iRo Proxy | پروکسی
خبرفوری
آهنگیفای
tapswap community
Notcoin Community
Whale Chanel
Proxy MTProto
Binance Announcements
Proxy MTProto | پروکسی
iRo Proxy | پروکسی
خبرفوری
آهنگیفای
tapswap community
Notcoin Community
Whale Chanel
Proxy MTProto
Binance Announcements
Proxy MTProto | پروکسی
iRo Proxy | پروکسی
خبرفوری
آهنگیفای
Iqtisodiy Choyxona
Kanaldagi barcha fikrlar shaxsiy xarakterga ega. Iqtisodiyotdagi muhim voqealar haqida sodda tilda izohlar.
Muhokama uchun guruh: https://t.me/IqtisodiyChoyxona
Admin telegram: https://t.me/UlugbekSadriddinov
Instagram: @iqtisodiy_choyxona
Muhokama uchun guruh: https://t.me/IqtisodiyChoyxona
Admin telegram: https://t.me/UlugbekSadriddinov
Instagram: @iqtisodiy_choyxona
TGlist rating
0
0
TypePublic
Verification
Not verifiedTrust
Not trustedLocation
LanguageOther
Channel creation dateMar 21, 2025
Added to TGlist
Mar 26, 2025Linked chat
IC
Iqtisodiy Choyxona Chat
6
Records
20.05.202523:59
331Subscribers30.04.202523:59
200Citation index02.05.202505:35
564Average views per post02.05.202514:30
564Average views per ad post27.02.202513:58
13.64%ER07.04.202514:44
339.76%ERR19.05.202506:01
Iqtisodchilarhaqida
Bizda juda ko'pchilik jamiyat a'zolaridan manabu mazmundagi gapni eshitish mumkin: "Shifokorlik eng mas'uliyatli kasb, shuning uchun ularga eng yaxshi ta'lim berilishi kerak, sababi birgina malakasiz shifokor inson umriga zavol bo'lishi mumkin" deyiladi. Ha, bu fikr mutlaqo to'g'ri va bunga hech qanday e'tiroz yo'q. Lekin hech o'ylab ko'rganmisiz: nega iqtisodchilar to'g'risida bunday mazmundagi fikr yo'q? Oddiy javob: iqtisodchilar to'g'ridan-to'g'ri inson hayotiga zarar yetkazmaydi va ularni deb hech kim jarrohlik stolida qolib ketmaydi.
Shu o'rinda savol tug'iladi. Jamiyatga zarar faqat inson hayotiga yetkazilgan zarar bilan o'lchanadimi? Iqtisodiyotni noto'g'ri boshqarish, noto'g'ri iqtisodiy qarorlar, noto'g'ri hisob-kitoblar, noto'g'ri iqtisodiy tavsiyalar va noto'g'ri iqtisodiy bashoratlarning hammasi birdan ko'rinmasada, uzoq istiqbolda insonlarning faravonligini pasayishiga, kambag'allikning ortishiga, iqtisodiy inqirozlar yuzaga kelishiga, ishsizlikni ko'payishiga, aholining ma'lum bir qismi iqtisodiy sabablar tufayli boshqa mamlakatlarga migratsiya qilishiga olib keladi-ku axir.
Demak, mamlakatning iqtisodiy barqarorligi va rivojlanishi aynan iqtisodchilarga ko'proq bog'liq ekan, har qaysi soha va iqtisodchilar ta'limi ham aynan shifokorlar ta'limi kabi muhim va jiddiy qabul qilinishi va strategik ahamiyatga ega bo'lishi kerak!
14.05.202502:05
Shu yilning 1-iyunidan boshlab Xitoy va O'zbekiston fuqarolar uchun o'zaro vizasiz rejimini yo'lga qo'yisharkan. 30 kungacha hech qanday viza talab etilmaydi. Bu nima degani?
Biznesmen insonlar viza olish uchun hujjatbozliklar, taklifnoma, sabr, asab, vaqt va ma'lum bir pul sarflashar edi. Endi, bu amaliyotlar yo'q degani. Ilmiy soha vakillari uchun esa o'zaro konferensiyalarda qatnashish, ilmiy hamkorlik qilish, turli xil almashinuv dasturlarida qatnashish osonlashadi va ko'payadi. Bilamizki, Xitoy ilm sohasida bugungi kunda eng ilg'or mamlakatlardan biri, bu o'zimiz uchun ham juda katta imkoniyat. Undan tashqari, o'zaro turizm masalasida ham ancha ilgarilashga olib kelsa ajab emas. Yana eng muhimlaridan biri - erkin savdo uchun vizasiz rejimning ahamiyatidir. Erkin savdo faqatgina bojlarni kamaytirish yoki ularni olib tashlash emas, bu avvalo, mamlakat fuqarolarining erkin harakatlana olishidir. Vizasiz rejim - bu savdo erkinligiga qo‘yilgan eng muhim poydevorlardan biridir.
Ayniqsa, bizga o'xshagan savdo hajmi kichik mamlakatlar uchun - bu imkoniyat eshiklaridan biri. Haqiqatdan ham xalqimizga muborak bo'lsin.
@iqtisodiy_choyxona
Biznesmen insonlar viza olish uchun hujjatbozliklar, taklifnoma, sabr, asab, vaqt va ma'lum bir pul sarflashar edi. Endi, bu amaliyotlar yo'q degani. Ilmiy soha vakillari uchun esa o'zaro konferensiyalarda qatnashish, ilmiy hamkorlik qilish, turli xil almashinuv dasturlarida qatnashish osonlashadi va ko'payadi. Bilamizki, Xitoy ilm sohasida bugungi kunda eng ilg'or mamlakatlardan biri, bu o'zimiz uchun ham juda katta imkoniyat. Undan tashqari, o'zaro turizm masalasida ham ancha ilgarilashga olib kelsa ajab emas. Yana eng muhimlaridan biri - erkin savdo uchun vizasiz rejimning ahamiyatidir. Erkin savdo faqatgina bojlarni kamaytirish yoki ularni olib tashlash emas, bu avvalo, mamlakat fuqarolarining erkin harakatlana olishidir. Vizasiz rejim - bu savdo erkinligiga qo‘yilgan eng muhim poydevorlardan biridir.
Ayniqsa, bizga o'xshagan savdo hajmi kichik mamlakatlar uchun - bu imkoniyat eshiklaridan biri. Haqiqatdan ham xalqimizga muborak bo'lsin.
@iqtisodiy_choyxona
06.05.202514:53
(JST)ga a’zo bo‘lishning eng yaxshi payti — "bugun"...
Aytishlaricha Yaponiyada mashhur bir gap bor ekan: "Daraxt ekishning eng yaxshi vaqti — 20 yil oldin edi. Keyingi eng yaxshi vaqti esa — hozir."
Iqtisodchi Behzod Hoshimov esa savdoga doir shunga o‘xshash fikr bildirgan edi. U shunday degan: "O‘zbekiston uchun Jahon Savdo Tashkilotiga (JST) a’zo bo‘lishning eng yaxshi payti — mustaqillikning dastlabki yillari edi. Undan keyingi eng yaxshi vaqti — hozir. Ertaga esa eng yaxshi vaqt kecha edi, deb aytilaveradi."
Bu so'zlar aslida har qanday kechikayotgan, lekin hali ham kech bo‘lmagan harakatlar uchun juda mos menimcha. Ya’ni, har doim kechikishimiz mumkin, lekin hech bo‘lmaganda bugun harakatni boshlash mumkin.
1/2
05.05.202514:39
Trumponomics: Trumpda nima gaplar?
Janob Trump endi bir kami bolajonlar nechta o'yinchoq o'ynashi kerakligini belgilab berishi qolgandi. "Qizchalar 30 ta o'yinchoqni o'ynab nima qiladi? 3-4 tasi yetadi ularga, Amerikada bolalar ko'p o'yinchoq o'ynab yuboryapti" deganday qilibdi. Kommunistik va Sotsialistik tuzumlarga juda ishqi balandmi deymanda shu odamni.
Shu gapni yana bir eslab o'tib ketmasak bo'lmas: "Agar siz hukumatni Sahroi Kabirga mas’ul qilib qo‘ysangiz, besh yil ichida qum tanqisligi yuzaga keladi."Milton Fridman (Amerikalik iqtisodchi, Nobel mukofoti sovrindori)
Shuning uchun, hukumat deganlari tartibni saqlasin, yo'l ko'rsatsin, bozorga erkinlik bersin, lekin o'yinchoqni kim nechta o'ynashini belgilab bermasligi kerak. Sababi bozor erkinligi - bu ixtirochilik, raqobat, va iqtisodiy taraqqiyot uchun suv va havodek o'ta muhimdir.
Janob Trump endi bir kami bolajonlar nechta o'yinchoq o'ynashi kerakligini belgilab berishi qolgandi. "Qizchalar 30 ta o'yinchoqni o'ynab nima qiladi? 3-4 tasi yetadi ularga, Amerikada bolalar ko'p o'yinchoq o'ynab yuboryapti" deganday qilibdi. Kommunistik va Sotsialistik tuzumlarga juda ishqi balandmi deymanda shu odamni.
Shu gapni yana bir eslab o'tib ketmasak bo'lmas: "Agar siz hukumatni Sahroi Kabirga mas’ul qilib qo‘ysangiz, besh yil ichida qum tanqisligi yuzaga keladi."Milton Fridman (Amerikalik iqtisodchi, Nobel mukofoti sovrindori)
Shuning uchun, hukumat deganlari tartibni saqlasin, yo'l ko'rsatsin, bozorga erkinlik bersin, lekin o'yinchoqni kim nechta o'ynashini belgilab bermasligi kerak. Sababi bozor erkinligi - bu ixtirochilik, raqobat, va iqtisodiy taraqqiyot uchun suv va havodek o'ta muhimdir.
06.05.202514:56
(JST)ga a’zo bo‘lishning eng yaxshi payti — "bugun"...
2/2
JSTga a’zo bo‘lmasak, biz jahon bozorida aniq o‘rnimizni topa olmaymiz. Yaxshi e’tibor bering: bu bilan men hozir O‘zbekiston umuman o‘z o‘rniga ega emas demoqchi emasman. Gap shundaki, JST a’zoligi bo‘lmasa, bizda iqtisodiy raqobatdagi haqiqiy nisbiy ustunligimiz — masalan, biz mashina ishlab chiqarishda kuchlimizmi yoki paypoqda — aniq bo‘lmaydi.
Shunda davlat sifatida bu savollarga o‘zimizcha subyektiv yondashaveramiz. Bu esa iqtisodiy siyosatda xatolarga, resurslarning noto‘g‘ri taqsimlanishiga va samarasiz ishlatilishiga olib kelishi mumkin.
Xullas, daraxtni o‘tgan yili ekmagan bo‘lsak ham, bugun ekishimiz mumkin. JSTga a’zo bo‘lish masalasi ham xuddi shunday — kechikdik, lekin hali kech emas, hechdan ko'ra kech. "Bugun" daraxt ekish vaqti. JST daraxti ham aynan "bugun" ekilishi kerak."
13.05.202512:25
"Prezidentga rahmat, ya'ni Trumpga...”
Trump boj siyosatini qo‘llashni boshlagandan so‘ng, qaysidir ma’noda bojlardan uncha xavfsiramaydigan qatlam tovarlarning narxlari oshib, savdo bojlari nimaga haqiqatdan zarar ekanligini tushunib yetdi. Erkin savdo – bu shunchaki iqtisodiyot darslarida talabalarga o‘tiladigan bir iqtisodiy atama emas, erkin savdo – bu yeb ichadigan nonimiz, kiyadigan kiyimimiz yoki umumiy kundalik ehtiyojlarimizni qondiruvchi amaliyot ekanligini ko‘pchilik anglab yetdi, shu singari Trump ham deb umid qilamiz. Bu holat xuddi elektr toki o‘chib qolib, elektr tokining qanchalik muhimligini anglashga o‘xshaydi.
Erkin savdo bu – xuddi iqtisodiy faravonlikning qon tomiriga o‘xshaydi, lekin uni to‘sish esa xuddi tomirimizga ataylab tromb qo‘yish bilan barobar. AQSH va Xitoy kabi yirik savdo qirollari bunday xatoga yo‘l qo‘ysa, bu butun dunyo mamlakatlariga salbiy ta’sir qiladi, ammo O‘zbekistonga o‘xshagan mamlakatlar savdoga to‘siqlarni joriy qilsa, bu faqat ularning o‘zigagina zarar. Savdo hajmi juda kichik mamlakatlarning erkin savdoga taqiqlari va uning ta’siri boshqa mamlakatlar uchun chivin chaqqanchalik ham bo‘lmaydi. Mantiqiy jihatdan inson o‘ziga-o‘zi og‘riq yetkazmaydi, biz ham iqtisodiy jihatdan erkin savdoga to‘siqlar qo‘yib, o‘zimizga-o‘zimiz og‘riq yetkazayotganimizni tushunib yetsaydik…. Tushunib yetib qolarmiz…
@Iqtisodiy_Choyxona
#IqtisodiyRivojlanish #XalqaroSavdo
20.05.202504:35
Oldindan ogohlatirib qo'ysam degandim: post uzun, lekin qisqa-qisqa 6 qismdan iborat bo'ladi.
2023-yil, Avgust, Janubiy Koreyada magistraturani tamomlab O'zbekistonga qaytgandim. O'shanda juda ko'pchilik: "Koreya qanday, u yer bizdan ancha oldinda to'g'rimi? Mana qara, nechi yil ular bizdan oldinda bo'lsa-ya? 10 yil? 20-30 yil? Hatto 50 yil oldinda, aniq bilaman" deganlar ham bo'lgan.
Mamlakatlarning iqtisodiy jihatdan bir-biridan qanday darajada faravon ekanligini ko'rsatib beruvchi asosiy ko'rsatgichi – bu Yalpi Ichki Mahsulot (YaIM) aholi jon boshiga ko'ra taqsimlanishidir. Uchta davlatni misol qilib olmoqchiman, bular: O'zbekiston, Janubiy Koreya va Germaniya. Jahon bankining ma'lumotlariga asoslanib aytadigan bo'lsa 2023 - yilda O'zbekistonning aholi jon boshiga YaIM ko'rsatgichi yillik = $2,849 teng ekan. Xuddi shu ko'rsatgichlar Koreya uchun = $33,121 va Germaniya uchun esa = $54,343 (Izoh: bu ma'lumotlar boshqa jahon ma'lumotlar bazasidan ozgina farq qilishi mumkin, lekin ko'p emas). Bu natijalardan kelib chiqsak o'rtacha O'zbekistonlik o'rtacha Janubiy Koreyalikdan taxminan 12 barobar va o'rtacha Nemisga nisbatan esa taxminan 19 barobar daromadi kamroq desak bo'ladi. Lekin bu ko'rsatgich nisbiydir.
1/6
@iqtisodiy_choyxona
#ShaxsiyFikr
2023-yil, Avgust, Janubiy Koreyada magistraturani tamomlab O'zbekistonga qaytgandim. O'shanda juda ko'pchilik: "Koreya qanday, u yer bizdan ancha oldinda to'g'rimi? Mana qara, nechi yil ular bizdan oldinda bo'lsa-ya? 10 yil? 20-30 yil? Hatto 50 yil oldinda, aniq bilaman" deganlar ham bo'lgan.
Mamlakatlarning iqtisodiy jihatdan bir-biridan qanday darajada faravon ekanligini ko'rsatib beruvchi asosiy ko'rsatgichi – bu Yalpi Ichki Mahsulot (YaIM) aholi jon boshiga ko'ra taqsimlanishidir. Uchta davlatni misol qilib olmoqchiman, bular: O'zbekiston, Janubiy Koreya va Germaniya. Jahon bankining ma'lumotlariga asoslanib aytadigan bo'lsa 2023 - yilda O'zbekistonning aholi jon boshiga YaIM ko'rsatgichi yillik = $2,849 teng ekan. Xuddi shu ko'rsatgichlar Koreya uchun = $33,121 va Germaniya uchun esa = $54,343 (Izoh: bu ma'lumotlar boshqa jahon ma'lumotlar bazasidan ozgina farq qilishi mumkin, lekin ko'p emas). Bu natijalardan kelib chiqsak o'rtacha O'zbekistonlik o'rtacha Janubiy Koreyalikdan taxminan 12 barobar va o'rtacha Nemisga nisbatan esa taxminan 19 barobar daromadi kamroq desak bo'ladi. Lekin bu ko'rsatgich nisbiydir.
1/6
@iqtisodiy_choyxona
#ShaxsiyFikr
10.05.202510:07
2/2
Shunday ekan, denominatsiya nega amalga oshiriladi? O'zi jahon tajribasiga qaraydigan bo'lsak, denominatsiya iqtisodiy barqarorligi mavjud bo‘lgan mamlakatlarda amalga oshirilsa, ijobiy natijalar bergan. Ammo, iqtisodiy muammolar mavjud bo'lgan, inflyatsiya darajasi yuqori bo‘lgan davlatlarda denominatsiya aksar hollarda samarasiz va juda katta xarajatlar sifatida qolib ketgan.
Xulosa shuki, denominatsiya iqtisodiyotni tubdan o‘zgartirib yuboradigan mo‘jiza emas, denominatsiya - bu faqat psixologik illuziya xolos va qulaylik vositasi ham desak bo'ladi. Iqtisodiyot barqaror bo‘lmas ekan, valyuta raqamini o'zgartirib uni kichraytirish hech qanday muammoni yechmaydi. Shuning uchun, denominatsiya qilishdan oldin avvalo inflyatsiya darajasini nazorat qilish, aholi o'rtasida moliyaviy savodxonlikni oshirish, iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish kerak. Demak, denominatsiya bugungi sharoitimizda biz uchun hali erta va hech qanday mavjud iqtisodiy muammolarni yechib bermaydi deb hisoblanishi to'g'ri desak bo'ladi. Eng muhim vazifamiz - valyutamizning nominalini emas, balki uning haqiqiy qadri va barqarorligini oshirishimizda.
@Iqtisodiy_Choyxona
#denominatsiya #ValyutaQadri #UzbEconomics #Iqtisodiyot
Shunday ekan, denominatsiya nega amalga oshiriladi? O'zi jahon tajribasiga qaraydigan bo'lsak, denominatsiya iqtisodiy barqarorligi mavjud bo‘lgan mamlakatlarda amalga oshirilsa, ijobiy natijalar bergan. Ammo, iqtisodiy muammolar mavjud bo'lgan, inflyatsiya darajasi yuqori bo‘lgan davlatlarda denominatsiya aksar hollarda samarasiz va juda katta xarajatlar sifatida qolib ketgan.
Xulosa shuki, denominatsiya iqtisodiyotni tubdan o‘zgartirib yuboradigan mo‘jiza emas, denominatsiya - bu faqat psixologik illuziya xolos va qulaylik vositasi ham desak bo'ladi. Iqtisodiyot barqaror bo‘lmas ekan, valyuta raqamini o'zgartirib uni kichraytirish hech qanday muammoni yechmaydi. Shuning uchun, denominatsiya qilishdan oldin avvalo inflyatsiya darajasini nazorat qilish, aholi o'rtasida moliyaviy savodxonlikni oshirish, iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish kerak. Demak, denominatsiya bugungi sharoitimizda biz uchun hali erta va hech qanday mavjud iqtisodiy muammolarni yechib bermaydi deb hisoblanishi to'g'ri desak bo'ladi. Eng muhim vazifamiz - valyutamizning nominalini emas, balki uning haqiqiy qadri va barqarorligini oshirishimizda.
@Iqtisodiy_Choyxona
#denominatsiya #ValyutaQadri #UzbEconomics #Iqtisodiyot
17.05.202515:01
Xalqaro savdoda o'z o'rnini topa olmagan davlatlar qayerda qoladi?
Bir postimda iqtisodiyotni futbolga o'xshatgandim. Bugungi kundagi dunyo bozori esa futbol maydoniga o'xshaydi. Ya'ni unda o'yinchilar, hakamlar va tomoshabinlar mavjud.
O'yinchilar – bu misoli bir o'z mahsulotlarini, brendlari-yu texnologiyalarini sotayotgan davlatlar bo'lsa, tomoshabinlar – bu aynan yuqoridagi mahsulotlarga ega bo'lmagani uchun o'sha mahsulotlarni sotib olayotganlardir. Hakamlar esa – bu bozordagi "derjava"lar ya'ni narxlarni va o'yin qoidalarini belgilovchi davlatlar desak bo'ladi. Agar siz o'z brendingiz va mahsulotingizga ega bo'lmasangiz yoki o'yin qoidalariga ta'sir qila oladigan darajadagi kuchga ega bo'lmasangiz, shunchaki tomoshabin bo'lasiz-u qolasiz.
Misol uchun: Janubiy Koreya - bu o'yinchi, sababi, o'z mahsuloti-yu brendlariga ega. Germaniya - bu hakam, texnologiyalar bo'yicha expert, ba'zi bir texnologik qoidalarni belgilaydi. "Ayrim rivojlanayotgan" davlatlar esa - tomoshabin.
Biz ham dunyo bozorida futbol tili bilan aytganda, o'yinchi bo'lishimiz kerak, o'yinchi bo'lganda ham kuchli o'yinchi.
Chunki faqat sotib olib boyib bo'lmaydi, boylik esa o'z mahsulotlarimiz va brendlarimizni yaratishdan keladi.
IMHO: Brendlarni yaratish esa nisbiy ustunligimiz bor bo'lgan sohadagina bo'lsa yaxshi. Misol: mana buyerda yozganimdek mashina ishlab chiqarishda O'zbekiston nisbiy ustunligi bor yo'qligini faqat erkin raqobat muhitidagina ayta olamiz.
@Iqtisodiy_Choyxona
#XalqaroSavdo #ShaxsiyFikr #HarakatdaBarakat #IqtisodiyRivojlanish
16.05.202511:01
“Bunday bo'lsa, GM sinadi” deydiganlar ko‘p. Lekin sinish emas, kuchayishi ham mumkin...
Ba'zi insonlarda shunday firk bor: "Agar O'zbekiston mashina bozorida boj va notarif to'siqlarni olib tashlasa, hech kim General Motors (GM) ishlab chiqarayotgan mashinalarni xarid qilmay qo'yadi, chunki uni puliga boshqa yaxshiroq, sifatliroq import qilingan mashinalarni olishni boshlaydi", deyishadi.
Bozorda erkin raqobat muhitining yaratilishi yaxshi, lekin bu bilan GM "sinib" ketmasligi ham mumkin. Sababi raqobat muhitida faoliyat yuritadigan kompaniya o'z samaradorligini oshirish, mahsulot sifatini yaxshilash, xarajatlarini kamaytirish, innovatsiyalarni o'ylab topishga harakat qiladi. Bu kompaniyalarni nafaqat mahalliy bozor, hatto xorijiy bozorlarda ham raqobat qila oladigan darajaga olib chiqishi mumkin.
Xulosa qilib aytganda, raqobat muhiti GMni sindirish ehtimoli mavjud bo'lsada, kompaniya bugungidan ko'ra kuchayib ketib qolish ehtimoli ham yo'q emas. Buyog'i mardi maydon, kim zo'r bo'lsa, bozor o'shaniki. Shuning uchun yuqoridagi gap – bu 50/50 ehtimoliy holatdir.
@iqtisodiy_choyxona
Ba'zi insonlarda shunday firk bor: "Agar O'zbekiston mashina bozorida boj va notarif to'siqlarni olib tashlasa, hech kim General Motors (GM) ishlab chiqarayotgan mashinalarni xarid qilmay qo'yadi, chunki uni puliga boshqa yaxshiroq, sifatliroq import qilingan mashinalarni olishni boshlaydi", deyishadi.
Bozorda erkin raqobat muhitining yaratilishi yaxshi, lekin bu bilan GM "sinib" ketmasligi ham mumkin. Sababi raqobat muhitida faoliyat yuritadigan kompaniya o'z samaradorligini oshirish, mahsulot sifatini yaxshilash, xarajatlarini kamaytirish, innovatsiyalarni o'ylab topishga harakat qiladi. Bu kompaniyalarni nafaqat mahalliy bozor, hatto xorijiy bozorlarda ham raqobat qila oladigan darajaga olib chiqishi mumkin.
Xulosa qilib aytganda, raqobat muhiti GMni sindirish ehtimoli mavjud bo'lsada, kompaniya bugungidan ko'ra kuchayib ketib qolish ehtimoli ham yo'q emas. Buyog'i mardi maydon, kim zo'r bo'lsa, bozor o'shaniki. Shuning uchun yuqoridagi gap – bu 50/50 ehtimoliy holatdir.
@iqtisodiy_choyxona
07.05.202514:27
Yana Trumponomics:
Trump: "Biz savdo qilmayapmiz, trillion dollar tejayapmiz va bundan hech narsa yutqazmayapmiz" debmish. Bu gap chiroyli eshitiladi. Lekin real iqtisodiyot bunday ishlamaydida.
Endi tasavvur qiling: siz dasturlash orqali soatiga 100 ming so‘m topasiz. Ovqatlanish uchun esa har mahal 100 ming so‘m sarflaysiz. Endi esa o‘zingiz pishirishga qaror qildingiz va mahsulotga 100 ming so‘m sarflab, go‘yoki 200 ming tejadingiz. Ammo shu bilan 3 soat vaqt yo‘qotdingiz va 300 ming so‘mlik daromadni boy berdingiz. Ovqat pishirish sizning nisbiy ustunligingiz emas edi. Tejadingizmi yoki zarar qildingiz? Menimcha zarar.
Trump esa restorandan ovqat olishni “defitsit” deb o‘ylayapti. Go‘yoki u bilan savdoni to‘xtatsa, defitsit ham yo‘qoladi. Lekin bir narsani unutmaslik zarur: Xitoy bilan savdoni to‘xtatish AQSh iste’molchilarini arzon mahsulot va tanlovdan mahrum qiladi. Narxlar ko‘tariladi, ular uchun hayot farovonligi pasayadi.
Shuning uchun, “savdo qilmaslik orqali boyib ketamiz, pul o'zimizda qoladi, haloyiq!” degan gap - quruq siyosiy populizmdan boshqa narsa emas. Iqtisodiy haqiqat esa mutlaqo boshqacha.
Trump: "Biz savdo qilmayapmiz, trillion dollar tejayapmiz va bundan hech narsa yutqazmayapmiz" debmish. Bu gap chiroyli eshitiladi. Lekin real iqtisodiyot bunday ishlamaydida.
Endi tasavvur qiling: siz dasturlash orqali soatiga 100 ming so‘m topasiz. Ovqatlanish uchun esa har mahal 100 ming so‘m sarflaysiz. Endi esa o‘zingiz pishirishga qaror qildingiz va mahsulotga 100 ming so‘m sarflab, go‘yoki 200 ming tejadingiz. Ammo shu bilan 3 soat vaqt yo‘qotdingiz va 300 ming so‘mlik daromadni boy berdingiz. Ovqat pishirish sizning nisbiy ustunligingiz emas edi. Tejadingizmi yoki zarar qildingiz? Menimcha zarar.
Trump esa restorandan ovqat olishni “defitsit” deb o‘ylayapti. Go‘yoki u bilan savdoni to‘xtatsa, defitsit ham yo‘qoladi. Lekin bir narsani unutmaslik zarur: Xitoy bilan savdoni to‘xtatish AQSh iste’molchilarini arzon mahsulot va tanlovdan mahrum qiladi. Narxlar ko‘tariladi, ular uchun hayot farovonligi pasayadi.
Shuning uchun, “savdo qilmaslik orqali boyib ketamiz, pul o'zimizda qoladi, haloyiq!” degan gap - quruq siyosiy populizmdan boshqa narsa emas. Iqtisodiy haqiqat esa mutlaqo boshqacha.
12.05.202515:25
AQSH–Xitoy: Bojlar pasaymoqda!
Nihoyat, tomonlar harakat qila boshlashibdi. AQSH Xitoy tovarlariga joriy etgan bojlarni 145% dan 30% gacha, Xitoy esa Amerika mahsulotlariga qo‘yilgan bojlarni 125% dan 10% gacha tushirishga kelishib olishibdi.
Kelishuv 2025-yil 14-maygacha kuchga kirishi va 90 kun amal qilishi kutilmoqda ekan. Albatta, bu vaqtinchalik bo‘lishi ham mumkin, lekin uzaytirilishi yoki umuman bojlar bekor bo‘lishi ehtimoli ham yo'q emas bu turishda, ayniqsa, ikki tomon, asosan AQSH narx-navoning keskin oshishi va aholi turmushiga ta’sirini chuqur anglayotgan bir paytda.
Si Szinpin aytgandek: “Boj urushida g‘olib bo‘lmaydi.” Shunday bo‘lsa kerakki, tomonlar bir-biriga yon berishni boshlayapti.
Nima bo‘lganda ham - bu xalqaro savdo masalasida yaxshi yangilik. Narxlar biroz bo‘lsa ham tin oladigan bo'libdi.
#XalqaroSavdo #ShaxsiyFikr
Nihoyat, tomonlar harakat qila boshlashibdi. AQSH Xitoy tovarlariga joriy etgan bojlarni 145% dan 30% gacha, Xitoy esa Amerika mahsulotlariga qo‘yilgan bojlarni 125% dan 10% gacha tushirishga kelishib olishibdi.
Kelishuv 2025-yil 14-maygacha kuchga kirishi va 90 kun amal qilishi kutilmoqda ekan. Albatta, bu vaqtinchalik bo‘lishi ham mumkin, lekin uzaytirilishi yoki umuman bojlar bekor bo‘lishi ehtimoli ham yo'q emas bu turishda, ayniqsa, ikki tomon, asosan AQSH narx-navoning keskin oshishi va aholi turmushiga ta’sirini chuqur anglayotgan bir paytda.
Si Szinpin aytgandek: “Boj urushida g‘olib bo‘lmaydi.” Shunday bo‘lsa kerakki, tomonlar bir-biriga yon berishni boshlayapti.
Nima bo‘lganda ham - bu xalqaro savdo masalasida yaxshi yangilik. Narxlar biroz bo‘lsa ham tin oladigan bo'libdi.
#XalqaroSavdo #ShaxsiyFikr
15.05.202509:25
O'zbekistonliklar uchun siyqasi chiqgan va gapirgan bilan foydasi yo'q (bor) mavzu...
Kun.uz manbasiga ko'ra, o'tgan yilning aynan yanvar - mart oylaridagi import qilingan avtomobillar 2025 - yilning mos davriga nisbatan 3 barobarga qisqargani aytilmoqda. Albatta, bu mamlakatimiz tomonidan avtomobil importiga qo'yiladigan boj, boj bo'lmagan va nota'rif to'siqlarning natijasi deb aytsak bo'ladi. Bu iste'molchilarga va iqtisodiyotimiz uchun turgan bitgani zarar ekanligi ko'pchilikka ayon.
Iqtisodiy jihatdan bu nima degani? Oddiy misol: bozorga borasiz, tanlov kam, narxlar baland, demak, avtomobil uchun ortiqcha pul sarflashingizga to'g'ri keladi. Bu degani, raqobatning yo'qligi tufayli to'langan ortiqcha to'lovingiz - farzandlaringiz ta'limi, sog'lig'i yoki deylik boshqa bir biznes uchun investitsiya sifatida ishlatilishi mumkin edi. Iqtisodiy taraqqiyotda mablag'ni aynan samarali investitsiyalarga yo'naltirilsagina natija bo'ladi.
Erkin bozor va raqobat yo'q joyda aholi zarar ko'radi, imkoniyatlar yo'qolib iqtisodiyot yaxshi rivojlanmaydi. Shuning uchun nafaqat avtomobil bozorida balki, hamma sohada erkin raqobat muhitining yaratilishi o'ta muhimdir... deymanu lekin buni mendan kattalar ham aytgan, aytyapti, aytadi... ammo, lekin, biroq, bir kun samarasi bo'ladi(mikan?).
@iqtisodiy_choyxona
#ErkinSavdo #IqtisodiyRivojlanish #ShaxsiyFikr
10.05.202510:05
Kecha, "Agar valyutamizdagi ikki nolni olib tashlasak, valyutamiz kuchayadimi? O‘zbekistonda denominatsiya qilish vaqti keldimi?" deb fikrlaringiz bilan qiziqgan edim.
Xo'p, o'zi denominatsiya qachon qilinishi va qanday ijobiy yoki salbiy tomonlari borligini ko'rib chiqsak.
Denominatsiyaning ijobiy tomonlari: Katta sonlardan ma'lum bir nollarni olib tashlagandan so'ng hisob-kitoblar ancha qulaylashadi. Ikkita nol olinsa, $1 = 130 so'm bo'lib qoladi, bu xalqaro maydonda valyutamizning vizual ko'rinishini yaxshilaydi (xuddi xalq orasida mavjud firk: Tojikistonning valyutasi zo'r deganday bo'ladi, izoh: $1 = 10.34 somoni).
Endi salbiy tomonlarini keltirib o'tsam: Birinchidan, chat muhokamasida yozilganidek, bu juda katta xarajatlarni taqozo etadi, ya'ni eski pullarni yangisiga almashtirish, logistika masalalari va hokazo. Undan tashqari, jamiyatda moliyaviy savodxonlik darajasi past bo'lganligi sababli ko'plab tushunmovchiliklar yuzaga kelishi mumkin. Raqam o'zgargani bilan valyutamiz haqiqiy qiymati o'zgarmaydi va bu iqtisodiy barqarorlikka olib keladi degani emas. Misol uchun buni avval 2005-yilda Turkiya (6 ta nolni olib tashlagan) va 1998-yilda Rossiya (3 ta nolni olib tashlagan) amalga oshirgan. Lekin hech birida nollarni olib tashlash iqtisodiy muammolarni hal qilib bermagan.
1/2
Xo'p, o'zi denominatsiya qachon qilinishi va qanday ijobiy yoki salbiy tomonlari borligini ko'rib chiqsak.
Denominatsiyaning ijobiy tomonlari: Katta sonlardan ma'lum bir nollarni olib tashlagandan so'ng hisob-kitoblar ancha qulaylashadi. Ikkita nol olinsa, $1 = 130 so'm bo'lib qoladi, bu xalqaro maydonda valyutamizning vizual ko'rinishini yaxshilaydi (xuddi xalq orasida mavjud firk: Tojikistonning valyutasi zo'r deganday bo'ladi, izoh: $1 = 10.34 somoni).
Endi salbiy tomonlarini keltirib o'tsam: Birinchidan, chat muhokamasida yozilganidek, bu juda katta xarajatlarni taqozo etadi, ya'ni eski pullarni yangisiga almashtirish, logistika masalalari va hokazo. Undan tashqari, jamiyatda moliyaviy savodxonlik darajasi past bo'lganligi sababli ko'plab tushunmovchiliklar yuzaga kelishi mumkin. Raqam o'zgargani bilan valyutamiz haqiqiy qiymati o'zgarmaydi va bu iqtisodiy barqarorlikka olib keladi degani emas. Misol uchun buni avval 2005-yilda Turkiya (6 ta nolni olib tashlagan) va 1998-yilda Rossiya (3 ta nolni olib tashlagan) amalga oshirgan. Lekin hech birida nollarni olib tashlash iqtisodiy muammolarni hal qilib bermagan.
1/2
08.05.202513:12
Yana Trumponomics:
G'arbda Trumpni muhokama qilish - "o'z-o'zini hurmat qilmaslik" deb baholanayotgan emish. Bu fikrga qo'shilish ham qo'shilmaslik ham mumkin, albatta. O'zi bu haqida yozmoqchi emas edim, lekin, "Trampni bu savdo siyosati tufayli, AQSHning siyosiy maydondagi obroyi to‘kilyapti bu yaxshimi yoki yomonmi?" degan savol kelib tushganligi uchun, iqtisodiy tomonlarini shaxsiy fikrim o'laroq qisqa bayon qilib o'tmoqchiman. Xo'p, bundan AQSH va dunyo uchun nima foyda yoki zarar bor?
AQSH uchun ijobiy tomonlari: savdo bojlari tufayli ba'zi sanoat va mahalliy ishlab chiqaruvchilar ishlab chiqarish hajmini oshirishi va buning natijasida ularning daromadlari oshishi, va albatta qo'shimcha ish o'rinlari yaratilishi mumkin. Salbiy tomonlari esa: albatta, AQSHdagi narx navo va inflatsiyani oshishiga olib kelishi, undan tashqari, bojlar tufayli iqtisodiy samaradorlik pasayishi, boshqa mamlakatlar ham AQSH tovarlari uchun boj e'lon qilishsa, AQSHning eksport qiymati kamayishi mumkin. Yangi ish o'rinlarini yaratilishi esa, mavjud ish o'rinlarini yo'qotilishi evaziga kelishi mumkin. Xuddi o'tgan safargiday bo'lgani kabi. Ya'ni temirga qo'yilgan bojlar tufayli 1,000 ta ish o'rni yaratilgan, ammo 75,000 ta ish o'rni boy berilgan.
Endi bizdagi bojlar orqali himoya qilinadigan mahalliy qora ko'zlarimizni deb, mavjud ish o'rinlarini deb aslida qancha ish o'rnidan mosuvo bo'layotgan bo'lishimiz mumkinligini tasavvur qilavering...
Dunyo uchun ijobiy tomoni: AQSH bilan savdo hajmi kamaygan davlatlar boshqa hamkorlarni topishga majbur bo'lishlari tufayli savdo diversifikatsiyasini kuchaytirishlari va buning oqibatida iqtisodiyotlari mustahkamlanishi mumkin. Salbiy jihatlari esa: eksportga juda boq'liq mamlakatlarga iqtisodiy zarba bo'lishi, global savdodagi noaniqlik va beqarorlik sababli jahondagi iqtisodiy o'sish sur'atlari pasayishi mumkin.
Shuning uchun bu savdo siyosati qisqa muddatda ichki auditoriya uchun jozibador bo'lishi mumkin, lekin uzoq muddatda AQShga ham, dunyo uchun ham iqtisodiy zarar keltirishi ehtimoli yuqori.
G'arbda Trumpni muhokama qilish - "o'z-o'zini hurmat qilmaslik" deb baholanayotgan emish. Bu fikrga qo'shilish ham qo'shilmaslik ham mumkin, albatta. O'zi bu haqida yozmoqchi emas edim, lekin, "Trampni bu savdo siyosati tufayli, AQSHning siyosiy maydondagi obroyi to‘kilyapti bu yaxshimi yoki yomonmi?" degan savol kelib tushganligi uchun, iqtisodiy tomonlarini shaxsiy fikrim o'laroq qisqa bayon qilib o'tmoqchiman. Xo'p, bundan AQSH va dunyo uchun nima foyda yoki zarar bor?
AQSH uchun ijobiy tomonlari: savdo bojlari tufayli ba'zi sanoat va mahalliy ishlab chiqaruvchilar ishlab chiqarish hajmini oshirishi va buning natijasida ularning daromadlari oshishi, va albatta qo'shimcha ish o'rinlari yaratilishi mumkin. Salbiy tomonlari esa: albatta, AQSHdagi narx navo va inflatsiyani oshishiga olib kelishi, undan tashqari, bojlar tufayli iqtisodiy samaradorlik pasayishi, boshqa mamlakatlar ham AQSH tovarlari uchun boj e'lon qilishsa, AQSHning eksport qiymati kamayishi mumkin. Yangi ish o'rinlarini yaratilishi esa, mavjud ish o'rinlarini yo'qotilishi evaziga kelishi mumkin. Xuddi o'tgan safargiday bo'lgani kabi. Ya'ni temirga qo'yilgan bojlar tufayli 1,000 ta ish o'rni yaratilgan, ammo 75,000 ta ish o'rni boy berilgan.
Endi bizdagi bojlar orqali himoya qilinadigan mahalliy qora ko'zlarimizni deb, mavjud ish o'rinlarini deb aslida qancha ish o'rnidan mosuvo bo'layotgan bo'lishimiz mumkinligini tasavvur qilavering...
Dunyo uchun ijobiy tomoni: AQSH bilan savdo hajmi kamaygan davlatlar boshqa hamkorlarni topishga majbur bo'lishlari tufayli savdo diversifikatsiyasini kuchaytirishlari va buning oqibatida iqtisodiyotlari mustahkamlanishi mumkin. Salbiy jihatlari esa: eksportga juda boq'liq mamlakatlarga iqtisodiy zarba bo'lishi, global savdodagi noaniqlik va beqarorlik sababli jahondagi iqtisodiy o'sish sur'atlari pasayishi mumkin.
Shuning uchun bu savdo siyosati qisqa muddatda ichki auditoriya uchun jozibador bo'lishi mumkin, lekin uzoq muddatda AQShga ham, dunyo uchun ham iqtisodiy zarar keltirishi ehtimoli yuqori.
Log in to unlock more functionality.
