Мир сегодня с "Юрий Подоляка"

Труха⚡️Україна

View

Николаевский Ванёк

View

Мир сегодня с "Юрий Подоляка"

View

Труха⚡️Україна

View

Николаевский Ванёк

View

Manfaatli ma’lumotlar

TGlist rating

TypePublic

Verification

Not verified

Trust

Not trusted

Location

LanguageOther

Channel creation dateJan 29, 2025

Added to TGlist

Jan 30, 2025

I own this channel

History of changes

Statistic of Telegram Channel Manfaatli ma’lumotlar

More details

Subscribers

46

24 hours00.5%Week

37%Month

1028.7%

Citation index

100

Mentions1Shares on channels0Mentions on channels1

Average views per post

11

12 hours170%24 hours110%48 hours210%

Engagement rate (ER)

5.26%

Reposts0Comments0Reactions0

Engagement rate by reach (ERR)

0%

24 hours0%Week0%Month0%

Average views per ad post

11

1 hour11100%1 – 4 hours00%4 - 24 hours00%

More details

Connect our bot to the channel to find out the gender distribution of this channel's audience.

Total posts in 24 hours

0

Dynamic

Latest posts in group "Manfaatli ma’lumotlar"

All posts

15.04.202507:04

https://uz.m.wikipedia.org/wiki/Muhammad_Sodiq_Muhammad_Yusuf

13.04.202504:36

https://uz.m.wikipedia.org/wiki/Usta_Olim_Komilov

13.04.202504:36

USTA OLIM KOMILOV HAQIDA 10 TA MUHIM MA’LUMOT
1. 1875-yilda Toshkentda tug‘ilgan, hunarmand oilasida voyaga yetgan.
2. Musiqa bilan bolaligidan shug‘ullangan, ayniqsa doira, tanbur va sozanda san’atini o‘rgangan.
3. Xalq orasida tarona va maqomlarni jonli ijro etgan, an’anaviy o‘zbek musiqasining tirik davomchisi bo‘lgan.
4. Mashhur san’atkor Tamara Xonim bilan sahnada birgalikda ko‘plab chiqishlar qilgan.
5. 1932-yilda Parijda o‘tkazilgan xalqaro san’at festivalida qatnashgan, o‘zbek musiqasini ilk bor Yevropaga olib chiqqan.
6. O‘zbekistonning birinchi xalq artistlaridan biri sifatida tan olingan.
7. Ustozlik faoliyatida ko‘plab shogirdlar tayyorlagan - ularning ba’zilari keyinchalik mashhur sozandalar bo‘lishgan.
8. Doira chalish san’atini mukammallashtirgan, milliy ijro uslubini xalqaro darajaga olib chiqqan.
9. O‘zbek milliy musiqasini saqlash va yozib olishda faol ishtirok etgan, maqomlarni to‘plash ishlariga hissa qo‘shgan.
10. 1953-yilda Toshkentda vafot etgan, nomi hozirgi kunda ham san’atsevarlar orasida hurmat bilan tilga olinadi.

12.04.202505:32

Muhammad ibn Mahmud Hofiziddin al-Buxoriy (Xoja Muhammad Porso)
(1345, Buxoro — 1419, Madina) — naqshbandiya tariqati namoyandasi. Buxorodagi madrasalarda tahsil olgan.

Qurʼon va hadislarni, kalom ilmini chuqur oʻrgangan. Bahouddin Naqshband uni shogirdlikka qabul qilgan va porso(taqvodor, dindor) taxallusini bergan. Bahouddin Naqshband vafotidan soʻng, uning oʻrniga tariqatga rahbarlik qilgan.

Jomiy, Navoiy, Safiy va boshqa allomalar Xoja Muhammad Porso haqida oʻz asarlarida yozganlar.

Xoja Muhammad Porso Buxoro madrasalarida oʻqib, ilm olgan. oʻsha davrdagi siyosiy jarayonlarda faol ishtirok etgan. Movarounnahr hukmdori Xalil Sultonbilan muloqotda boʻlgan; Shohrux bilan turli masalalar boʻyicha yozishmalar olib borgan. Ulugʻbek saroyidagi (Samarqand va Buxoro) ilmiy munozaralarda qatnashgan.

Tasavvuf va islom tarixiga oid Risolai qudsiya (Xoja Bahouddinning qudsiy kalimalari haqidagi risola), Eʼtiqod (Eʼtiqod haqida risola), Tahqiqot (Tasavvuf istilohlari boʻyicha risola), Tafsiri Qurʼon (Qurʼon tafsiri), Risolai kalifiya (Karomatlar haqida risola), Muxtasari tarixi Makka (Makka shahrining qisqacha tarixi), Maqomoti Xoja Bahouddin Naqshband (Xoja Bahouddin Naqshband maqomoti), Haftodu du firqa(Yetmish ikki firqa) kabi 20 dan ortiq asar yozgan.

Shariat va tariqat masalalariga bagʻishlangan va unga katta shuhrat keltirgan asari Fasl ul-xitob bivusulil ahbob (Doʻstlar visoliga yetishda oq ila qorani ajratuvchi kitob) boʻlib, u oʻrta asrlarda islom ulamolari uchun qoʻllanma vazifasini oʻtagan. Asar 494 ta masalaga bagʻishlangan boʻlib, ularning hammasi islomda bahsli hisoblangan va muallif turli asarlarga suyangan holda bu masalalarni yechib bergan. Asar bir necha marta chop etilgan.

Xoja Muhammad Porso 1-marta haj ziyoratiga ustozi Bahouddin Naqshband bilan borgan. U 2-marta haj ziyorati paytida kasalga chalinib, Madinada vafot etgan.

10.04.202504:04

https://uz.m.wikipedia.org/wiki/Abdulla_Avloniy

10.04.202504:04

ABDULLA AVLONIY HAQIDA 10 TA MUHIM MA’LUMOT
1. Tug‘ilgan yili va joyi: 1878-yilda Toshkent shahrida tug‘ilgan.
2. Kasbi va faoliyati: Shoir, adib, pedagog, jadid matbuoti va teatrining asoschilaridan biri.
3. Ilk maktab: An’anaviy eski maktabda o‘qigan, keyinchalik yangi usul maktablari tarafdori bo‘lgan.
4. Yangi usul maktablari: 1904-yildan boshlab yangi usuldagi maktablar ochgan va ularda saboq bergan.
5. Matbuotdagi o‘rni: “Taraqqiy”, “Shuhrat”, “Osiyo” kabi gazeta-jurnallarda maqolalari e’lon qilingan. 1906-yilda “Shuhrat” gazetasini tashkil etgan.
6. Pedagogik qarashlari: Tarbiya va ta’lim jamiyat taraqqiyotining asosi, deb hisoblagan.
7. Mashhur asari: “Turkiy guliston yoxud axloq” – o‘quvchilar uchun axloqiy-pedagogik qo‘llanma.
8. Teatr sohasidagi hissasi: 1911-yilda “Turon” teatr truppasini tashkil qilgan, milliy teatrning asoschilaridan biri.
9. Siyosiy faoliyati: Turkiston muxtoriyatini qo‘llab-quvvatlagan, jadidlar harakati orqali islohotlarni ilgari surgan.
10. Vafot etgan sanasi: 1934-yil Moskvada vafot etgan. Keyinchalik oqlanib, merosi yana qadrlanmoqda.

08.04.202509:32

https://uz.m.wikipedia.org/wiki/Abu_Lays_Samarqandiy

07.04.202505:53

https://uz.m.wikipedia.org/wiki/Abdulla_Oripov

13.02.202505:27

https://uz.m.wikipedia.org/wiki/Sayfi_Saroyi

13.02.202505:27

Sayf al-Saroy (XIV asr) – Oltin Oʻrda davlati tarkibida yashab ijod qilgan mashhur shoir va adib. U hozirgi tilda “Sayf Saroyi” nomi bilan tanilgan va Chigʻatoy adabiyoti hamda turkiy yozma adabiyot rivojida muhim oʻrin egallagan.

1. Ismi va kelib chiqishi:
Sayf Saroyi asli Eronning Saroy shahridan bo‘lib, u Oltin O‘rda poytaxti Saroy (hozirgi Rossiya hududida) bilan bog‘liq hisoblanadi. Uning aniq tug‘ilgan va vafot etgan sanalari noma’lum, ammo XIV asrda yashagan.
2. Ijodi va asarlari:
U asosan fors va arab adabiyotiga asoslangan holda turkiy tilda yozgan. Uning eng mashhur asari “Guliston bit-Turkiy” (Turkiy Guliston) bo‘lib, bu asar mashhur fors shoiri Sa’diy Sheroziyning “Guliston” asarining turkiy tilga tarjima qilingan shaklidir desa mubolag’a bo’lmaydi. Bu tarjima oddiy tarjima emas, balki ijodiy yondashilgan bo‘lib, ba’zi joylarda muallif o‘zining she’riy ilovalarini ham kiritgan.
3. Turkiy tildagi muhim asarlardan biri:
“Guliston bit-Turkiy” Sayf Saroyi tomonidan yozilgan ilk adabiy tarjimalardan biri bo‘lib, u Oltin O‘rda davrida turkiy yozma adabiyotning rivojlanishiga katta ta’sir ko‘rsatgan. Ushbu asar orqali Sayf Saroyi fors adabiyotining go‘zalligini turkiy o‘quvchilarga yetkazish bilan birga, turkiy til imkoniyatlarini ham kengaytirgan.
4. She’riyati:
Sayf Saroyi oʻz davrida ijod qilgan boshqa shoirlar kabi she’riyat bilan ham shug‘ullangan. Uning g‘azallarida muhabbat, do‘stlik, axloqiy qadriyatlar va hayot falsafasi aks etgan.
5. Tarixiy ahamiyati:
Uning asarlari XIV asrdagi Oltin O‘rda adabiy muhitini o‘rganishda muhim manbalardan biri hisoblanadi. U Oltin O‘rda sultonlari saroyida xizmat qilgan va shu tufayli yuqori ilmiy va adabiy doiralarga kirish imkoniyatiga ega bo‘lgan.
6. Til va uslub:
Sayf Saroyi o‘z asarlarida sodda, tushunarli va xalq tiliga yaqin uslubni qo‘llagan. Bu esa uning ijodini keng kitobxonlar uchun oson qabul qilishga imkon bergan.

Sayf Saroyi – XIV asr turkiy adabiyotining muhim vakili bo‘lib, uning asarlari nafaqat tarixiy, balki badiiy jihatdan ham katta ahamiyatga ega. U o‘z davrida turkiy tilning yozma adabiyotda yanada rivojlanishiga hissa qo‘shgan va bugungi kungacha uning asarlari o‘rganilib kelmoqda.

12.02.202507:34

Sharafiddin Ali Yazdiy (ок. 1370–1454) – mashhur tarixchi, shoir va davlat arbobi bo‘lib, Temuriylar davri tarixi haqida muhim manbalar yozib qoldirgan.

1. Hayoti va faoliyati
• Sharafiddin Ali Yazdiy Eronning Yazd shahrida tug‘ilgan.
• U Temuriylar davrida yashagan va asosan Shohrux hamda Ulug‘bek saroyida xizmat qilgan.
• U ilmiy va tarixiy tadqiqotlari bilan mashhur bo‘lib, Temur va uning vorislari haqida yozgan eng nufuzli tarixchilardan biri hisoblanadi.

2. Asosiy asari – “Zafarnoma”
• “Zafarnoma” (G‘alabalar kitobi) – uning eng mashhur asari bo‘lib, buyuk sarkarda Amir Temurning hayoti va harbiy yurishlari haqida batafsil ma’lumot beradi.
• Ushbu asar Temuriylar tarixining eng asosiy manbalaridan biri hisoblanadi va keyinchalik ko‘plab tarixchilar tomonidan qo‘llanilgan.
• Asar ilk bor Temurning vafotidan keyin yozilgan bo‘lib, unda Temurning harbiy yurishlari, davlat boshqaruvi va g‘alabalari tafsilotlari bilan yoritilgan.

3. Saroy tarixchisi va olim sifatidagi o‘rni
• U Temuriylar saroyida tarixchi va kotib sifatida xizmat qilgan.
• Ulug‘bekning ilmiy va madaniy siyosatini qo‘llab-quvvatlagan.
• Ilm-fan va adabiyotga katta e’tibor qaratgan va o‘z zamonasining eng bilimdon olimlaridan biri bo‘lgan.

4. Tarixiy ahamiyati va ta’siri
• Uning “Zafarnoma”si orqali Temurning hayoti va harbiy yurishlari haqida ishonchli ma’lumotlar saqlanib qolgan.
• Asar keyinchalik ko‘plab tillarga tarjima qilingan va Temuriylar tarixi bo‘yicha asosiy manba bo‘lib xizmat qilgan.
• Temur haqida yozilgan boshqa tarixiy manbalarga ham katta ta’sir ko‘rsatgan.

5. Vafoti
• Sharafiddin Ali Yazdiy 1454-yilda vafot etgan. Uning qoldirgan merosi esa hozirgacha tarixchilar tomonidan o‘rganilib kelinmoqda.

12.02.202507:32

https://uz.m.wikipedia.org/wiki/Sharofiddin_Ali_Yazdiy

11.02.202506:34

https://uz.m.wikipedia.org/wiki/Bahouddin_Naqshband

11.02.202506:32

Hoja Bahovuddin Naqshband (1318–1389) — buyuk islomiy mutasavvuf, Naqshbandiya tariqatining asoschisi va Markaziy Osiyo tasavvufiy an’analari rivojiga katta hissa qo‘shgan shaxs. U Buxoro yaqinidagi Qasri Orifon qishlog‘ida tug‘ilgan va o‘z hayoti davomida din, axloq va ma’naviyat yo‘nalishida yuksak bilimlarga ega bo‘lgan.

1. Naqshbandiya tariqatining asoschisi
• Hoja Bahovuddin Naqshband tasavvufiy yo‘l sifatida “Xilvat dar anjuman” (yolg‘izlikda emas, jamiyat ichida Allohni zikr qilish) tamoyilini ilgari surgan.
• U tariqatda jihodi akbar (nafs bilan kurashish) g‘oyasini asosiy yo‘nalish qilib olgan.
• Naqshbandiylar tariqatining asosiy shiorlaridan biri “Dil ba yoru, dast ba kor” – ya’ni, qalb Alloh bilan bo‘lsin, qo‘llar esa ish bilan band bo‘lsin.

2. Uning “Xizmat” tamoyili
• Hoja Naqshband dehqon oilasida tug‘ilgan va umrining katta qismini hunarmandchilik va dehqonchilik bilan o‘tkazgan. U “xizmat orqali Allohga yaqinlashish” g‘oyasini ilgari surgan.
• Shogirdlariga tasavvufiy kamolotga yetishish uchun shunchaki ibodat qilish emas, balki halol mehnat ham qilish lozimligini uqtirgan.

3. Ibn Arabi va Abdulxoliq G‘ijduvoniy an’analari davomchisi
• U o‘z ta’limotini Xoja Abdulxoliq G‘ijduvoniy tomonidan asos solingan “Xoja-yu Xidoyat” sulsiyasi an’analari asosida rivojlantirgan.
• Ibn Arabining vahdati vujud (borliqning yagona manbai Alloh ekanligi) tushunchasini o‘ziga xos tarzda talqin qilgan.

4. Buxoro – Naqshbandiylar markazi
• Uning qabri hozirda Buxorodagi eng muhim ziyoratgohlardan biri hisoblanadi.
• Naqshbandiylik O‘zbekiston, Turkiya, Hindiston, Eron, Malayziya va boshqa ko‘plab mamlakatlarga tarqalgan.

5. Uning 11 ta asosiy tamoyili

Uning asosiy falsafasi 11 ta qoidaga asoslangan:
1. Hush dar dam (har nafasda Allohni zikr qilish)
2. Nazarg bar qadam (har qadamda hushyor bo‘lish)
3. Safar dar vatan (ruhiy sayohat qilish)
4. Xilvat dar anjuman (odamlar orasida bo‘lsa ham, Alloh bilan bo‘lish)
5. Yod kard (zikrni doimiy bajarish)
6. Boz gasht (zikrga qaytish)
7. Nigoh dosht (qalbni pok tutish)
8. Yod dosht (Allohni unutmaslik)
9. Vuquf zamani (vaqtning qadriga yetish)
10. Vuqufi adadi (zikrni hisob bilan bajarish)
11. Vuqufi qalbi (qalbni Allohga bog‘lash)

6. Uning muridlari va tasavvufga ta’siri
• Uning shogirdlari orasida ko‘plab buyuk olimlar bo‘lgan.
• Naqshbandiya tariqati keyinchalik Hindiston, Turkiya, Eronga keng tarqalib, buyuk olimlar – Imom Rabbani, Ahmad Yassaviy, Mujaddidiya oqimi vakillari tomonidan rivojlantirilgan.

Hoja Bahovuddin Naqshband islomiy ruhiyat va ma’naviyatni mukammal yoritgan shaxs bo‘lib, uning falsafasi va tariqati hozirga qadar dunyo bo‘ylab millionlab insonlarning hayotiga ta’sir qilmoqda.

10.02.202507:46

Ahmad Donish (1827–1897) – o‘zbek ma’rifatparvari, tarixchi, faylasuf va diplomat bo‘lib, Buxoro amirligida yashab ijod qilgan. Uning ilmiy va ijtimoiy qarashlari o‘z zamonasida juda katta ahamiyatga ega bo‘lgan.

1. Uning asl ismi va taxallusi

Ahmad Donishning to‘liq ismi Ahmad ibn Mir Nosir bo‘lib, “Donish” taxallusi fors tilida “donishmand” (olim, bilimdon) ma’nosini anglatadi. U ilm-fan va ma’rifatga bo‘lgan chuqur e’tiqodi sababli shunday nom olgan.

2. Buxoro amirligi elchisi sifatida xizmat qilgan

Ahmad Donish Buxoro amiri Nasrullohxon (1826–1860) va Muzaffarxon (1860–1885) davrida davlat xizmatida bo‘lib, Rossiya imperiyasiga bir necha diplomatik elchilik safarlarida qatnashgan. Uning 1857, 1869 va 1874-yillardagi Rossiyaga elchilik safari Buxoro-Rossiya munosabatlarida muhim o‘rin tutgan.

3. Islohot tarafdori bo‘lgan

Ahmad Donish Buxoro amirligidagi eskirgan siyosiy tuzum va jamiyatdagi ijtimoiy muammolarni keskin tanqid qilgan. U davlat boshqaruvi, sud-huquq tizimi, soliq yig‘ish usullari kabi sohalarda islohotlar zarurligini ilgari surgan.

4. Ilmiy ishlari va asarlari

U bir qancha ilmiy va falsafiy asarlar yozgan. Eng mashhurlari:
• “Navodir-ul-vaqoye” (Nodir voqealar) – tarixiy va ijtimoiy-falsafiy risola bo‘lib, unda Buxoro amirligidagi siyosiy va ijtimoiy muammolar haqida yozilgan.
• “Risola dar ilmi hay’at” – astronomiya va kosmografiya haqidagi asar bo‘lib, unda o‘sha davrdagi olimlarning astronomiyaga oid qarashlari jamlangan.
• “Qoidai jahon” – ijtimoiy hayot, davlat boshqaruvi va siyosatga oid fikrlarini bayon qilgan.

5. Buxoroning ilmiy va madaniy hayotiga ta’siri

Ahmad Donish o‘z davrining ilg‘or ziyolilaridan biri bo‘lib, u faqatgina kitoblar yozish bilan cheklanmay, atrofidagi ziyolilarni ma’rifat va islohot g‘oyalariga qiziqtirishga harakat qilgan. Uning fikrlari keyinchalik jadidchilik harakatiga ham ta’sir ko‘rsatgan.

6. Matematika va astronomiya bilan shug‘ullangan

Ahmad Donish faqat tarix va falsafa emas, balki matematika va astronomiya bilan ham shug‘ullangan. U Yevropa va islom olami ilm-fani bilan tanish bo‘lib, G‘arb va Sharq ilmlarini qiyosiy o‘rgangan. Uning astronomiyaga oid asarlari Buxoro madrasalarida ilmiy manba sifatida foydalanilgan.

7. Buxoro amirligi tomonidan siqib chiqarilgan

Uning islohotchilik va tanqidiy qarashlari hukumat vakillariga yoqmaganligi sababli, hayotining oxirgi yillarida davlat ishlaridan chetlatilgan. Shunga qaramay, u ilmiy faoliyatini davom ettirgan va o‘z atrofidagi yoshlarga ta’lim berishni davom ettirgan.

8. Uning fikrlari keyinchalik jadidlar harakatiga ta’sir ko‘rsatgan

Ahmad Donishning islohotchilik qarashlari keyinchalik XX asr boshlaridagi jadidchilik harakati vakillariga kuchli ta’sir ko‘rsatgan. Uning Buxorodagi eskirgan tuzum va bilim tizimi haqidagi tanqidiy qarashlari jadidlarning maqsadlariga mos kelgan.

9. Uning merosi hozir ham o‘rganilmoqda

Bugungi kunda Ahmad Donishning ilmiy va falsafiy merosi o‘rganilib, uning asarlari chop etilgan. O‘zbekiston va Tojikistonda uning nomi bilan bog‘liq ko‘plab ilmiy tadqiqotlar olib borilmoqda.

10. Xotira va hurmat
O‘zbekistonda uning ilmiy merosiga katta e’tibor berilib, adabiyot va tarixshunoslik doiralarida uning asarlari tahlil qilinmoqda.

Ahmad Donish o‘z davrining ilg‘or ziyolisi, islohotchisi va bilimdoni bo‘lib, uning g‘oyalari bugungi kunda ham dolzarb bo‘lib qolmoqda.

All posts