ana ilim Enlil bēlīya makkūram aškun

(برای خدای انلیل، سرورم، نقره وقف کردم)

در این‌ متن ها مشاهده می‌کنیم که واژگان دینی و مثال نذر، قربانی، سلامت، گناه، و وقف در اکدی به شدت مشابه زبان عربی هستند. این شباهت‌ها نه تنها به‌دلیل‌های مشترک زبان‌شناختی سامی ، بلکه به‌دلیل داشتن مفاهیم مشابه دینی در هر دو فرهنگ، قابل توجه است. این تطابق به پژوهشگران در فهم متون باستانی کمک می‌کند و نشان‌دهنده تأثیرات فرهنگی فرهنگی و زبانی بین تمدن‌های باستانی است.

دستور رسمی برای بستن معابد "کفرآمیز" غیرمسیحی در سراسر امپراتوری روم.خیلی از معابد مصری بسته، ویران یا به کلیسا تبدیل شدند.معبد فیله تا سال ۵۵۰ فعالیت محدود داشت، اما سرانجام بسته شد.

به دستور امپراتور تئودوسیوس ، پرستش خدایان باستانی ممنوع شد.گروهی از مسیحیان رهبری‌شده توسط اسقف تئوفیل ، به سراپیوم (معبد سراپیس در اسکندریه) حمله کردند.معبد ویران شد، کتابخانه وابسته‌ها از بین رفتند، و مجسمه‌ها تخریب شدند.

زبانش فراموش شده بود
دینش ممنوع شده بود
معابدش متروکه بودند
و فقط در قالب خاطره و اسطوره ها باقی ماند.

در اصل زمان فتح عرب ها مصر مسیحی بود و تحت سلطه‌ی کلیسای اسکندریه و بیزانس بود، نه مصر باستان!!

حتی امروزه در عصر معاصر بیش از 10 میلیون قبطی در مصر زندگی می‌کنند!!

تاریخ تمدن، نسخه ی الکترونیکی(امیر کشفی)، ص ۱۸۵ و ۱۸۶
اصغر محمودی و فیروز آزادی، زمینه های عرب شدن مصر در صدر اسلام، پژوهش های تاریخی دانشگاه اصفهان، ش ۴(۱۳۹۰)،
ص ۳۳
مهدی سنگ سفیدی، سیاست مذهبی بیزانس و تاثیرات آن بر شام و مصر تا فتح مسلمین، فصلنامه ی تاریخ نو، ش ۱۰(۱۳۹۴)، ص ۵۴
عطیه، عزیز سوریال – «کلیسای قبطی در مصر اسلامی»

Raymond Ibrahim – The Coptic Christians of Egypt

قبیلهٔ ازد در یمن زندگی میکردند و سپس از آنجا مهاجرت کردند و در نواحی مختلف ساکن شدند. قبیلهٔ ازد از اعراب جنوبی بود و شاخه های متعددی چون اوس، خزرج، خزاعه، غسان، غامد، بارق و دوس از اعراب جنوبی محسوب میشدند این اعراب که همواره در معرض تهاجم حبشیان قرار داشتند در نتیجهٔ توجه ساسانیان با نزدیک شدن به خطوط ساحلی شمال خلیج فارس و حمایت ،ایران خود را از تیررس آن یورشها حفظ می کردند

به نوشتهٔ دینوری این قبایل عمدتاً در میان سرزمین های بحرین تا کاظمه از شهرهای ساحلی بر سر راه بحرین زندگی میکردند و به سوی نواحی ابر شهر و اردشیر خره هجوم میآورند (دینوری، ۱۳۷۱:۷۴)؛ چندان که شهر ریو اردشیر (بوشهر) نیز در پی این یورشها غارت شد (1996:340 White House).

هرمز دوم پادشاه ساسانی و پدر شاهپور دوم نیز در نبرد با این اعراب که از احساء به سواحل جنوبی ایالت پارس حمله شده بودند کشته شد (مشکور، ۱۳۷۲: ۸۵-۸۴).

مصر در نبرد پلوزیوم مغلوب شد و بخشی از امپراتوری هخامنشی شد (به‌عنوان ساتراپی مصر).این آغاز ورود قدرت‌های خارجی به مصر بود .مصریان چند بار علیه پارسی‌ها شورش کردند.

داریوش سوم دوباره مصر را تا ۳۳۲ ق.م در کنترل گرفت تا زمانی که اسکندر مقدونی آمد.
#زبان_آرامی به‌عنوان زبان رسمی دولت هخامنشی در کل امپراتوری، در اداره‌ی مصر نیز به‌کار رفت، مخصوصاً در اسناد دولتی و مکاتبات رسمی میان ساتراپی‌ها.اسناد بسیاری از آرامی در مصر (مثلاً از جزیره الفنتین ) به‌جا مانده است که نشان‌دهنده‌ی جامعه‌ی یهودی و آرامی‌زبان ساکن آنجاست.

به طور کلی سیاست مذهبی هخامنشیان بر تحمل و تطبیق با مذاهب محلی بود تا شورش نکنند و ساتراپی حفظ شود.کاهنان آمون در تبس قدرت برتر بودند.بعضی اوقات حتی به‌طور پنهانی علیه سلطه خارجی موضع می‌گرفتند.شورش‌هایی از سوی کاهنان یا اشرف مصری در دوره‌ی پایانی سلطه‌ی هخامنشیان (مثل شورش ایناروس) رخ داد.

اسکندر مقدونی وارد مصر شد و توسط کاهنان به‌عنوان فرعون پذیرفته شد.پس از مرگ او، #بطلمیوس_اول ، یکی از ژنرال‌هایش، سلسله‌ی بطالسه (#بطلمیوسی مصر) را بنیان گذاشت.پایتخت به اسکندریه منتقل شد، و فرهنگ هلنی (یونانی) با فرهنگ مصری درآمیخت.هنوز دین مصری، معابد و آیین‌ها ادامه داشت، اما کم‌کم رنگ و بوی یونانی گرفت.کلئوپاترا هفتم ، آخرین فرمانروای بطلمیوسی، هم یونانی‌تبار بود، اما خودش را به‌شکل سنتی فرعون معرفی می‌کرد..

در سال ۳۰ پیش از میلاد، با شکست کلئوپاترا از اکتاویان (آگوستوس)، مصر به‌عنوان یک استان به امپراتوری روم پیوست. این نقطه، پایان رسمی حاکمیت مستقل فراعنه مصر پس از هزاران سال بود!!

در دوران رومی #مسیحیت_قبطی رواج یافت و دین‌ها و معابد مصری کاملا بسته شدند.آخرین معبد فعال (معبد ایزیس در فیله) در حدود ۵۵۰ میلادی بسته شد.

اثر زبان شناس و مستشرق مشهور: اگناتیوس گویدی

کوروش به معنای حقیقی یکتاپرست نبوده و هیچ نامی از اهورامزدای زرتشتی نیاورده ، بلکه او طبق منشور بابلی خودش یک مردوک پرست بوده ! و حتی کشف موشخوشو نماد اسطوره ای بین النهرینی در پارسه دال بر مردوک پرستی کوروش است!!

لله شمش، سيدي، ليجعل سلامة النفس للملك.

اللهم اجعل للملك سلامة النفس
اللهم ارزق الملك الصحة والسلامة