ADABIYOTSHUNOS GULQAYCHISI
19.04.202512:09
ENG QADIMGI MARSIYALAR Qadimgi asotirlarga ko`ra, ilk marsiyani Odam Ato o`g`li Hobil o`lganida aytgan. V -VII asrlarga oid O`rxun Enasoy yodgorliklarida ham marsiyalar uchrashi qayd qilingan. “Oltin yoruq” bitigida ham shunday parchalar mavjud:
“Ular sekin-asta o‘zlariga kela boshlashdi. Hushini yig‘ib olgach, qo‘llarini osmonga ko‘tarishib, yig‘lashdi va dod-faryod ko‘tarishdi, marsiya o‘qishdi.
– Qanday baxtsizlik yuz berdi, bolajonimiz, go‘zal kenjamiz?! Qanday qilib, ajal seni o‘z domiga tortdi. Faqat, u seni emas hammamizni o‘ldirdi. Ajal sendan oldin meni topishi kerak edi-ku! Мen uchun bundan ortiq g‘am va yo‘qotish bo‘lmaydi, – dedi ulug‘ elig.
Shundan so‘ng ulug‘ eligning xotini boshini changallab, sochlarini yulib, ikki qo‘li bilan ko‘kragiga urib, suvdan chiqqan baliqdek, yer uzra tipirchilab marsiya aytdi:
– Suyaklari turli tomonlarga sochilib yotgan bolaginamning tanini nimtalashga kimning qudrati yeta oldi?! Мen o‘z boyligimdan, sevimli va aziz o‘g‘limdan ajraldim. O‘g‘ilginam, seni o‘ldirishga kimning haddi sig‘di! Мening yuragim bilan nega o‘ynashdi? U yorildi, urushdan to‘xtadi. Bu ko‘rguliklardan so‘ng menga yashashning keragi bormi? Мen tushimda bu ayanchli voqyealarni ko‘rgan edim-a! Мen bu belgilarni aniq ko‘rgan edim-a! Мening ikki ko‘ksim chuqur kesilganligini tushimda ko‘rgan edim-a! Oziq tishlarim qimirladi va tushdi. Мen buni ham tushimda ko‘rdim-a! Yangidan o‘sha uyqu domiga tushdim. Bu yerda esa boshqacha tushdir. Uchta yoqimli kaptarning uchalasiga ham lochin xujum qildi. Ulardan biriga chang soldi, olib qochdi. Мana mening tushim o‘ngidan keldi. Мen eng kenja, sevimli va qimmatli o‘g‘ilchamdan ajraldim. Qani edi, bularning hammasi yolg‘on bo‘lsa!”
Bizgacha saqlanib qolgan qadimiy marsiyalardan biri Alp Er To`ngaga bag`ishlab yozilganidir. Bu marsiya “Devonu lug`otit turk” asarida XI asrda keltirib o`tiladi. Alp Er To`nga kim bo`lgan?
Eroniylarning peshdodiylar sulolasi hukmdori Faridunning o`rtancha o`g`lining nomi Tur bo`lgan. otasi Turga Turkiston va cho`l-u biyobonlarni bergan. Mamlakatning bu sharqiy qismi keyinchalik Turon deb atalgan. Tarixchi Qahramon Rajabov shunday yozadi: “Alp Er To‘nga aynan Turning avlodidan tug‘ilgan Turon hukmdoridir. Alp Er To‘nga taniqli harbiy sarkarda va mashhur davlat arbobi bo‘lib, u turkiy xalqlar bobokaloni hisoblanadi. Turkiy manbalarda u Alp Er To‘nga va To‘nga Alp Er, forsiy manbalarda Afrosiyob nomi bilan tilga olingan. Demak, Alp Er To‘nga va Afrosiyob, aslida, bitta shaxsning turkiy va forsiy nomlari bo‘lib, u Turon davlatining asoschisidir”. Alp Er To‘nga so‘zining lug‘aviy ma’nosi “Yo‘lbars kabi kuchli odam, botir va qahramon er” demakdir. Xalq o`z qahramoni, yo`lboshchisining o`limidan qattiq qayg`uga tushgan. Marsiya esa ana shu chuqur qayg`u, iztirob natijasida xalq tilida paydo bo`lgan.
Alp Er To‘nga o‘ldimu?
Esiz ajun qaldumu?
O‘zlak o‘chin aldumu?
Emdi yurak yirtulur.
Marsiya xalq sevgan hukmdoriga talgan va uning sifatlari keltirib o`tilgan. O`lim va inson umri haqida falsafiy mushohadalar yuritilgan. Bundan tashqari Siyovush o`limidan keyin xalq tomonidan yozilgan marsiyalar ham mavjud.
“Ular sekin-asta o‘zlariga kela boshlashdi. Hushini yig‘ib olgach, qo‘llarini osmonga ko‘tarishib, yig‘lashdi va dod-faryod ko‘tarishdi, marsiya o‘qishdi.
– Qanday baxtsizlik yuz berdi, bolajonimiz, go‘zal kenjamiz?! Qanday qilib, ajal seni o‘z domiga tortdi. Faqat, u seni emas hammamizni o‘ldirdi. Ajal sendan oldin meni topishi kerak edi-ku! Мen uchun bundan ortiq g‘am va yo‘qotish bo‘lmaydi, – dedi ulug‘ elig.
Shundan so‘ng ulug‘ eligning xotini boshini changallab, sochlarini yulib, ikki qo‘li bilan ko‘kragiga urib, suvdan chiqqan baliqdek, yer uzra tipirchilab marsiya aytdi:
– Suyaklari turli tomonlarga sochilib yotgan bolaginamning tanini nimtalashga kimning qudrati yeta oldi?! Мen o‘z boyligimdan, sevimli va aziz o‘g‘limdan ajraldim. O‘g‘ilginam, seni o‘ldirishga kimning haddi sig‘di! Мening yuragim bilan nega o‘ynashdi? U yorildi, urushdan to‘xtadi. Bu ko‘rguliklardan so‘ng menga yashashning keragi bormi? Мen tushimda bu ayanchli voqyealarni ko‘rgan edim-a! Мen bu belgilarni aniq ko‘rgan edim-a! Мening ikki ko‘ksim chuqur kesilganligini tushimda ko‘rgan edim-a! Oziq tishlarim qimirladi va tushdi. Мen buni ham tushimda ko‘rdim-a! Yangidan o‘sha uyqu domiga tushdim. Bu yerda esa boshqacha tushdir. Uchta yoqimli kaptarning uchalasiga ham lochin xujum qildi. Ulardan biriga chang soldi, olib qochdi. Мana mening tushim o‘ngidan keldi. Мen eng kenja, sevimli va qimmatli o‘g‘ilchamdan ajraldim. Qani edi, bularning hammasi yolg‘on bo‘lsa!”
Bizgacha saqlanib qolgan qadimiy marsiyalardan biri Alp Er To`ngaga bag`ishlab yozilganidir. Bu marsiya “Devonu lug`otit turk” asarida XI asrda keltirib o`tiladi. Alp Er To`nga kim bo`lgan?
Eroniylarning peshdodiylar sulolasi hukmdori Faridunning o`rtancha o`g`lining nomi Tur bo`lgan. otasi Turga Turkiston va cho`l-u biyobonlarni bergan. Mamlakatning bu sharqiy qismi keyinchalik Turon deb atalgan. Tarixchi Qahramon Rajabov shunday yozadi: “Alp Er To‘nga aynan Turning avlodidan tug‘ilgan Turon hukmdoridir. Alp Er To‘nga taniqli harbiy sarkarda va mashhur davlat arbobi bo‘lib, u turkiy xalqlar bobokaloni hisoblanadi. Turkiy manbalarda u Alp Er To‘nga va To‘nga Alp Er, forsiy manbalarda Afrosiyob nomi bilan tilga olingan. Demak, Alp Er To‘nga va Afrosiyob, aslida, bitta shaxsning turkiy va forsiy nomlari bo‘lib, u Turon davlatining asoschisidir”. Alp Er To‘nga so‘zining lug‘aviy ma’nosi “Yo‘lbars kabi kuchli odam, botir va qahramon er” demakdir. Xalq o`z qahramoni, yo`lboshchisining o`limidan qattiq qayg`uga tushgan. Marsiya esa ana shu chuqur qayg`u, iztirob natijasida xalq tilida paydo bo`lgan.
Alp Er To‘nga o‘ldimu?
Esiz ajun qaldumu?
O‘zlak o‘chin aldumu?
Emdi yurak yirtulur.
Marsiya xalq sevgan hukmdoriga talgan va uning sifatlari keltirib o`tilgan. O`lim va inson umri haqida falsafiy mushohadalar yuritilgan. Bundan tashqari Siyovush o`limidan keyin xalq tomonidan yozilgan marsiyalar ham mavjud.
14.04.202509:20
Odam ba'zan auditoriyada javlon urishni istaydi. Ammo baribir imkon berishmaydi. Biz k*mizni qisib dars oʻtishga oʻrgatilganmiz. 😜
Javlon urolmasam ishga kirib nima qilaman, toʻgʻrimi?!
Javlon urolmasam ishga kirib nima qilaman, toʻgʻrimi?!
12.04.202517:10
Koʻrmaganga, bilmaganga, eshitmaganga olish san'ati kelinlar uchun juda foydali😂
से पुनः पोस्ट किया:
Farrux Jabborbek
10.04.202508:59
#kino
ASSALOMU ALAYKUM, DORNING OG‘OChI
Abdulla Qodiriy: Otabekdan Obid ketmongacha...
Filmda o‘zbek romanchilik maktabi asoschisi Abdulla Qodiriy (1894–1938) hayoti va ijodidan hikoya qilinadi. Didaktik she’rlari, felyeton va hajviyalaridan boshlab "O‘tkan kunlar", "Mehrobdan chayon", "Obid ketmon" romanlarigacha biografik metod asosida o‘rganilgan.
Yozuvchining umri davomida to‘rt marta dorning tagiga borgani – kichik asarlari uchun qamalgani, Otabek va Anvar siymosida majozan o‘limga hukm qilingani va oxiri o‘zi qatag’onga uchragani hujjatli film sujetini tashkil etadi.
Senariy: Farrux Jabborov, Iqbol Qo‘shshayeva,
Rejissor: Umid Hamdamov,
Operator: Jahongir Ibrohimov,
Rollarda: Erkin Bozorov, Elyorbek Otaboyev, Po‘lat Normatov va b.
Hajmi: 355 MB.
🗄Farrux Jabborbek
ASSALOMU ALAYKUM, DORNING OG‘OChI
Abdulla Qodiriy: Otabekdan Obid ketmongacha...
Filmda o‘zbek romanchilik maktabi asoschisi Abdulla Qodiriy (1894–1938) hayoti va ijodidan hikoya qilinadi. Didaktik she’rlari, felyeton va hajviyalaridan boshlab "O‘tkan kunlar", "Mehrobdan chayon", "Obid ketmon" romanlarigacha biografik metod asosida o‘rganilgan.
Yozuvchining umri davomida to‘rt marta dorning tagiga borgani – kichik asarlari uchun qamalgani, Otabek va Anvar siymosida majozan o‘limga hukm qilingani va oxiri o‘zi qatag’onga uchragani hujjatli film sujetini tashkil etadi.
Senariy: Farrux Jabborov, Iqbol Qo‘shshayeva,
Rejissor: Umid Hamdamov,
Operator: Jahongir Ibrohimov,
Rollarda: Erkin Bozorov, Elyorbek Otaboyev, Po‘lat Normatov va b.
Hajmi: 355 MB.
🗄Farrux Jabborbek
09.04.202517:16
Hech bölmasa 1 oygina ketsak, boʻlardi, döstim🥲
08.04.202516:39
O zaman köproq o'qish uchun uxlab olaylik😂😂degan meni bahonamdan boʻlibdi
17.04.202504:26
Bugungi mood desama menam😍
से पुनः पोस्ट किया:Farrux Jabborbek
13.04.202503:58
Murod Muhammad Doʻstning bu surati "JannatMakon" jurnali uchun olingan. Muqovaga ham bermoqchi boʻlganmiz (shu syomkadan boshqa fotoni). Faxriyor suhbat qilgan edi. Ammo-lekin-biroq Gulnora Karimovaning shotirlari taqiqlagan. Sababi Murod Muhammad Doʻst kinorahbar payti ularning xontaxta filmlariga ruxsat bermagan ekan. Mana, qora roʻyxatlar qanday paydo boʻladi. Suhbat biror yildan soʻng "Yoshlik" jurnalida chiqqan. Koʻp oʻtmay, "JannatMakon" ham jannatmakon boʻlib ketdi.
Murod Muhammad Doʻstning kiroarboblik yillari haqida oʻzi bilan suhbat qilganman, “Kino san’ati” jurnalining 2019-yil 2-sonida chiqqan. Shu orada feysbukda okaxonning toʻrt enlik posti rosa shov-shuv boʻldi. Soxta islohotlar pufagi tezda yorilishi bashorat qilingan edi. Bu paytda hali jahonda pandemiya boshlanmagan, Buxoroda namunali uy-joylardan iborat mahallalarning tomini shamol uchirmagan, Sardoba suvombori yorilmagan, ...magan, ...magan edi.
Adib oʻsha posti uchun urkaltak-surkaltak qilindi. Ayni kunlarda "Oʻzbekiston adabiyoti va sanʼati" gazetasi suhbatni "Kino sanʼati" jurnalidan koʻchirib bosdi va... bosh muharrir Oʻktam Mirzayor lavozimidan uchib ketdi. Bugun esa na jurnal bor, na bu nomdagi gazeta.
Mistik film uchun senariy toʻqimayapman. Oʻzim guvoh boʻlgan voqealarni tigʻizlashtirilgan surʼatda soʻzlab berdim. Yaqin tariximiz tovuq titib tashlagan tomorqaga oʻxshaydi(((.
Kinosuhbatni oʻqishni istasangiz👉 https://oyina.uz/uz/article/2553
Murod Muhammad Doʻstning kiroarboblik yillari haqida oʻzi bilan suhbat qilganman, “Kino san’ati” jurnalining 2019-yil 2-sonida chiqqan. Shu orada feysbukda okaxonning toʻrt enlik posti rosa shov-shuv boʻldi. Soxta islohotlar pufagi tezda yorilishi bashorat qilingan edi. Bu paytda hali jahonda pandemiya boshlanmagan, Buxoroda namunali uy-joylardan iborat mahallalarning tomini shamol uchirmagan, Sardoba suvombori yorilmagan, ...magan, ...magan edi.
Adib oʻsha posti uchun urkaltak-surkaltak qilindi. Ayni kunlarda "Oʻzbekiston adabiyoti va sanʼati" gazetasi suhbatni "Kino sanʼati" jurnalidan koʻchirib bosdi va... bosh muharrir Oʻktam Mirzayor lavozimidan uchib ketdi. Bugun esa na jurnal bor, na bu nomdagi gazeta.
Mistik film uchun senariy toʻqimayapman. Oʻzim guvoh boʻlgan voqealarni tigʻizlashtirilgan surʼatda soʻzlab berdim. Yaqin tariximiz tovuq titib tashlagan tomorqaga oʻxshaydi(((.
Kinosuhbatni oʻqishni istasangiz👉 https://oyina.uz/uz/article/2553
12.04.202517:09
Xudoyimga solib ketaver
Manzilingga tezroq yetasan.
Koʻrmaganga olib ketaver
Körmaganday boʻlib ketasan.
Iqbol Mirzo
Manzilingga tezroq yetasan.
Koʻrmaganga olib ketaver
Körmaganday boʻlib ketasan.
Iqbol Mirzo
से पुनः पोस्ट किया:Farrux Jabborbek
10.04.202508:59
#folklor
Va’da qilganimdek, "Malika Ayyor" dostoniga ("Zabarjad Media" nashriyoti, 2024-yil) yozilgan so‘ngso‘zni e’lon qilyapman. Asarni ming-ming yillik ildizlari bilan tushunish uchun kalitlar berilgan. Xalq dostonlarini qanday o‘qish kerak, degan savolga ham javob topish mumkin.
🗣️ ...Xalq dostonlarini tizimli o‘qigan bo‘lsangiz, bir savol tug‘ilgani aniq: nega qahramonlar har gal o‘zga yurt malikalarini olib qochaveradi, bundan bo‘lak tashvishi yo‘qmu ularning?! Yana deng, Go‘ro‘li yoki Avazxon necha-necha hurliqoga uylansa-da, keyingi dostonda ular eslab ham qo‘yilmaydi, doimgi xotinlari bilan yashayveradilar. Men Sizga aytsam, ilk sujetlarda muammo rang-barang bo‘lgan. Badiiy tafakkur ishqiy-romanik bosqichga o‘tish asnosida tinglovchilar talabidan kelib chiqib voqealar markaziga ichkin kechinmalar, his-tuyg‘ular, sevgi sarguzashtlari ko‘tarilgan...
👉 BATAFSIL
🗄Farrux Jabborbek
Va’da qilganimdek, "Malika Ayyor" dostoniga ("Zabarjad Media" nashriyoti, 2024-yil) yozilgan so‘ngso‘zni e’lon qilyapman. Asarni ming-ming yillik ildizlari bilan tushunish uchun kalitlar berilgan. Xalq dostonlarini qanday o‘qish kerak, degan savolga ham javob topish mumkin.
🗣️ ...Xalq dostonlarini tizimli o‘qigan bo‘lsangiz, bir savol tug‘ilgani aniq: nega qahramonlar har gal o‘zga yurt malikalarini olib qochaveradi, bundan bo‘lak tashvishi yo‘qmu ularning?! Yana deng, Go‘ro‘li yoki Avazxon necha-necha hurliqoga uylansa-da, keyingi dostonda ular eslab ham qo‘yilmaydi, doimgi xotinlari bilan yashayveradilar. Men Sizga aytsam, ilk sujetlarda muammo rang-barang bo‘lgan. Badiiy tafakkur ishqiy-romanik bosqichga o‘tish asnosida tinglovchilar talabidan kelib chiqib voqealar markaziga ichkin kechinmalar, his-tuyg‘ular, sevgi sarguzashtlari ko‘tarilgan...
👉 BATAFSIL
🗄Farrux Jabborbek
से पुनः पोस्ट किया:
RESPUBLIKA YOSH OLIMLAR KENGASHI RASMIY KANALI
09.04.202517:16
Slovakiya: 1 oydan 10 oygacha almashinuv hamda tadqiqot olib borish uchun grantlar!
Kimlar qatnasha oladi?
Bakalavriat, magistratura, PhD bosqichi talabalari, universitet oʻqituvchilari, tadqiqotchilar va sanʼatkorlar qatnashishi mumkin.
Qanday imkoniyat beradi?
– 1-2 semestr (1-10 oy) Slovakiyada oʻqish, tadqiqot olib borish yoki oʻqitish.
– Oyiga 620-1470 yevro stipendiya.
– Safar xarajatlari uchun mablagʻ.
Qabul
Navbatdagi qabulning soʻnggi sanasi: 2025-yil 30-aprel, soat 19:00.
Respublika yosh olimlar Kengashini ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring:
📱 Telegram | 📱 Instagram | 📱 Facebook
Kimlar qatnasha oladi?
Bakalavriat, magistratura, PhD bosqichi talabalari, universitet oʻqituvchilari, tadqiqotchilar va sanʼatkorlar qatnashishi mumkin.
Qanday imkoniyat beradi?
– 1-2 semestr (1-10 oy) Slovakiyada oʻqish, tadqiqot olib borish yoki oʻqitish.
– Oyiga 620-1470 yevro stipendiya.
– Safar xarajatlari uchun mablagʻ.
Qabul
Navbatdagi qabulning soʻnggi sanasi: 2025-yil 30-aprel, soat 19:00.
Respublika yosh olimlar Kengashini ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring:
📱 Telegram | 📱 Instagram | 📱 Facebook
08.04.202504:26
Мен аёл яралдим... қаро кундузлар
Нурларни увоқдай бир-бир чўқидим.
Аёлни улуғлаб ёзилган шеърларни
Кўкарган кўзларим билан ўқидим.
Аёлни улуғлаб ташланган шиор
Сира эскирмади… ишлатилмади...
Аёлман — ҳамма зор, ҳамма ҳукмдор,
Бундоқ ўз ҳолимча яшатилмадим.
Уйларда боқарлар уй ҳайвонларин:
Ит, мушук, қуён, қўй, тўти ва… аёл.
Сандиқда туради бисотим, кўнглим…
Гоҳо ўзимга ҳам келаман малол.
Гоҳо кетгим келар қаёқларгадир,
Яқинроқ — қалбимга қўяман қадам.
Жаннатга кетаман бир куни, насиб,
Дўзахдан дўзахга тушарми одам?
©Ирода Умарова
Нурларни увоқдай бир-бир чўқидим.
Аёлни улуғлаб ёзилган шеърларни
Кўкарган кўзларим билан ўқидим.
Аёлни улуғлаб ташланган шиор
Сира эскирмади… ишлатилмади...
Аёлман — ҳамма зор, ҳамма ҳукмдор,
Бундоқ ўз ҳолимча яшатилмадим.
Уйларда боқарлар уй ҳайвонларин:
Ит, мушук, қуён, қўй, тўти ва… аёл.
Сандиқда туради бисотим, кўнглим…
Гоҳо ўзимга ҳам келаман малол.
Гоҳо кетгим келар қаёқларгадир,
Яқинроқ — қалбимга қўяман қадам.
Жаннатга кетаман бир куни, насиб,
Дўзахдан дўзахга тушарми одам?
©Ирода Умарова
15.04.202504:13
БУГУННИНГ ЖАСОРАТИ
Шоир Йўлдош Эшбек икки хонали уйга кўчиб кирадиган бўлди...
Бу ҳақда бугун Ёзувчилар уюшмаси далолат берди.
Ҳали бир ой бўлмади, ижтимоий тармоқлар орқали шоир Йўлдош Эшбек ҳақида хабар ёйилганди: шоир даволанишга муҳтож, уй-жойга эҳтиёжманд, турмуши ўзига яраша...
Бугун ҳиммати биланд, саховатпеша, ҳар соҳада бунёдкор, зиёли тадбиркорлар йўқ, деб ўйлайсизми? Бор. Улардан бири Тошкентда, “Сергели-сити”да кўпқаватли, замонавий уйлар қураётган тадбиркор Марат Ҳамдамов.
Ўша йигит бугун етмиш беш ёшли шоир Йўлдош Эшбекка “Сергели-сити”дан икки хонали уй ҳадя этди, беғараз...
Бугун – тинч ҳаётимизда (кўз тегмасин!) курашларга, жангларга кирмасдан ҳам жасорат кўрсатиш мумкинми? Ҳа, тадбиркор Маратнинг бу иши саховат, ҳимматгина эмас, бугуннинг жасорати ҳам эмасми?!
Салим АШУР
Шоир Йўлдош Эшбек икки хонали уйга кўчиб кирадиган бўлди...
Бу ҳақда бугун Ёзувчилар уюшмаси далолат берди.
Ҳали бир ой бўлмади, ижтимоий тармоқлар орқали шоир Йўлдош Эшбек ҳақида хабар ёйилганди: шоир даволанишга муҳтож, уй-жойга эҳтиёжманд, турмуши ўзига яраша...
Бугун ҳиммати биланд, саховатпеша, ҳар соҳада бунёдкор, зиёли тадбиркорлар йўқ, деб ўйлайсизми? Бор. Улардан бири Тошкентда, “Сергели-сити”да кўпқаватли, замонавий уйлар қураётган тадбиркор Марат Ҳамдамов.
Ўша йигит бугун етмиш беш ёшли шоир Йўлдош Эшбекка “Сергели-сити”дан икки хонали уй ҳадя этди, беғараз...
Бугун – тинч ҳаётимизда (кўз тегмасин!) курашларга, жангларга кирмасдан ҳам жасорат кўрсатиш мумкинми? Ҳа, тадбиркор Маратнинг бу иши саховат, ҳимматгина эмас, бугуннинг жасорати ҳам эмасми?!
Салим АШУР
12.04.202518:19
https://raufparfi.uz/archives/473
Rivojlanish, zamonaviy taraqqiyot, asrlar yuksalishi, jamiyat farovonligi-yu, gullab yashnashi shart boʻlgan bu “Dunyoning yarmi”da kimning “yashab qilishi” yoki “Sahnani tark etishi” temir “plan”lar tarkibida qoʻrgʻoshinday mustahkamlab qoʻyilardi. Barcha qoidalar “Katta ogʻa”larning istaklari bilan ishlab chiqiladi. Qancha xalqlar taqdiri hal qilinmadi, deysiz! Boshqaruvning oson kechishi uchun egallangan har bir xalqning madaniyati, dini, adabiyoti, bir soʻz bilan aytganda, oʻzligi unuttirilishi lozim edi. Sotsializm gʻoyalari umrboqiy boʻlishi uchun ayni shunday shovinistik yoʻl muvofiq koʻrilgan.
Rivojlanish, zamonaviy taraqqiyot, asrlar yuksalishi, jamiyat farovonligi-yu, gullab yashnashi shart boʻlgan bu “Dunyoning yarmi”da kimning “yashab qilishi” yoki “Sahnani tark etishi” temir “plan”lar tarkibida qoʻrgʻoshinday mustahkamlab qoʻyilardi. Barcha qoidalar “Katta ogʻa”larning istaklari bilan ishlab chiqiladi. Qancha xalqlar taqdiri hal qilinmadi, deysiz! Boshqaruvning oson kechishi uchun egallangan har bir xalqning madaniyati, dini, adabiyoti, bir soʻz bilan aytganda, oʻzligi unuttirilishi lozim edi. Sotsializm gʻoyalari umrboqiy boʻlishi uchun ayni shunday shovinistik yoʻl muvofiq koʻrilgan.
12.04.202510:21
ASARLAR ASRAGAN MIFLAR YOXUD ASORAT QURITGAN SO'NGGI AVLOD
Rossiya imperiyasi ta’siridagi dunyoning boshqa qismlaridagi xalqlar ham birin-ketin boridan judo qilinishi oqibatida , ba’zilari butunlay ham moddiy, ham ma’naviy jihatdan yoʻqlikka yuz tutadi. Yer yuzidan butun boshli millat, elatning ildizi sugʻurib olinishi insoniyat uchun katta fojea. Temur Poʻlatov va Sherzod Komil Xalil hammuallifligida yozilgan “Odam Atoning soʻnggi avlodi” qissasida ayni shu ogʻriqlar bilan yuzlashasiz. Asar XX asrning global muammolarini oʻz ichiga olgan. Rus Imperiyasi siyosatining ochilgan yuzini badiiy inkishof qiladi. Yoʻqolib borayotgan ijorlar va vodlar kabi ikki xalq timsolida imperiya qalami bilan oʻchirib tashlangan tarixga guvoh boʻlamiz.
Batafsil👇
https://raufparfi.uz/archives/473
Rossiya imperiyasi ta’siridagi dunyoning boshqa qismlaridagi xalqlar ham birin-ketin boridan judo qilinishi oqibatida , ba’zilari butunlay ham moddiy, ham ma’naviy jihatdan yoʻqlikka yuz tutadi. Yer yuzidan butun boshli millat, elatning ildizi sugʻurib olinishi insoniyat uchun katta fojea. Temur Poʻlatov va Sherzod Komil Xalil hammuallifligida yozilgan “Odam Atoning soʻnggi avlodi” qissasida ayni shu ogʻriqlar bilan yuzlashasiz. Asar XX asrning global muammolarini oʻz ichiga olgan. Rus Imperiyasi siyosatining ochilgan yuzini badiiy inkishof qiladi. Yoʻqolib borayotgan ijorlar va vodlar kabi ikki xalq timsolida imperiya qalami bilan oʻchirib tashlangan tarixga guvoh boʻlamiz.
Batafsil👇
https://raufparfi.uz/archives/473
10.04.202504:20
Shu tadqiqot bilan tanishtirib boraman sizlarni, uzoqlashmang! Gösht va asosan Yevropa qit'alaridagi gösht yeyish madaniyati, qarashlari haqida ajoyib narsa ekan. Buni nega kovlashtirayotganimni bilsangiz kerak. Ötgan yil VEGETERIAN romani haqida maqola yozgandim. Shuning ildizlari, g'oya nega aynan gösht bilan boğliqligini tekshiryapman.
09.04.202509:19
Mening ilmiy tadqiqotim mavzusi 1890-yillardagi feminizm va gazetalarda, turli nashrlarda goʻshtsiz ovqatlanish tartibini maqullagan ayollar haqida edi. Britaniya kutubxonasidan chiqqach yaqin atrofdagi kafeteriyaga kirdim. Vegetarian ovqat oldim va restoranning yertoʻla qismiga tushdim. U yerdagi katta surat e’tiborimni tortdi: Genrix VIII goʻshli pirog va steyk tanavul qilyapti, ammo uning atrofida oʻtirgan ayollari hech qanday goʻshtli ovqat iste’mol qilishmayapti. Katerina Aragon qoʻllarida olma koʻtarib turibdi. Kountes Marda esa sholgʻom, anna Boleyn –qizil uzum, Anna Cleves –nok, Jyen Seymar –yashil uzum, Katerina Govard –sabzi, Katerina Par –karam ushlagan holda tasvirlangan.
Insonlar kuchli boʻlish uchun doimiy goʻsht iste’mol qilish kerak deb oʻylashadi. Yevropa aristokratlari ham taomnomalarini turli xil goʻshtli ovqatlar bilan toʻldirishgan. Ishchi sinflar esa murakkab uglevodli mahsulotlarni tanlashgan. Toʻgʻri ovqatlanish ratsionini turli sinf vakillari turlicha qabul qilishgan. Koʻpchilik erkaklarga xos goʻshtli tartibni me’yoriy deb bilgan. Ayollar–oʻrta sinf vakillari sifatida patriarxar madaniyatga asosan “Ikkinchi darajali taomlar” deb qaralgan: sabzavotlar, mevalar,donli mahsulotlar tarafdori boʻlgan. Goʻsht iste’moli sinflar va jinslarga koʻra turli tafovutlarda namoyon boʻladi. Buning ustiga yana bir qoʻshimcha izoh ham yuzaga keladi: goʻsht va goʻsht bilan oziqlanish erkaklarga xos boʻlgan ovqat va xatti-harakat sifatida qaralgan.
Karl. J. Adams. GO'SHTNING JINSLAARO BOSHQARUVI
MAZZA!
Insonlar kuchli boʻlish uchun doimiy goʻsht iste’mol qilish kerak deb oʻylashadi. Yevropa aristokratlari ham taomnomalarini turli xil goʻshtli ovqatlar bilan toʻldirishgan. Ishchi sinflar esa murakkab uglevodli mahsulotlarni tanlashgan. Toʻgʻri ovqatlanish ratsionini turli sinf vakillari turlicha qabul qilishgan. Koʻpchilik erkaklarga xos goʻshtli tartibni me’yoriy deb bilgan. Ayollar–oʻrta sinf vakillari sifatida patriarxar madaniyatga asosan “Ikkinchi darajali taomlar” deb qaralgan: sabzavotlar, mevalar,donli mahsulotlar tarafdori boʻlgan. Goʻsht iste’moli sinflar va jinslarga koʻra turli tafovutlarda namoyon boʻladi. Buning ustiga yana bir qoʻshimcha izoh ham yuzaga keladi: goʻsht va goʻsht bilan oziqlanish erkaklarga xos boʻlgan ovqat va xatti-harakat sifatida qaralgan.
Karl. J. Adams. GO'SHTNING JINSLAARO BOSHQARUVI
MAZZA!
07.04.202511:26
"Sharq yulduzi" jurnali, 2024-yil, 12-son. Qissa yilning eng yaxshi qissasi boʻlganligi tayin😍
से पुनः पोस्ट किया:
Bobil Kutubxonasi
14.04.202509:38
Кеча хонамни йиғиштира туриб, ётоқ остидан бир тахлам қоғоз, дафтар ва эски китоб топдим. Эсладим. Бу қоғозлар иш столимда турарди. Балки керак бўлиб қолар, деган мақсадда ҳеч олмасдим. Кейин бир кун столим шунчалик тўлиб кетдики, керак бўлганида олиб ишлатаман, деб ётоқ остига қўйдим. Орадан шунча вақт ўтибди ва мен уларга умуман эҳтиёж сезмабман. Ваҳоланки, бу эҳтимолий эҳтиёж сабаб йиллар бўйи улар билан столимни тўлдириб, ўз қулайлигимдан воз кечгандим.
Ўйладим, ҳаётда ҳам шундай эмасми? Келажакдаги эҳтиёжларимиз сабаб қанча одам, қанча лаш луш ва бошқа нарсаларнинг оёғимизга кишан бўлишига қўйиб берамиз. Албатта бу ҳамма эҳтимолларда ҳам амал қилавермайди. Ишимиз бизни юксалишдан тўхтатаётган бўлиши мумкин, аммо ундан осонликча воз кечоламизми? Ижарамиз, тирикчилигимиз қандай ўтади? Аммо, барибир ҳамманинг ҳаётида ишга ярамас, отиб юборсанг ҳам ҳеч нарса йўқотилмайдиган шунчалар кўп нарса борки...
Бундан кейин кимдир ҳаётимда бекордан бекорга жой эгаллаб турса ва мен унга келажакда эҳтиёж қис қилишим мумкинлиги учунгина тутаётган бўлсам, ўзимга шу саволни бераман: арзийдими? Битта эҳтимол бунчалик қурбонликка арзийдими? У одамга керак бўлсам, албатта бошқа гап. Бироқ, у ҳам мени унга ҳеч қандай фойдам бўлмагани ҳолда ушлаб турган бўлса, ўзим кетаман. Чунки, ҳеч ким ва ҳеч нарса ҳаётимизни асир олишга арзимайди.
Оила, севган кишиларимиз, ҳеч қандай манфаат кутмай яхши кўрадиган дўстларимиз бундан мустасно албатта. Аммо, на кераксиз заҳирада тутиш, на заҳира молига айланиш фойда беради.
Бундан кейин саволим шу: Арзийдими?
Мирзоҳид
@bobil_kutubxonasi
Ўйладим, ҳаётда ҳам шундай эмасми? Келажакдаги эҳтиёжларимиз сабаб қанча одам, қанча лаш луш ва бошқа нарсаларнинг оёғимизга кишан бўлишига қўйиб берамиз. Албатта бу ҳамма эҳтимолларда ҳам амал қилавермайди. Ишимиз бизни юксалишдан тўхтатаётган бўлиши мумкин, аммо ундан осонликча воз кечоламизми? Ижарамиз, тирикчилигимиз қандай ўтади? Аммо, барибир ҳамманинг ҳаётида ишга ярамас, отиб юборсанг ҳам ҳеч нарса йўқотилмайдиган шунчалар кўп нарса борки...
Бундан кейин кимдир ҳаётимда бекордан бекорга жой эгаллаб турса ва мен унга келажакда эҳтиёж қис қилишим мумкинлиги учунгина тутаётган бўлсам, ўзимга шу саволни бераман: арзийдими? Битта эҳтимол бунчалик қурбонликка арзийдими? У одамга керак бўлсам, албатта бошқа гап. Бироқ, у ҳам мени унга ҳеч қандай фойдам бўлмагани ҳолда ушлаб турган бўлса, ўзим кетаман. Чунки, ҳеч ким ва ҳеч нарса ҳаётимизни асир олишга арзимайди.
Оила, севган кишиларимиз, ҳеч қандай манфаат кутмай яхши кўрадиган дўстларимиз бундан мустасно албатта. Аммо, на кераксиз заҳирада тутиш, на заҳира молига айланиш фойда беради.
Бундан кейин саволим шу: Арзийдими?
Мирзоҳид
@bobil_kutubxonasi
12.04.202517:17
Yoriltosh (Ertak kino) 2003-yil
@uzbekmunaqqidi
@uzbekmunaqqidi
11.04.202508:13
Айттирмаган сўзинг айтилмай қолмас,
Сен омон экансан, омон бўлар у.
Қўрқоқлар тилида ёлғон бўлар у,
Хоинлар тилида чаён бўлар у.
Айттирмаган сўзинг айтилмай қолмас,
Сен омон экансан, омон бўлар у.
Ожизлар кўзида гирён бўлар у,
Гирялар жамланар, вайрон бўлар у.
Айттирмаган сўзинг айтилмай қолмас,
Сен омон экансан, омон бўлар у.
Марднинг томирида ол қон бўлар у,
Қонлар ўт олади, исён бўлар у.
Айттирмаган сўзинг айтилмай қолмас,
Сен омон экансан, омон бўлар у.
Айттирмаган сўзинг йитмас, йўқолмас,
Бир куни ўзингга зиён бўлар у...
Иқрор
Айтолмадим.Айтолмаганим
Ичга қайтди. Тош бўлиб қотди.
Майдаланди ғурурим маним,
Синиқлари оғритиб ботди.
Сасланмаган ҳар сўз парча тош,
Юрак мени этар тошбўрон.
Мунғаяди руҳим эгиб бош,
Оғриб-оғриб жон берар исён.
“Сиз ноҳақсиз, шу бечора ҳақ”,
Битта жумла, биргина нафас.
Шу нафасни асрадим бироқ,
Қўрқув солди туйнук, тор қафас.
Бир бор қилмай чин изҳори дил,
Халқ ҳақи деб бир бор турмай тик.
Биз сеники, десак бемалол,
Юзимизга туфла, Озодлик!
Муборак
Сенга кўнглингга зид буйруқ айтишди,
“Йўқ!” деб айтмоқликка журъатинг етди,
Елкангга хунук бир юкни ортишди,
Силкиндинг. Ағдардинг. Қудратинг етди.
Синчков кўзларига тикилдинг дадил,
“Узр, мен бошқача ўйлайман, — дединг —
Бу ҳолатни ўзим этганман таҳлил,
Ўзимнинг билдигим сўйлайман”, — дединг.
Чиқдинг. Бир теракка суяндинг енгил,
Жилмайдинг: “Қушларга ўхшайман”, — дединг.
Бирдан маюсландинг. Яна шаҳдландинг:
“Бор-эй, мен бир марта яшайман”, — дединг.
Яшай бошлаганинг муборак бўлсин!
Qutlibeka Rakhimboeva
Сен омон экансан, омон бўлар у.
Қўрқоқлар тилида ёлғон бўлар у,
Хоинлар тилида чаён бўлар у.
Айттирмаган сўзинг айтилмай қолмас,
Сен омон экансан, омон бўлар у.
Ожизлар кўзида гирён бўлар у,
Гирялар жамланар, вайрон бўлар у.
Айттирмаган сўзинг айтилмай қолмас,
Сен омон экансан, омон бўлар у.
Марднинг томирида ол қон бўлар у,
Қонлар ўт олади, исён бўлар у.
Айттирмаган сўзинг айтилмай қолмас,
Сен омон экансан, омон бўлар у.
Айттирмаган сўзинг йитмас, йўқолмас,
Бир куни ўзингга зиён бўлар у...
Иқрор
Айтолмадим.Айтолмаганим
Ичга қайтди. Тош бўлиб қотди.
Майдаланди ғурурим маним,
Синиқлари оғритиб ботди.
Сасланмаган ҳар сўз парча тош,
Юрак мени этар тошбўрон.
Мунғаяди руҳим эгиб бош,
Оғриб-оғриб жон берар исён.
“Сиз ноҳақсиз, шу бечора ҳақ”,
Битта жумла, биргина нафас.
Шу нафасни асрадим бироқ,
Қўрқув солди туйнук, тор қафас.
Бир бор қилмай чин изҳори дил,
Халқ ҳақи деб бир бор турмай тик.
Биз сеники, десак бемалол,
Юзимизга туфла, Озодлик!
Муборак
Сенга кўнглингга зид буйруқ айтишди,
“Йўқ!” деб айтмоқликка журъатинг етди,
Елкангга хунук бир юкни ортишди,
Силкиндинг. Ағдардинг. Қудратинг етди.
Синчков кўзларига тикилдинг дадил,
“Узр, мен бошқача ўйлайман, — дединг —
Бу ҳолатни ўзим этганман таҳлил,
Ўзимнинг билдигим сўйлайман”, — дединг.
Чиқдинг. Бир теракка суяндинг енгил,
Жилмайдинг: “Қушларга ўхшайман”, — дединг.
Бирдан маюсландинг. Яна шаҳдландинг:
“Бор-эй, мен бир марта яшайман”, — дединг.
Яшай бошлаганинг муборак бўлсин!
Qutlibeka Rakhimboeva
10.04.202504:10
Janubiy Sudanda yashovchi Neur xalqi erkaklari tuxum yeyish erkakni xezalakka aylantiradi, deb qarashar ekan.
09.04.202509:19
Sotsiologik va kulturologik tadqiqotlarga nima deysizlar?!
07.04.202507:32
Oʻzbek qoʻshiqchilik namoyandalari aristokrat chiqishlari bilan asabga tegadi. Qimmat kiyinishga majbur boʻlgan qoʻgʻirchoqlarku ular. Doim chiranib yashashadi. Men bunday hayotni sevmayman. Rangi urniqqan kiyimda yurish qanchalar rohatligini kim biladi?
Bugun poliklinikaga uyda kiyib yurgan tapichkam bilan ketdim. Qizil , 3 minglik naskiyimni ham alishtirmadim. Borsam yoʻlaklarda allambalolar kiyib koʻtarib olgan bolasini oyogʻi kiyimini kir qilmasligiga rosa tirishgan vaziyatdagi onalarni koʻrdim. Shu zarurmi ? Yo men estetikadan uzoqda qolgan odammanmikan deb oʻylab qoldim🤔
Bugun poliklinikaga uyda kiyib yurgan tapichkam bilan ketdim. Qizil , 3 minglik naskiyimni ham alishtirmadim. Borsam yoʻlaklarda allambalolar kiyib koʻtarib olgan bolasini oyogʻi kiyimini kir qilmasligiga rosa tirishgan vaziyatdagi onalarni koʻrdim. Shu zarurmi ? Yo men estetikadan uzoqda qolgan odammanmikan deb oʻylab qoldim🤔
दिखाया गया 1 - 24 का 32
अधिक कार्यक्षमता अनलॉक करने के लिए लॉगिन करें।