ди. Ҳиссиётини
пинҳон тутай деса, онаси совчиларнинг узил-кесил жавобини бериб юборадиган.
Эртаси куни Ботир билан маслаҳатлашиб, гапни бир жойга қўйишди. Йигит совчиларини дамба-дам жўнатаверди. Ноилож қолган ота ёшларнинг учрашувига рози бўлди ва илҳақ бўлиб қизининг йўлига кўз тутди. У ич-ичидан Ироданинг, бу йигит ҳам менга ёқмади, деб келишини истарди. Аммо юзи ял-ял ёниб, катта гулдаста қучоқлаганча ҳовлига кириб келган қизига кўзи тушди-ю, ичидан зил кетди. «Ишқилиб, охири бахайр бўлсин-да», деб қўйди-ю, кўнглидаги ғашлик
тарқамади.
* * *
Отанинг кўнгли бежиз ғашланмаган экан. Бўлажак қудалар тўйнинг ўтишини ҳам кутмай, «деди-деди»ни бошлаб юборишди. Куёвникига «мол ёяр»га борган аёллар бир қоп гап олиб келишди. Бўлажак қайнона: «Келиннинг мебели жуда оддий, кўримсиз экан. Билганимда, бу хоналарни фалон пулга таъмирлатиб ўтирмасдим, барибир, очилмади», дебди.
Бу гапни эшитган Комил аканинг фиғони фалакка чиқди. Қон босими кўтарилиб, бошида кучли оғриқ турди. Жаҳл устида тўйни тўхтатмоқчи ҳам бўлди. Лекин қизининг кўнгли синиб қолишини ўйлаб, кўксига бир мушт урди-да, ғазабини ичига ютди. Тонг отиши билан нонушта ҳам қилмай, кўчага отланди. Унинг асабданми, уйқусизликданми, қон босими кўтарилганиданми, қизариб кетган кўзларини кўриб, хотини хавотирга тушди. Лом-мим демай уйдан чиқиб кетаётган эрининг ортидан: «Ҳой, дадаси, қаёққа кетяпсиз, тобингиз йўқ-ку», дея ҳай-ҳайлаганча қолаверди. Комил ака шу кетишда тўппа-тўғри бўлажак куёвининг уйига борди. Кўчадан қўлига каттакон бир тошни олди-да, дарвоза қўнғироғини ҳам босмай ҳовлига кириб борди. Унинг кутилмаган бу ташрифи қудаларни саросимага солиб қўйди.
— Ҳа, қ-қ-уда, тинчликми? — сўради каловланиб куёвнинг отаси бир қудасига, бир унинг қўлидаги каттакон тошга хавотир билан қараб-қараб қўяркан.
Комил ака ҳеч сўз демай атрофга аланглади-да, қизи учун ажратилган хона томон йўл олди. Уй эгалари ҳайрон бўлиб, унинг ортидан хонага киришди. Комил ака кутилмаганда қўлидаги тошни ётоқ тўпламининг тош ойнасига отди. Ойна чил-чил синди.
— Ҳа, қуда, бу нима қилганингиз? — тилга кирди аёл қуда.
— Қизимнинг уй жиҳозлари сизга ёқмабди. Қўни-қўшиларнинг олдида, ойнаси синиб қолибди, шуни алмаштириб келамиз, деб олиб чиқиб кетаман-да, — деди Комил ака. — Сизга ёқадиган мебелни кўрсатсангиз, ўшани олиб бераман.
— Ҳа, шундоқ демайсизми? — чиройи очилди аёлнинг. — Майли, мен бугун дўконларни айланиб келай, маъқулини сизга айтаман.
Комил ака индамай чиқиб кетди. Йўл-йўлакай содир бўлган
воқеаларни хаёлан таҳлил қилиб бораркан, гап-сўзларга аралашмай, бир чеккада жимгина ўтирган эркак қуданинг бу хонадонда ҳеч қандай ўрни йўқлигидан, аёл қуданинг айтгани айтган, дегани деган эканлигидан баттар кўнгли ғашланди. Чунки йиғинларда вазмин, мулоҳазали кўринган эркак қуданинг тили ботир аёлини йўлга солиб олишидан умидвор эди-да.
* * *
Тўй ҳам бўлиб ўтди. Борди-келди, олди-бердилар тугади. Анча вақтдан буён қаттиқ азоб бериб келаётган юрагидаги кучли оғриқлар Комил акани ҳолдан тойдирди. Ярим тунда келган «Тез ёрдам» машинаси уни касалхонага олиб кетди. Беморни кўздан кечирган шифокор «Уни тезда жонлантириш бўлимига ётқизинглар», дея кўрсатма берди. Ҳансираб, базўр нафас олаётган Комил ака хавотирдан гарангсиб турган аёлига оҳиста шивирлади: «Иродага билдирманглар, янги келин овора бўлиб, бу ерларга келиб юрмасин. Бирор ҳафталарда уйга чиқиб қоламан».
Бироқ уйга қайтиш унга насиб этмади. Уч кундан сўнг ўз оёғи билан уйидан чиқиб кетган Комил аканинг жонсиз танасини кўрпага ўраб олиб келишди. Қайнотасидан оталарча меҳр кўрган келинларининг доду фарёди оламни бузди. Узоқ йиллар катта-катта лавозимларда ишлаган бўлса-да, оёғи ердан узилмаган, ҳеч кимдан ёрдамини аямаган, камтар, очиқкўнгил бу инсоннинг жанозасига тумонат одам йиғилди.
«Биз чиллаликмиз, жанозага боролмаймиз!» дея Ироданинг йўлини тўсди қайнона. Шўрлик келин зор қақшаб қолаверди.
«Майли, қизим, хафа бўлма, сен келганинг билан даданг тирилиб қолмасди-ку, — дея юпатди онаизор телефон орқали отаси билан видолашолмай армонда қолган қизини. — Сен ўша хонадонда тиниб-тинчиб, бахтли яшасанг, бўлгани. Шунда дадангнинг руҳи шод бўлади…»
*
