan va suiqasd sodir bo‘lgan. Yatimov sog‘ayib chiqib, xavfsizlik rahbarligidan ketmadi. U Rahmonning Ko‘lob klani a’zosi, har ikkalasi shu viloyatda tug‘ilgan. Siyosat fanlari nomzodi, professor. Universitetlarda dars beradi. Tojikiston Fanlar akademiyasi a’zosi. Ya’ni, ilm odami ham. Ilm va xavfsizlik birlashgan qiziq nuqtalardan biri.
@pan_diplomat
Lekin Yatimov ketmadi va hozircha ko‘pchilik tomonidan Tojikistondagi 2-raqamli shaxs sifatida ko‘rilyapti. U va kichik Imomali o‘rtasidagi kelishmovchilikka Tog‘li Badashxondagi noroziliklarga nisbatan kuch ishlatish masalasidagi turli qarashlar sabab bo‘lgan. Kichik Imomali Xorogda maxsus harbiy amaliyotlar o‘tkazishni talab qilgan, Yatimov esa hozir buning payti emasligini ta’kidlagan.
Albatta, bu suiqasd uchun yetarli sababdek ko‘rinmaydi. Gap o‘sha 2-raqamli shaxs borasida ham. 2020-yilgacha Tojikistonda ushbu rutbaga Mahmadsaid Ubaydulloyev egalik qilardi. U 1996-yildan beri poytaxt meri, 2000-yildan buyon parlament raisi bo‘lib kelayotgandi. 2017-yilda Ubaydulloyev poytaxt hokimi lavozimidan bo‘shatildi, 2020-yilda parlamentdan ham ketdi. Ikkala lavozimni ham Rustam Imomali egalladi.
Shundan so‘ng kichik Imomalining asosiy raqibi sifatida Yatimov ko‘rila boshlandi. Mutaxassislar Yatimov hokimiyat uchun kurashda Prezident ijroiya qo‘mitasi rahbari, prezident qizi Ozoda Rahmonni qo‘llaydi deya taxmin qiladi. Chunki Imomali Rahmon 2020-yilgi saylovda o‘g‘lini prezidentlikka qo‘ymoqchi edi, buning uchun 2016-yilda referendum o‘tkazilib, prezidentlik yoshi ham pasaytirilgandi (kichik Imomali bu paytda 33 yoshda edi, shu bois minimal yosh 35 dan 30 ga tushirildi). Ammo so‘nggi daqiqalarda Yatimov va boshqa yuqori doira vakillari Rahmonga o‘g‘li hali yoshligini, yana o‘zi saylanishni maslahat bergan.
Shundan keyin ikki o‘rtada munosabatlar sovuqlashgan va suiqasd sodir bo‘lgan. Yatimov sog‘ayib chiqib, xavfsizlik rahbarligidan ketmadi. U Rahmonning Ko‘lob klani a’zosi, har ikkalasi shu viloyatda tug‘ilgan. Siyosat fanlari nomzodi, professor. Universitetlarda dars beradi. Tojikiston Fanlar akademiyasi a’zosi. Ya’ni, ilm odami ham. Ilm va xavfsizlik birlashgan qiziq nuqtalardan biri.
@pan_diplomat
15.04.202505:22
Tramp “islohotlari” AQSHdan ancha uzoq mamlakatlarga ham ta’sir qilishni davom etmoqda. Yana 55 million aholi ushbu o‘zgarishlar tufayli hayotiy resusrlardan uzilib qoladi.
AQSH ortiq Yevropa davlatlarini himoya qilmasligi haqidagi gaplardan so‘ng, Yevropa o‘z mudofaa xarajatlarini oshirishga qaror qildi. Germaniya parlamenti Ikkinchi jahon urushidan so‘ng harbiy xarajatlarni oshirishga qo‘yilgan to‘siqni bekor qildi. Fransiya allaqachon AQSH qurollarining ekivalentlarini yaratishni boshladi. Yevrokomissiya ittifoq tez orada harbiy xarajatlar foizini ko‘tarishga va’da berdi. Albatta, Yevropa ittifoqi oldida muammolar talay, masalan yangi harbiy alyans Yevropa ittifoqi doirasida bo‘ladimi yoki NATO? Agar YeI doirasida bo‘lsa unga asosiy kuchlar — Buyuk Britaniya va Turkiya qanday qo‘shiladi?
Yana bir savol — Yevropa harbiy xarajatlar uchun pulni qayerdan oladi?
London bu muammoni yechishni boshladi. Inglizlar mamlakatdagi shundoq ham og‘ir ijtimoiy holatni buzmaslik uchun eng oson chorani tanladi — kambag‘al davlatlarga moliyaviy yordam kamaytiriladi. Britaniya har yili yalpi ichki mahsulotning (YIM) 0,5 foizgacha miqdordagi mablag‘ni iqtisodiy og‘ir sharoitga ega davlatlardagi qashshoq insonlarni qo‘llash uchun ajratgan. Bu 15 mlrd funt sterling degani, endi bu summa 8-9 mlrd tushadi. Hali yana kamaytirilishi mumkin.
Shuningdek, qochqinlar uchun beriluvchi uy-joy subsidiyalari ham keskin kamaytiriladi. Sog‘liqni saqlash va global iqlim loyihalari uchun grantlar ham qisqartiriladi.
Bosh vazir Starmer hozircha Ukraina, G‘azo va Sudan uchun moliyaviy yordam kamaytirilmasligiga va’da bergan.
Britaniyadan keyin Yevropaning boshqa davlatlari ham shunday yo‘l tutishi kutilyapti. Shunday qilib, AQSHning o‘ta o‘ng g‘oyalari asta-sekin dunyoni ham shu g‘oyalarga ergashishga majbur qilmoqda va og‘ir ahvoldagi insonlar hayotini yanada og‘irlashtiryapti. AQSH jahon holatiga qanchalik katta ta’sir o‘tkazishi yanada yaqqol ko‘rinyapti.
@pan_diplomat
AQSH ortiq Yevropa davlatlarini himoya qilmasligi haqidagi gaplardan so‘ng, Yevropa o‘z mudofaa xarajatlarini oshirishga qaror qildi. Germaniya parlamenti Ikkinchi jahon urushidan so‘ng harbiy xarajatlarni oshirishga qo‘yilgan to‘siqni bekor qildi. Fransiya allaqachon AQSH qurollarining ekivalentlarini yaratishni boshladi. Yevrokomissiya ittifoq tez orada harbiy xarajatlar foizini ko‘tarishga va’da berdi. Albatta, Yevropa ittifoqi oldida muammolar talay, masalan yangi harbiy alyans Yevropa ittifoqi doirasida bo‘ladimi yoki NATO? Agar YeI doirasida bo‘lsa unga asosiy kuchlar — Buyuk Britaniya va Turkiya qanday qo‘shiladi?
Yana bir savol — Yevropa harbiy xarajatlar uchun pulni qayerdan oladi?
London bu muammoni yechishni boshladi. Inglizlar mamlakatdagi shundoq ham og‘ir ijtimoiy holatni buzmaslik uchun eng oson chorani tanladi — kambag‘al davlatlarga moliyaviy yordam kamaytiriladi. Britaniya har yili yalpi ichki mahsulotning (YIM) 0,5 foizgacha miqdordagi mablag‘ni iqtisodiy og‘ir sharoitga ega davlatlardagi qashshoq insonlarni qo‘llash uchun ajratgan. Bu 15 mlrd funt sterling degani, endi bu summa 8-9 mlrd tushadi. Hali yana kamaytirilishi mumkin.
Shuningdek, qochqinlar uchun beriluvchi uy-joy subsidiyalari ham keskin kamaytiriladi. Sog‘liqni saqlash va global iqlim loyihalari uchun grantlar ham qisqartiriladi.
Bosh vazir Starmer hozircha Ukraina, G‘azo va Sudan uchun moliyaviy yordam kamaytirilmasligiga va’da bergan.
Britaniyadan keyin Yevropaning boshqa davlatlari ham shunday yo‘l tutishi kutilyapti. Shunday qilib, AQSHning o‘ta o‘ng g‘oyalari asta-sekin dunyoni ham shu g‘oyalarga ergashishga majbur qilmoqda va og‘ir ahvoldagi insonlar hayotini yanada og‘irlashtiryapti. AQSH jahon holatiga qanchalik katta ta’sir o‘tkazishi yanada yaqqol ko‘rinyapti.
@pan_diplomat
10.04.202504:23
“Shunday ukaxonlardan yana 50-70 tasi navbatda turibdi”
Tashqi ishlar vazirimiz AQSH TIV rahbari bilan 10 foizlik bojni yo‘qotish borasida gaplashgan bo‘lsa kerak. Harqalay O‘zbekiston-AQSH savdo munosabatlarida AQSH minusda emas, ya‘ni AQSH O‘zbekistonga undan sotib oladigandan ko‘proq narsa sotadi.
Tramp bojlaridan asl maqsad esa AQSH kam narsa sotib, ko‘p narsa sotib oladigan davlatlar bilan mutanosiblikni tiklash.
@pan_diplomat
03.04.202505:48
Men uchun ajoyib bo‘lgan ikki mavzu bitta videoda tilga olinibdi. “Koinot Odisseyi: 2001” haqida oldin ham yozgandim. Bu film men uchun insoniyat tarixidagi eng zo‘r kartina. Film haqida ham, uning rejissori Stenli Kubrik, ssenaristi buyuk olim Artur Klark haqida ham yozganman.
Filmning eng katta yutug‘i – aktyorlar mahorati, grafika yoki kiyimlar emas. Asosiy buyuklik — inson xayoloti, tafakkuri, ya’ni insonning kelajakka nigohi. Odamlarning 50 yildan keyingi kelajakka umidi. Aynan ushbu filmdan so‘ng kinochilikda kelajak davrlarini yaratish an’anasi paydo bo‘ldi.
“Imkoniyat chegaralarini aniqlashning yagona yo‘li — bu ushbu chegaralardan tashqariga chiqish, imkonsizlikka o‘tishdir”, ushbu iqtibos kino qanday motiv asosida olinganini ko‘rsatadi.
Sharof Rashidov haqida ham ko‘p marta yozganman. Hozir SSSR davridagi eng yaxshi O‘zbekiston rahbari deb alqanuvchi ushbu rahbar O‘zbekistonda haqiqiy Kremlga sodiq elita yaratgan. Albatta, uni F. Xo‘jayev va A. Ikromov bilan tenglashtirib bo‘lmaydi. Lekin qatag‘onlardan keyingi rahbarlar orasida ham u eng yaxshisi emas. Masalan, O‘zbekiston SSRda kadrlarni yoppasiga “mahalliylashtirish”ni boshlagan, qatag‘onlarni oqlash ishini jadallashtirgan Sobir Kamolovni nisbatan eng xalqchil bosh kotib deyish mumkin. Nuriddin Muhiddinov ham ancha-muncha liberalroq bo‘lgan.
Abdulla Qahhor esa inson, ijodkor qanday bo‘lishi kerak bo‘lsa, shunday ijodkor.
@pan_diplomat
Filmning eng katta yutug‘i – aktyorlar mahorati, grafika yoki kiyimlar emas. Asosiy buyuklik — inson xayoloti, tafakkuri, ya’ni insonning kelajakka nigohi. Odamlarning 50 yildan keyingi kelajakka umidi. Aynan ushbu filmdan so‘ng kinochilikda kelajak davrlarini yaratish an’anasi paydo bo‘ldi.
“Imkoniyat chegaralarini aniqlashning yagona yo‘li — bu ushbu chegaralardan tashqariga chiqish, imkonsizlikka o‘tishdir”, ushbu iqtibos kino qanday motiv asosida olinganini ko‘rsatadi.
Sharof Rashidov haqida ham ko‘p marta yozganman. Hozir SSSR davridagi eng yaxshi O‘zbekiston rahbari deb alqanuvchi ushbu rahbar O‘zbekistonda haqiqiy Kremlga sodiq elita yaratgan. Albatta, uni F. Xo‘jayev va A. Ikromov bilan tenglashtirib bo‘lmaydi. Lekin qatag‘onlardan keyingi rahbarlar orasida ham u eng yaxshisi emas. Masalan, O‘zbekiston SSRda kadrlarni yoppasiga “mahalliylashtirish”ni boshlagan, qatag‘onlarni oqlash ishini jadallashtirgan Sobir Kamolovni nisbatan eng xalqchil bosh kotib deyish mumkin. Nuriddin Muhiddinov ham ancha-muncha liberalroq bo‘lgan.
Abdulla Qahhor esa inson, ijodkor qanday bo‘lishi kerak bo‘lsa, shunday ijodkor.
@pan_diplomat
25.03.202504:55
Dunyo taqdiri ham endi smartfon ekranlarida hal qilinyapti
Kecha tarixda bo‘lmagan ajoyib xabar chiqdi: AQSHning The Atlantic nashri bosh muharriri tasodifan Signal tarmog‘idagi AQSH rahbariyati guruhiga qo‘shilib qolgan va ularning Yaman husiylariga zarbalar bo‘yicha suhbatini kuzatgan. Oq Uy va Milliy xavfsizlik kengashi bu xabarni tasdiqladi.
Chatda dunyoning eng qudratli davlatini boshqarayotgan siyosatchilar: Mudofaa vaziri Pit Xagset, Davlati kotibi (tashqi ishlar vaziri) Marko Rubio, Milliy xavfsizlik bo‘yicha maslahatchi Maykl Uolts — oddiy odamlardek g‘iybatlashib o‘tirganini ko‘rish mumkin. Masalan, vitse-prezident Jey Di Vens o‘z uslubida ular Yevropani qo‘riqlayotganidan noligan.
Jurnalistni bu chatga Uolts taklif qilgan. Bu tasodifan ro‘y berganmi yo atayin uyushtirilganmi, noma’lum. Biroq jurnalist Goldberg chatdagi Yamanga zarbalar suhbatidan so‘ng rostan ham husiylarga hujumlar bo‘lganini (AQSH 16-martdan beri husiylar lagerlariga raketalar otmoqda) aytdi.
@pan_diplomat
Kecha tarixda bo‘lmagan ajoyib xabar chiqdi: AQSHning The Atlantic nashri bosh muharriri tasodifan Signal tarmog‘idagi AQSH rahbariyati guruhiga qo‘shilib qolgan va ularning Yaman husiylariga zarbalar bo‘yicha suhbatini kuzatgan. Oq Uy va Milliy xavfsizlik kengashi bu xabarni tasdiqladi.
Chatda dunyoning eng qudratli davlatini boshqarayotgan siyosatchilar: Mudofaa vaziri Pit Xagset, Davlati kotibi (tashqi ishlar vaziri) Marko Rubio, Milliy xavfsizlik bo‘yicha maslahatchi Maykl Uolts — oddiy odamlardek g‘iybatlashib o‘tirganini ko‘rish mumkin. Masalan, vitse-prezident Jey Di Vens o‘z uslubida ular Yevropani qo‘riqlayotganidan noligan.
Jurnalistni bu chatga Uolts taklif qilgan. Bu tasodifan ro‘y berganmi yo atayin uyushtirilganmi, noma’lum. Biroq jurnalist Goldberg chatdagi Yamanga zarbalar suhbatidan so‘ng rostan ham husiylarga hujumlar bo‘lganini (AQSH 16-martdan beri husiylar lagerlariga raketalar otmoqda) aytdi.
@pan_diplomat
23.04.202507:10
Jadidlar Hoji Muinning ijodi bilan oldin qiziqmagan ekanman, aslida bu ajdodimiz ham jurnalistikada Qodiriy, Fitrat va boshqa jadidlardan qolishmagan ekan. Ayniqsa, satira qilishni boplagan ekan. Oddiy, mana bu maqolasiga qarang. Bolsheviklar haqida maqolalari-ku, alohida mardlik.
Muinning 1924-yilda yozgan Vaqtsiz mubohasa (Til birlashtirish toʻgʻrisida) nomli maqolasi uning oʻz fikriga ega, oqimga qarshi suza oladigan jadidligini koʻrsatadi:
‘‘Bir-ikki oydan beri ‘Zarafshon’ gazetasida til birlashtirish toʻgʻrisida mubohasa boʻlib turadur. Bu eski masalani yangidan qoʻzgʻatuvchi oʻrtoq Nosirali boʻldi. Bu zot barcha turklar uchun umumiy adabiy tilning tarafdori boʻlsa-da, oʻzi bu haqda tublik bir chora va yoʻl koʻrsata olmaydur. Bu masalaga qarshi boʻlgʻon oʻrtoq Bektosh esa, koʻb shevalarga boʻlinib ketgan turk tilini birlashtirish mumkin emasligini isbot etmakchi boʻlib, bir oz dalillar ham keltiradur.
Menimcha, bu masala qancha muhim boʻlsa, oʻshancha qiyindir. Quruq tilak yoki bir necha maqola bilan bu ogʻir va mushqul masalani hal etib boʻlmaydur. Bu ish mumkin boʻlgon taqdirda ham, buni vujudga chiqarish uchun koʻb kuch va koʻb zamonlar kerakdur. Holbuki, uncha kuch va u qadar fursat hali bizda yoʻqdur. Hozirda bizning oldimizda til birlashtirish masalasidan necha qatla muhimrak masalalar koʻbdirkim, uning birinchisi maorif va xalqni oqartish masalasidur.
Mana, boshlab shu muhim masalani hal etish va bor kuchimizni shu yoʻlda sarf qilish kerak edi. Albatta, bu ishga ham til masalasi zoʻr roʻllar oʻynaydur. Modomiki, bir xalq ichida maorif tarqatish xalqning oʻz ona tili bilan boʻladur, biz ham xalqimizni oqartish uchun oʻzbek tiliga ahamiyat bersak lozimdur. Yaʼni oʻzbekcha tilni oʻzbeklar anglarliq bir holgʻa qoʻyishimiz kerakdir. Bu ish esa tabiiy til birlashdirishga xilof bir hol boʻlib qoladir. Shuning uchun umumturklar uchun mushtarak adabiy bir til vujudga chiqarmoq masalasini qoʻzgʻatish biz uchun hanuz vaqtsiz, ham foydasiz bir ishdur.
Chunki dunyodagi 70 milliyun turk uchun mushtarak adabiy bir tilni vujudga chiqarish, menimcha, turk shevalaridan birini asos tutub oʻrta bir holgʻa qoʻyish bilan mumkin boʻladurkim, bu esa avom tili boʻlmay, yolgʻuz xavos tili boʻlib qolur. Chunki oʻrta turkcha shevasida yozgʻon bir kitobni bir oz ilmlik ziyoli sinf oʻqub anglay olsa-da, lekin xat-savodlik avom sinfi tegishlik darajada oʻquya olmaydur. Shuning uchun til birlashdirish maqsadi yana hosil boʻlmay qoladur.
Men bu soʻzlar bilan til birlashdirishga qarshi ekanligimni bildirmakchi emasman. Men ham shu ishning vujudga chiqishini istayman. Lekin boʻlishi gʻoyat koʻb sharoitgʻa muvofiq boʻlgʻon bunday bir ishning orqasindan ovora boʻlib yurishni hozircha vaqtsiz deb bilaman. Menga qolsa til birlashdirishdan koʻra hozirda oʻz tilimiz boʻlgʻon oʻzbekchani xalqimizga qulayroq tushuntira olurliq darajada soddalashdirish lozimdir. Oʻzbekcha sarf-nahv va nazariyoti adabiyalar tuzish, tugal lugʻat kitoblari yozib, bosdirish zarurdur’’.
Toʻgʻrisi, Muinning bu maqolasi mening qarashimga mos boʻlgani uchun yoqdi. Hozir ham umumturk alifbosi, davlati haqida gapirish urf boʻlgan. Menimcha, mustaqil boʻlib, erkin nafas olishni boshlaganiga endigina 30 yil boʻlgan oʻzbek tilining oʻzi mustahkamlanishga muhtoj. Oʻzbek tili Oʻzbekistonda ham mutlaq ustun mavqega ega emas, mana hozir ham til mojarolari boʻlyapti. Alifbomiz bir masala,adabiy til va ogʻzaki til farqlari boshqa masala.
Qolaversa, turkiy xalqlar allaqachon alohida millatlar sifatida shakllanib bo‘ldi, endi ularni birlashtirish juda qiyin vazifa. Ulardagi turli boshqaruv tizimlaridan tashqari ham xalqlar o‘zligini yaratdi. Ularni yo‘qotish mushkul. Men ehtimoliy federatsiya boshiga bir kun millatchilar kelib, mamlakat qonli urush ichida qolishi versiyasini ham ko‘raman. Tarixda bunday voqealar ko‘p bo‘lgan.
Shuning uchun, menimcha hozir o‘zbek tili, birligi, o‘zligini mustahkamlash asosiy masala.
@pan_diplomat
Muinning 1924-yilda yozgan Vaqtsiz mubohasa (Til birlashtirish toʻgʻrisida) nomli maqolasi uning oʻz fikriga ega, oqimga qarshi suza oladigan jadidligini koʻrsatadi:
‘‘Bir-ikki oydan beri ‘Zarafshon’ gazetasida til birlashtirish toʻgʻrisida mubohasa boʻlib turadur. Bu eski masalani yangidan qoʻzgʻatuvchi oʻrtoq Nosirali boʻldi. Bu zot barcha turklar uchun umumiy adabiy tilning tarafdori boʻlsa-da, oʻzi bu haqda tublik bir chora va yoʻl koʻrsata olmaydur. Bu masalaga qarshi boʻlgʻon oʻrtoq Bektosh esa, koʻb shevalarga boʻlinib ketgan turk tilini birlashtirish mumkin emasligini isbot etmakchi boʻlib, bir oz dalillar ham keltiradur.
Menimcha, bu masala qancha muhim boʻlsa, oʻshancha qiyindir. Quruq tilak yoki bir necha maqola bilan bu ogʻir va mushqul masalani hal etib boʻlmaydur. Bu ish mumkin boʻlgon taqdirda ham, buni vujudga chiqarish uchun koʻb kuch va koʻb zamonlar kerakdur. Holbuki, uncha kuch va u qadar fursat hali bizda yoʻqdur. Hozirda bizning oldimizda til birlashtirish masalasidan necha qatla muhimrak masalalar koʻbdirkim, uning birinchisi maorif va xalqni oqartish masalasidur.
Mana, boshlab shu muhim masalani hal etish va bor kuchimizni shu yoʻlda sarf qilish kerak edi. Albatta, bu ishga ham til masalasi zoʻr roʻllar oʻynaydur. Modomiki, bir xalq ichida maorif tarqatish xalqning oʻz ona tili bilan boʻladur, biz ham xalqimizni oqartish uchun oʻzbek tiliga ahamiyat bersak lozimdur. Yaʼni oʻzbekcha tilni oʻzbeklar anglarliq bir holgʻa qoʻyishimiz kerakdir. Bu ish esa tabiiy til birlashdirishga xilof bir hol boʻlib qoladir. Shuning uchun umumturklar uchun mushtarak adabiy bir til vujudga chiqarmoq masalasini qoʻzgʻatish biz uchun hanuz vaqtsiz, ham foydasiz bir ishdur.
Chunki dunyodagi 70 milliyun turk uchun mushtarak adabiy bir tilni vujudga chiqarish, menimcha, turk shevalaridan birini asos tutub oʻrta bir holgʻa qoʻyish bilan mumkin boʻladurkim, bu esa avom tili boʻlmay, yolgʻuz xavos tili boʻlib qolur. Chunki oʻrta turkcha shevasida yozgʻon bir kitobni bir oz ilmlik ziyoli sinf oʻqub anglay olsa-da, lekin xat-savodlik avom sinfi tegishlik darajada oʻquya olmaydur. Shuning uchun til birlashdirish maqsadi yana hosil boʻlmay qoladur.
Men bu soʻzlar bilan til birlashdirishga qarshi ekanligimni bildirmakchi emasman. Men ham shu ishning vujudga chiqishini istayman. Lekin boʻlishi gʻoyat koʻb sharoitgʻa muvofiq boʻlgʻon bunday bir ishning orqasindan ovora boʻlib yurishni hozircha vaqtsiz deb bilaman. Menga qolsa til birlashdirishdan koʻra hozirda oʻz tilimiz boʻlgʻon oʻzbekchani xalqimizga qulayroq tushuntira olurliq darajada soddalashdirish lozimdir. Oʻzbekcha sarf-nahv va nazariyoti adabiyalar tuzish, tugal lugʻat kitoblari yozib, bosdirish zarurdur’’.
Toʻgʻrisi, Muinning bu maqolasi mening qarashimga mos boʻlgani uchun yoqdi. Hozir ham umumturk alifbosi, davlati haqida gapirish urf boʻlgan. Menimcha, mustaqil boʻlib, erkin nafas olishni boshlaganiga endigina 30 yil boʻlgan oʻzbek tilining oʻzi mustahkamlanishga muhtoj. Oʻzbek tili Oʻzbekistonda ham mutlaq ustun mavqega ega emas, mana hozir ham til mojarolari boʻlyapti. Alifbomiz bir masala,adabiy til va ogʻzaki til farqlari boshqa masala.
Qolaversa, turkiy xalqlar allaqachon alohida millatlar sifatida shakllanib bo‘ldi, endi ularni birlashtirish juda qiyin vazifa. Ulardagi turli boshqaruv tizimlaridan tashqari ham xalqlar o‘zligini yaratdi. Ularni yo‘qotish mushkul. Men ehtimoliy federatsiya boshiga bir kun millatchilar kelib, mamlakat qonli urush ichida qolishi versiyasini ham ko‘raman. Tarixda bunday voqealar ko‘p bo‘lgan.
Shuning uchun, menimcha hozir o‘zbek tili, birligi, o‘zligini mustahkamlash asosiy masala.
@pan_diplomat
20.04.202517:35
Men fanatik darajada futbol muxlisi emasman. Lekin O‘zbekiston U-17 raqiblarini katta hisoblarda yutib tashlagan va bugun chempion bo‘lgan turnirda bir narsani esladim.
U-17 jamoamiz bosh murabbiyi bir necha yil oldingi (2021-yilgi) bir videoni eslatdi. Islom aka o‘sha murabbiy ekan. Bugun bu murabbiy qo‘l ostidagi O‘zbekiston jamoasi tarixda ikkinchi bor Osiyoda tengsiz bo‘ldi. Bo‘lganda ham haqiqiy jangchi xarakteri bilan.
Ajoyib hodisa. Hakamlar noxolisligidan o‘zini tutolmagan murabbiy yana shunday muammoga duch keldi, lekin bu safar uning jamoasi hakam-pakami bilan yengdi. Menimcha futbolchilarimizdagi bu xarakter murabbiy bilan bog‘liq.
Kerakli odamni kerakli joyga qo‘yish mana shunday natijalarga olib keladi. Mard, to‘g‘risiz, unga ishonganlar mehnatini qadrlaydigan kadr hamma joyda o‘zini ko‘rsatadi. Nafaqat futbolda, hamma sohada bizga mana shunday kadrlar kerak.
Chempionlik muborak!
U-17 jamoamiz bosh murabbiyi bir necha yil oldingi (2021-yilgi) bir videoni eslatdi. Islom aka o‘sha murabbiy ekan. Bugun bu murabbiy qo‘l ostidagi O‘zbekiston jamoasi tarixda ikkinchi bor Osiyoda tengsiz bo‘ldi. Bo‘lganda ham haqiqiy jangchi xarakteri bilan.
Ajoyib hodisa. Hakamlar noxolisligidan o‘zini tutolmagan murabbiy yana shunday muammoga duch keldi, lekin bu safar uning jamoasi hakam-pakami bilan yengdi. Menimcha futbolchilarimizdagi bu xarakter murabbiy bilan bog‘liq.
Kerakli odamni kerakli joyga qo‘yish mana shunday natijalarga olib keladi. Mard, to‘g‘risiz, unga ishonganlar mehnatini qadrlaydigan kadr hamma joyda o‘zini ko‘rsatadi. Nafaqat futbolda, hamma sohada bizga mana shunday kadrlar kerak.
Chempionlik muborak!
14.04.202511:56
Filial oliygohda bunday talaba yo‘qligini aniqlabdi. Ishqilib, kimligini aniqlab, keyin yo‘q qilishmagan bo‘lsa bo‘ldi. Agar munosabatdagi gaplar rost bo‘lsa, bundan faqat xursandmiz.
Bu voqeada yana bir pozitiv ko‘rish mumkin. Shu bahonada 2020-yilda ochilgan oliygoh Telegram kanalida birinchi marta o‘zbek tilida to‘laqonli post qo‘yilibdi.
@pan_diplomat
Bu voqeada yana bir pozitiv ko‘rish mumkin. Shu bahonada 2020-yilda ochilgan oliygoh Telegram kanalida birinchi marta o‘zbek tilida to‘laqonli post qo‘yilibdi.
@pan_diplomat
08.04.202505:21
Xitoy, AQSH uning mahsulotlariga 54 foizlik (avval 20, keyin 34) import boji joriy etgach, javob tariqasida amerika mahsulotlariga ham xuddi shunday bojlar kiritdi. Sariq bobo esa bundan jazavaga tushib, o‘tgan kun “o‘zlaringni yig‘ishtirvollaring, bo‘lmasa yana 50 foizlik boj qo‘shaman, ko‘rasan keyin” deb bayonot berdi.
Kecha Xitoy savdo noziri “ukam unaqa po‘pisa-shantajlaring bizga o‘tmaydi, biz oxirigacha boramiz” deb javob qaytardi. Sariq bobo keyin jurnalistlar bilan ko‘rishuvda “mana o‘nlab ukaxonlar kelyapti uje kelishishga, chinliklarga ham hali ko‘rsataman, bojlar albatta kuchayadi”, debdi.
Sariq bobo aytgan ukaxonlardan biri — Netanyahu. “Bu bo‘sh-bayov Bayden tezroq ketib, akaxonim qaytsinlar” deb turgan Netanyahu akaxoni unga ham 17 foizlik boj “sovg‘a qilgach”, endi akamgilani borib qattim ziyorat qilib kelmasam bo‘lmas deb, 7-aprelda Oq uyga qora tortib bordi.
Uchrashuvda u akaxoniga “HAMAS’ni to‘liq yo‘q qilishga “yashil chiroq” berasizmi yo‘qmi? Bir sulh deysiz, bir yer bilan yakson qilaman deysiz, nima qilayik endi biz?” deb savol qo‘ygan. Bilgich ekspertlar Sariq bova oxiri “dabro” bergan deyishyapti.
Xursand bo‘lgan Netanyahu “savdo borasida diqqat bo‘lmang. Biz eng tez fursatda mahsulot oldi-sotdisidagi nomutanosiblikni to‘g‘rilaymiz. Xohlagan tovarni jo‘natovuringlar” deb va‘da berg‘on. Oq uydagilar aytishicha, Netanyahudan so‘ng japon ukaxonlar ham boj bo‘yicha Vashintonga yo‘l olgan. “Shunday ukaxonlardan yana 50-70 tasi navbatda turibdi” deydi Amerika moliya noziri Skot Bessent.
Lekin bu orada AQSH birjalari yerga egilib bormoqda, Xitoy bor Osiyo bozorlari esa yerda hech nima yo‘qligini ko‘rib, yana qaddini tiklayapti. Ekspertlar Tramp o‘z bojlaridan kutayotgan mo‘jizani “o‘ta bir optimistik” umid deb atayotir. Biroq Sariq bova o‘z fikrida sobit.
@pan_diplomat
Kecha Xitoy savdo noziri “ukam unaqa po‘pisa-shantajlaring bizga o‘tmaydi, biz oxirigacha boramiz” deb javob qaytardi. Sariq bobo keyin jurnalistlar bilan ko‘rishuvda “mana o‘nlab ukaxonlar kelyapti uje kelishishga, chinliklarga ham hali ko‘rsataman, bojlar albatta kuchayadi”, debdi.
Sariq bobo aytgan ukaxonlardan biri — Netanyahu. “Bu bo‘sh-bayov Bayden tezroq ketib, akaxonim qaytsinlar” deb turgan Netanyahu akaxoni unga ham 17 foizlik boj “sovg‘a qilgach”, endi akamgilani borib qattim ziyorat qilib kelmasam bo‘lmas deb, 7-aprelda Oq uyga qora tortib bordi.
Uchrashuvda u akaxoniga “HAMAS’ni to‘liq yo‘q qilishga “yashil chiroq” berasizmi yo‘qmi? Bir sulh deysiz, bir yer bilan yakson qilaman deysiz, nima qilayik endi biz?” deb savol qo‘ygan. Bilgich ekspertlar Sariq bova oxiri “dabro” bergan deyishyapti.
Xursand bo‘lgan Netanyahu “savdo borasida diqqat bo‘lmang. Biz eng tez fursatda mahsulot oldi-sotdisidagi nomutanosiblikni to‘g‘rilaymiz. Xohlagan tovarni jo‘natovuringlar” deb va‘da berg‘on. Oq uydagilar aytishicha, Netanyahudan so‘ng japon ukaxonlar ham boj bo‘yicha Vashintonga yo‘l olgan. “Shunday ukaxonlardan yana 50-70 tasi navbatda turibdi” deydi Amerika moliya noziri Skot Bessent.
Lekin bu orada AQSH birjalari yerga egilib bormoqda, Xitoy bor Osiyo bozorlari esa yerda hech nima yo‘qligini ko‘rib, yana qaddini tiklayapti. Ekspertlar Tramp o‘z bojlaridan kutayotgan mo‘jizani “o‘ta bir optimistik” umid deb atayotir. Biroq Sariq bova o‘z fikrida sobit.
@pan_diplomat
01.04.202504:45
Qatargeyt 2.0 — endi Isroilda
Soʻnggi bir necha kundan beri Isroilda navbatdagi siyosiy mojaro davom etmoqda. Mamlakat Bosh prokuraturasi hukumatning bir nechta yuqori lavozimlarini Isroilda Qatar imijini yaxshilash uchun arab davlatidan pora olish va qatarlik investorlarga qulay biznes takliflarini sotishda ayblamoqda.
Tergov ishidagi asosiy figurantlar Netanyahuning bosh maslahatchilari: Jonatan Urix va Eli Feldshteyn. Kecha ular tergov doirasida qamoqqa olindi.
Netanyahuning oʻzi esa 31-martda Tel-Avivda korrupsiya boʻyicha tergovda, tushdan keyin Quddusda Qatargeyt boʻyicha tergovda koʻrsatma berdi. Bosh vazir tergovda gumonlanuvchi emas, balki guvoh sifatida qatnashyapti.
Netanyahu va uning tarafdorlari ayblovlarni rad qilayotgan boʻlsa-da, ularning harakatlarini ayblovlarda jon borligini koʻrsatmoqda. Xususan, ular Qatargeyt ishini boshlashga buyruq bergan Bosh prokuror Gali Baharav-Miaraniga ishonchsizlik votumi eʼlon qildi va uni ishdan boʻshatisha urinishni boshladi.
Keyinroq ushbu ishni olib borayotgan Shin-bet (Isroil ichki xavfsizlik va aksilrazvedka xizmati) rahbari Ronen Bar ham, garchi mamlakat Oliy sudi buni taqiqlagan boʻlsa-da, Netanyahu tomonidan ishdan olindi. Oliy sud bosh vazir qarorini toʻxtatish haqida buyruq chiqardi.
Hozircha Netanyahu guruhi tergovni toʻxtatish uchun imkon boricha kurashyapti. Bu esa muxolifat va jamoatchilik gumonlarini yanada kuchaytirmoqda. Ushbu mojaro tenglashtirilayotgan Uotergeyt ishi (oʻshanda Respublikachilar partiyasidan boʻlgan prezident Richard Nikson hukumati Uotergeyt mehmonxonasida joylashgan Demokratlar partiyasi majlisi oʻtuvchi xonaga yashirincha eshitish moslamalarini oʻrnatgan) natijasida prezident Nikson AQSH prezidentlari orasida birinchi va oxirgi boʻlib, isteʼfo bergan va muddatidan oldin lavozimdan ketgandi. Netanyahu bilan ham shunday boʻlishi ehtimoli, aftidan past.
Qatargeyt 1.0 ishi 2022-yilda yuz bergandi. Uch yil oldin Yevropa parlamentining yuqori mansabdorlari ham Qatar, Marokash va Mavritaniya lobbichiligida ayblangan, bir qator yuqori martabali shaxslar, jumladan Yevroparlament vitse-prezidenti Eva Kayli ushbu ish doirasida hibsga olinib, lavozimidan boʻshatilgandi. Shundan soʻng Yevrokomissiya ittifoq amaldorlari kimdan, qanday sovgʻa va boshqa imtiyozlar olishi mumkinligi aniq koʻrsatilgan axloq kodeksini ishlab chiqdi.
@pan_diplomat
Soʻnggi bir necha kundan beri Isroilda navbatdagi siyosiy mojaro davom etmoqda. Mamlakat Bosh prokuraturasi hukumatning bir nechta yuqori lavozimlarini Isroilda Qatar imijini yaxshilash uchun arab davlatidan pora olish va qatarlik investorlarga qulay biznes takliflarini sotishda ayblamoqda.
Tergov ishidagi asosiy figurantlar Netanyahuning bosh maslahatchilari: Jonatan Urix va Eli Feldshteyn. Kecha ular tergov doirasida qamoqqa olindi.
Netanyahuning oʻzi esa 31-martda Tel-Avivda korrupsiya boʻyicha tergovda, tushdan keyin Quddusda Qatargeyt boʻyicha tergovda koʻrsatma berdi. Bosh vazir tergovda gumonlanuvchi emas, balki guvoh sifatida qatnashyapti.
Netanyahu va uning tarafdorlari ayblovlarni rad qilayotgan boʻlsa-da, ularning harakatlarini ayblovlarda jon borligini koʻrsatmoqda. Xususan, ular Qatargeyt ishini boshlashga buyruq bergan Bosh prokuror Gali Baharav-Miaraniga ishonchsizlik votumi eʼlon qildi va uni ishdan boʻshatisha urinishni boshladi.
Keyinroq ushbu ishni olib borayotgan Shin-bet (Isroil ichki xavfsizlik va aksilrazvedka xizmati) rahbari Ronen Bar ham, garchi mamlakat Oliy sudi buni taqiqlagan boʻlsa-da, Netanyahu tomonidan ishdan olindi. Oliy sud bosh vazir qarorini toʻxtatish haqida buyruq chiqardi.
Hozircha Netanyahu guruhi tergovni toʻxtatish uchun imkon boricha kurashyapti. Bu esa muxolifat va jamoatchilik gumonlarini yanada kuchaytirmoqda. Ushbu mojaro tenglashtirilayotgan Uotergeyt ishi (oʻshanda Respublikachilar partiyasidan boʻlgan prezident Richard Nikson hukumati Uotergeyt mehmonxonasida joylashgan Demokratlar partiyasi majlisi oʻtuvchi xonaga yashirincha eshitish moslamalarini oʻrnatgan) natijasida prezident Nikson AQSH prezidentlari orasida birinchi va oxirgi boʻlib, isteʼfo bergan va muddatidan oldin lavozimdan ketgandi. Netanyahu bilan ham shunday boʻlishi ehtimoli, aftidan past.
Qatargeyt 1.0 ishi 2022-yilda yuz bergandi. Uch yil oldin Yevropa parlamentining yuqori mansabdorlari ham Qatar, Marokash va Mavritaniya lobbichiligida ayblangan, bir qator yuqori martabali shaxslar, jumladan Yevroparlament vitse-prezidenti Eva Kayli ushbu ish doirasida hibsga olinib, lavozimidan boʻshatilgandi. Shundan soʻng Yevrokomissiya ittifoq amaldorlari kimdan, qanday sovgʻa va boshqa imtiyozlar olishi mumkinligi aniq koʻrsatilgan axloq kodeksini ishlab chiqdi.
@pan_diplomat
23.03.202513:10
Diplomatik tashriflar
Bir davlat diplomatlarining ikkinchi yoxud uchinchi davlatga safari oddiy koʻz bilan qaralganda doim bir xil ruhda kechadi, yaʼni “doʻstlik shartnomalari imzolandi”, “oʻzaro savdo kelishuvlariga erishildi” kabi. Biroq har qanday tashrif aniq kriteriyalar, protokollarga koʻra, oʻz yoʻnalishiga ega boʻladi. Bu yoʻnalishlar tashrifning muhimligi va ahamiyatini belgilaydi.
Davlat tashrifi — muayyan xorijiy davlat bilan erishilgan ikki tomonlama munosabatlarning yuksak siyosiy darajasini taʼkidlash maqsadida amalga oshiriladi. Bunday tashrif faqatgina davlat rahbari (prezident, qirol, rais) tomonidan amalga oshiriladi. Davlat tashrifi mamlakat yetakchisi vakolatlarini bajarishning bir muddati davomida bir davlatga faqat bir marta amalga oshirilishi mumkin (ya’ni, To‘qayev bir prezidentlik muddatida O‘zbekistonga ikki marta davlat tashrifi uyushtirolmaydi).
Rasmiy tashrif — davlat tashrifiga nisbatan dabdabasi va ahamiyati kamroq tashrif turi. Ushbu turdagi tashrif maʼlum bir mamlakat bilan rasmiy diplomatik munosabatlar mavjudligini aks ettiradi. Rasmiy tashrif davlat rahbarlari uchun ikkinchi darajali tashrif boʻlib, shunga mos ravishda hukumat rahbarlari va tashqi ishlar vazirlari uchun eng yuqori maqomdagi tashrif hisoblanadi.
Amaliy (ishchi) tashrif — diplomatlar tegishli davlatga muzokaralar, maslahatlashuvlar, shartnoma va bitimlar imzolash, milliy koʻrgazmalar, madaniyat kunlarini ochish va hokazolar uchun amaliy tashrif bilan keladi. Bunday uchrashuv va tadbirlarda prezident, hukumat rahbari (bosh vazir), tashqi ishlar vaziri yoxud boshqa rasmiylar ishtirok etishi mumkin.
Norasmiy (shaxsiy) tashrif — konferensiyalar, ommaviy marosimlar, sport musobaqalari, konkurslar va boshqalarda qatnashish, shuningdek, shaxsiy yumushlar (sayohat, dam olish) uchun biron davlatga borish norasmiy tashrif deya tasniflanadi. Norasmiy tashriflar paytida protokol tadbirlar deyarli oʻtkazilmaydi.
Oʻtkinchi yoxud yoʻl-yoʻlakay tashrif — bu faxriy mehmonning ikkinchi davlatga oʻtayotganda uchinchi davlatda qisqa muddat boʻlishi. Ushbu turdagi tashriflarda ham aksariyat hollarda rasmiy marosimlar oʻtkazilmaydi. Uchinchi davlat hududidan tranzit sifatida oʻtayotgan mehmonga faqatgina xalqaro xushmuomalalik qoidalari boʻyicha mehmonnavozlik koʻrsatiladi.
@pan_diplomat
Bir davlat diplomatlarining ikkinchi yoxud uchinchi davlatga safari oddiy koʻz bilan qaralganda doim bir xil ruhda kechadi, yaʼni “doʻstlik shartnomalari imzolandi”, “oʻzaro savdo kelishuvlariga erishildi” kabi. Biroq har qanday tashrif aniq kriteriyalar, protokollarga koʻra, oʻz yoʻnalishiga ega boʻladi. Bu yoʻnalishlar tashrifning muhimligi va ahamiyatini belgilaydi.
Davlat tashrifi — muayyan xorijiy davlat bilan erishilgan ikki tomonlama munosabatlarning yuksak siyosiy darajasini taʼkidlash maqsadida amalga oshiriladi. Bunday tashrif faqatgina davlat rahbari (prezident, qirol, rais) tomonidan amalga oshiriladi. Davlat tashrifi mamlakat yetakchisi vakolatlarini bajarishning bir muddati davomida bir davlatga faqat bir marta amalga oshirilishi mumkin (ya’ni, To‘qayev bir prezidentlik muddatida O‘zbekistonga ikki marta davlat tashrifi uyushtirolmaydi).
Rasmiy tashrif — davlat tashrifiga nisbatan dabdabasi va ahamiyati kamroq tashrif turi. Ushbu turdagi tashrif maʼlum bir mamlakat bilan rasmiy diplomatik munosabatlar mavjudligini aks ettiradi. Rasmiy tashrif davlat rahbarlari uchun ikkinchi darajali tashrif boʻlib, shunga mos ravishda hukumat rahbarlari va tashqi ishlar vazirlari uchun eng yuqori maqomdagi tashrif hisoblanadi.
Amaliy (ishchi) tashrif — diplomatlar tegishli davlatga muzokaralar, maslahatlashuvlar, shartnoma va bitimlar imzolash, milliy koʻrgazmalar, madaniyat kunlarini ochish va hokazolar uchun amaliy tashrif bilan keladi. Bunday uchrashuv va tadbirlarda prezident, hukumat rahbari (bosh vazir), tashqi ishlar vaziri yoxud boshqa rasmiylar ishtirok etishi mumkin.
Norasmiy (shaxsiy) tashrif — konferensiyalar, ommaviy marosimlar, sport musobaqalari, konkurslar va boshqalarda qatnashish, shuningdek, shaxsiy yumushlar (sayohat, dam olish) uchun biron davlatga borish norasmiy tashrif deya tasniflanadi. Norasmiy tashriflar paytida protokol tadbirlar deyarli oʻtkazilmaydi.
Oʻtkinchi yoxud yoʻl-yoʻlakay tashrif — bu faxriy mehmonning ikkinchi davlatga oʻtayotganda uchinchi davlatda qisqa muddat boʻlishi. Ushbu turdagi tashriflarda ham aksariyat hollarda rasmiy marosimlar oʻtkazilmaydi. Uchinchi davlat hududidan tranzit sifatida oʻtayotgan mehmonga faqatgina xalqaro xushmuomalalik qoidalari boʻyicha mehmonnavozlik koʻrsatiladi.
@pan_diplomat
22.04.202512:56
To‘qayev va Qurbonquli Berdimuhammedov Samarqanddagi «Boqiy shahar»ning akasi — Turkiston shahridagi «Karvonsaroy» majmuasini aylanibdi.
Mashinaga chiqib olgan va mashina yonida yugurayotgan qo‘riqchilardan Shimoliy Koreya prezidenti Qozog‘istonga kelgan deb o‘ylash mumkin.
Shimoliy Koreyada dohiyga suiqasd qilishga jur’at qiladigan odam yo‘q bo‘lgani kabi, parkda ham begona odam yo‘q, albatta. Qo‘riqchilar sog‘ligi uchun yugurayotgan bo‘lsa kerak, yoki kim biladi Kimlar Berdimuhammedovning kumiridir.
@pan_diplomat
Mashinaga chiqib olgan va mashina yonida yugurayotgan qo‘riqchilardan Shimoliy Koreya prezidenti Qozog‘istonga kelgan deb o‘ylash mumkin.
Shimoliy Koreyada dohiyga suiqasd qilishga jur’at qiladigan odam yo‘q bo‘lgani kabi, parkda ham begona odam yo‘q, albatta. Qo‘riqchilar sog‘ligi uchun yugurayotgan bo‘lsa kerak, yoki kim biladi Kimlar Berdimuhammedovning kumiridir.
@pan_diplomat
18.04.202504:52
Trampning inauguratsiya marosimida qatnashgan yagona Yevropa rahbari Jorjiya Meloni AQSH Yevropa ittifoqiga bojlar kiritgach, Vashintonga borgan birinchi yevropalik yetakchi bo‘ldi.
Meloni Tramp bilan muzokaralarda o‘zini ancha ehtiyotkor, shu bilan birga erkin tutdi. U asosan Tramp bilan hamfikr masalalarda gapirdi. Masalan, migratsiya, Ukrainada tinchlik kabi. Tramp ham italiyalik xonimni ancha iliq qarshiladi va uning italyancha nutqini doimgidek maqtadi (u Starmerning inglizchasini ham “ajoyib sheva” deb atagandi).
Meloni Tramp kabi o‘ng qanot vakili. Uning “Italiya birodarlari – Milliy alyans” partiyasi o‘ng g‘oyalari tufayli “fashistik” deb ham ayblangandi. Meloni yana bir partiya – “Yevropa konservatorlari va reformatorlari” partiyasiga ham rahbar. Tramp bilan uchrashuvda u yangi tushuncha “G‘arbni yana buyuk qil” shiorini ishlatdi. U migratsiya tarafdori bo‘lganlar Yevropaning qadimgi tarixini yo‘q qilmoqchiligini ta’kidladi.
Meloni o‘nglardan bo‘lsa-da, u Yevropa birligini, Ukraina mustaqilligi va Rossiya qarshi kurashish kerakligini qattiq qo‘llaydi. Shu sabab ham yevropaliklar u AQSH-YeI o‘rtasidagi savdo urushini to‘xtatishiga umid qilyapti.
Tramp bu uchrashuvda Eron haqidagi savollarga ham javob berdi. U AQSH Isroilning Eron yadro obyektlariga zarbasini qo‘llaydimi ma’nosidagi savolga, eronliklarni “aqlli yigitlar” deb, Tehronda muzokaralar o‘tkazishga xohish borligini aytdi. Zelenskiy borasida ham u yana Ukraina prezidentini urush boshlashda ayblamasligini bildirdi.
Trampning Ukraina borasida, Eron borasida ham, umuman har bir mavzudagi fikrlar juda tez o‘zgarib turibdi. U vaziyatlarga moslashish taktikasini qo‘llaypti. Yoki uning devonida ham hali ham turli xil qarashlar qarshiligi bor.
@pan_diplomat
Meloni Tramp bilan muzokaralarda o‘zini ancha ehtiyotkor, shu bilan birga erkin tutdi. U asosan Tramp bilan hamfikr masalalarda gapirdi. Masalan, migratsiya, Ukrainada tinchlik kabi. Tramp ham italiyalik xonimni ancha iliq qarshiladi va uning italyancha nutqini doimgidek maqtadi (u Starmerning inglizchasini ham “ajoyib sheva” deb atagandi).
Meloni Tramp kabi o‘ng qanot vakili. Uning “Italiya birodarlari – Milliy alyans” partiyasi o‘ng g‘oyalari tufayli “fashistik” deb ham ayblangandi. Meloni yana bir partiya – “Yevropa konservatorlari va reformatorlari” partiyasiga ham rahbar. Tramp bilan uchrashuvda u yangi tushuncha “G‘arbni yana buyuk qil” shiorini ishlatdi. U migratsiya tarafdori bo‘lganlar Yevropaning qadimgi tarixini yo‘q qilmoqchiligini ta’kidladi.
Meloni o‘nglardan bo‘lsa-da, u Yevropa birligini, Ukraina mustaqilligi va Rossiya qarshi kurashish kerakligini qattiq qo‘llaydi. Shu sabab ham yevropaliklar u AQSH-YeI o‘rtasidagi savdo urushini to‘xtatishiga umid qilyapti.
Tramp bu uchrashuvda Eron haqidagi savollarga ham javob berdi. U AQSH Isroilning Eron yadro obyektlariga zarbasini qo‘llaydimi ma’nosidagi savolga, eronliklarni “aqlli yigitlar” deb, Tehronda muzokaralar o‘tkazishga xohish borligini aytdi. Zelenskiy borasida ham u yana Ukraina prezidentini urush boshlashda ayblamasligini bildirdi.
Trampning Ukraina borasida, Eron borasida ham, umuman har bir mavzudagi fikrlar juda tez o‘zgarib turibdi. U vaziyatlarga moslashish taktikasini qo‘llaypti. Yoki uning devonida ham hali ham turli xil qarashlar qarshiligi bor.
@pan_diplomat
14.04.202505:17
1999-yil fevralda O‘zbekiston bo‘ylab yuz bergan teraktlardan so‘ng, O‘zbekistondagi barcha Turkiya litseylari yopib tashlangandi. Hukumat teraktni Turkiyadagi o‘zbek muxolifati uyushtirganini ta’kidlagan va Anqaradan ularni O‘zbekistonga ekstraditsiya qilishni talab qilgan. Anqara esa isbot so‘rab, rad javob bergan.
Aytishlaricha, turklar o‘shanda O‘zbekiston bilan hamkorlik qilishdan qochmagan, ular shunchaki siyosiy muxoliflar ham terrorchi nomi bilan qaytarilishidan xavfsiragan. Chunki bu paytda Turkiya Yevropa ittifoqiga kirish borasida qizg‘in muzokaralar olib borayotgandi.
Xullas, turklarning bu “qilig‘idan” jahli chiqqan Karimov mamlakatdagi barcha turk litseylarini “Turkiya targ‘ibotini olib boryapti” degan vaj bilan yoptirdi. Shu sabab asosida 2008-yilda ta’lim sohasidagi hamkorlik ham to‘liq to‘xtatildi. 2013-yilda turk litseyi bitiruvchilarining ba’zilari qamaldi. Faqat 2016-yildan so‘ng Turkiya bilan boshqa sohalar qatori, ta’lim sohasidagi aloqalar tiklandi.
Kecha O‘zbekistondagi Rassiya universitetida Rassiya targ‘iboti olib borilayotgani haqida xabar chiqdi. Oddiy propaganda ham emas, urush propagandasi. Jinoyat kodeksi bilan sanksiyalangan holat. Albatta, hali holat isbotlanmadi (masalan, 1999-yilda ham isbotlanmagan).
E’tiborli tomoni, talaba bu haqda mahalliy nashrlarga emas, xorij nashriga yozgan. Katta ehtimol bilan u O‘zbekistonda bu xati e’lon qilinishiga ishonmagan.
@pan_diplomat
Aytishlaricha, turklar o‘shanda O‘zbekiston bilan hamkorlik qilishdan qochmagan, ular shunchaki siyosiy muxoliflar ham terrorchi nomi bilan qaytarilishidan xavfsiragan. Chunki bu paytda Turkiya Yevropa ittifoqiga kirish borasida qizg‘in muzokaralar olib borayotgandi.
Xullas, turklarning bu “qilig‘idan” jahli chiqqan Karimov mamlakatdagi barcha turk litseylarini “Turkiya targ‘ibotini olib boryapti” degan vaj bilan yoptirdi. Shu sabab asosida 2008-yilda ta’lim sohasidagi hamkorlik ham to‘liq to‘xtatildi. 2013-yilda turk litseyi bitiruvchilarining ba’zilari qamaldi. Faqat 2016-yildan so‘ng Turkiya bilan boshqa sohalar qatori, ta’lim sohasidagi aloqalar tiklandi.
Kecha O‘zbekistondagi Rassiya universitetida Rassiya targ‘iboti olib borilayotgani haqida xabar chiqdi. Oddiy propaganda ham emas, urush propagandasi. Jinoyat kodeksi bilan sanksiyalangan holat. Albatta, hali holat isbotlanmadi (masalan, 1999-yilda ham isbotlanmagan).
E’tiborli tomoni, talaba bu haqda mahalliy nashrlarga emas, xorij nashriga yozgan. Katta ehtimol bilan u O‘zbekistonda bu xati e’lon qilinishiga ishonmagan.
@pan_diplomat
04.04.202504:03
Demokratiya va qonun ustuvorligi g‘alabasi
Davlatda harbiy to‘ntarish qilishga uringan Janubiy Koreya prezidenti nihoyat, Konstitutsion sud tomonidan aybdor deb topilib, lavozimidan ketibdi.
Yun Sok Yol dekabrda mamlakatda harbiy holat e’lon qilib, parlamentni tarqatib, to‘ntarish o‘tkazmoqchi bo‘ldi. Biroq deputatlar harbiylar qarshiligiga qaramay, yig‘ilish o‘tkazdi. Aholi ham parlamentni qo‘lladi.
4 oydan beri Yun rasman prezident bo‘lib qolayotgandi. Uni hibsga olishda politsiya va prezident qo‘riqchilar o‘rtasida to‘qnashuvlar ham bo‘ldi. Endi 1 oy ichida yangi prezident saylovlari bo‘lib o‘tadi.
Parallel dunyo.
Janubiy Koreya prezidenti saylovi 3-iyun kuni bo‘lib o‘tarkan.
@pan_diplomat
Davlatda harbiy to‘ntarish qilishga uringan Janubiy Koreya prezidenti nihoyat, Konstitutsion sud tomonidan aybdor deb topilib, lavozimidan ketibdi.
Yun Sok Yol dekabrda mamlakatda harbiy holat e’lon qilib, parlamentni tarqatib, to‘ntarish o‘tkazmoqchi bo‘ldi. Biroq deputatlar harbiylar qarshiligiga qaramay, yig‘ilish o‘tkazdi. Aholi ham parlamentni qo‘lladi.
4 oydan beri Yun rasman prezident bo‘lib qolayotgandi. Uni hibsga olishda politsiya va prezident qo‘riqchilar o‘rtasida to‘qnashuvlar ham bo‘ldi. Endi 1 oy ichida yangi prezident saylovlari bo‘lib o‘tadi.
Parallel dunyo.
Janubiy Koreya prezidenti saylovi 3-iyun kuni bo‘lib o‘tarkan.
@pan_diplomat
27.03.202504:51
3-aprelda O‘zbekistonga Yevropa Komissiyasi Prezidenti Ursula fon der Lyayen va Yevropa Kengashi Prezidenti Antoniu Koshta kelarkan. Ular Samarqandda birincha marta bo‘lib o‘tuvchi Yevropa-Markaziy Osiyo sammitida qatnashadi.
Ushbu sammitda ishtirok etish uchun Yevroittifoqning eng nufuzli vakillari kelishi, shubhasiz, ajoyib. Ursula xonim hozir Yevropani birlashtirib turgan eng katta va keskin figura. Uning O‘zbekistonga kelishi Yevropa Markaziy Osiyoga jiddiy e’tibor qaratmoqchiligidan dalolat.
Ulardan oldin 27-28-mart kuni Yevropa ittifoqining Tashqi ishlar va xavfsizlik siyosati bo‘yicha oliy vakili, Yevropa komissiyasi vitse-prezidenti Kaya Kallas ham Turkmaniston, O‘zbekiston va Qozog‘istonga tur uyushtiradi.
Yevropaning eski ittifoqchisi AQSH bilan yuzaga kelayotgan qarama-qarshiligi yevropaliklarni muqobil variantlarni qidirishga undayapti. Ukrainadagi urush boshlangandan keyin ham bunday darajadagi faollik kuzatilmagandi. Mirziyoyevning Fransiyada iliq kutib olinishi ham ko‘hna qit’a har bir variantga e’tibor berayotganini tasdiqlaydi. O‘zbekiston bunday vaziyatdan foydalanib qolishi lozim.
@pan_diplomat
Ushbu sammitda ishtirok etish uchun Yevroittifoqning eng nufuzli vakillari kelishi, shubhasiz, ajoyib. Ursula xonim hozir Yevropani birlashtirib turgan eng katta va keskin figura. Uning O‘zbekistonga kelishi Yevropa Markaziy Osiyoga jiddiy e’tibor qaratmoqchiligidan dalolat.
Ulardan oldin 27-28-mart kuni Yevropa ittifoqining Tashqi ishlar va xavfsizlik siyosati bo‘yicha oliy vakili, Yevropa komissiyasi vitse-prezidenti Kaya Kallas ham Turkmaniston, O‘zbekiston va Qozog‘istonga tur uyushtiradi.
Yevropaning eski ittifoqchisi AQSH bilan yuzaga kelayotgan qarama-qarshiligi yevropaliklarni muqobil variantlarni qidirishga undayapti. Ukrainadagi urush boshlangandan keyin ham bunday darajadagi faollik kuzatilmagandi. Mirziyoyevning Fransiyada iliq kutib olinishi ham ko‘hna qit’a har bir variantga e’tibor berayotganini tasdiqlaydi. O‘zbekiston bunday vaziyatdan foydalanib qolishi lozim.
@pan_diplomat
22.03.202515:59
Ижтимоий-сиёсий воқеаларни чуқур таҳлил қилиш ҳамда долзарб мавзулар ҳақида маълумот олишни истасангиз қуйида келтирилган телеграм саҳифалар рўйхатига қўшилиб олишингизни маслаҳат берамиз.
Ўзбекистон ва хорижий янгиликлар, танқидий ва таҳлилий ёндашувлар, қизиқарли мақолалар ва экспертлар фикрлари битта линкда жамланган. Бу ерда сиз таниқли блогерлар, сиёсатшунослар, юристлар ва жамоат фаоллари фикрларини ўқиб боришингиз мумкин.
Қўшилинг: 👉https://t.me/addlist/TzBArAhF2pU1YmYy
Ўзбекистон ва хорижий янгиликлар, танқидий ва таҳлилий ёндашувлар, қизиқарли мақолалар ва экспертлар фикрлари битта линкда жамланган. Бу ерда сиз таниқли блогерлар, сиёсатшунослар, юристлар ва жамоат фаоллари фикрларини ўқиб боришингиз мумкин.
Қўшилинг: 👉https://t.me/addlist/TzBArAhF2pU1YmYy
Көрсетілген 1 - 24 арасынан 70
Көбірек мүмкіндіктерді ашу үшін кіріңіз.