در زبان فارسی تکواژ جمع «-ها» معانی غیردستوری گوناگونی دارد:
❖ در موارد زیر، معنای لغوی «خیلی» و «بسیار» و «زیاد» دارد؛ مثلاً:
— گریه‌ها کرد!
— قهقهه‌ها می‌زد!
— خنده‌ها می‌کرد!
— گره‌ها می‌گشود!
❖ «-ها» همچنین می‌تواند به تناوب زمانی اشاره کند؛ مترادف با «هر» (با روزهای هفته):
— چهارشنبه‌ها سر کار نمی‌روم.
— شنبه‌ها کلاس دارم.
❖ «-ها» همچنین با اوقات شبانه‌روز معنای زمانی «هنگامِ»، «موقعِ»، «در طولِ» دارد:
— من سیکل خوابم برعکس شده؛ یعنی شب‌ها بیدارم و روزها خواب.
— صبح‌ها بهتر می‌تونم درس بخونم.
❖ «-ها» در ساخت نام خانوادگی هم به‌کار رفته:
— خراط‌ها، خوئینی‌ها، شعبانی‌ها، سجادی‌ها، ملکی‌ها، مرادی‌ها، صمیمی‌ها،
— قاضی‌ها، آهنگرها، جمشیدی‌ها، مردی‌ها، یزدی‌ها، شفیعی‌ها، آهنی‌ها، رستمی‌ها.
❖ «-ها» وقتی با نام خانوادگی افراد همراه شود، معنای «خاندان، قوم، قبیله، طایفه» دارد:
— ریگی‌ها، حسینی‌ها، محمدی‌ها.
❖ «-ها» می‌تواند در بعضی واژه‌ها معنای «حدود و حوالی و تقریب» بدهد:
— ساعت‌های ۶ می‌بینمت.
— نیمه‌های شب.
— آن‌قدرها هم بد نیست.
— منم اون جلوها بودم.
★ توجه به این معانی «-ها» در آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان اهمیت دارد.
— محمدمهدی یزدانی
⭐️@farsiyat
![[فارسیات غیرمحض] avatar](/_next/image?url=https%3A%2F%2Fstatic-storm.tglist.com%2F4598fec557337ad22d3a369fa3ac3aa9%2F128280c0-6183-4329-8967-36ec98538c99.jpg%3Fw%3D240%26h%3D240&w=640&q=75)