این تصور غلط و شتاب‌زده که ادعا شود نقش قزلباشان در حکومت صفویان از زمان شاه عباس اول به بعد کاهش یافت، نیاز به اصلاح دارد. باید دانست که قزلباش‌ها ریشۀ حاکمیت صفوی بودند و چنان نهادینه شده بودند که حتی با سقوط صفویه، دو سلسلۀ بعدی یعنی افشار و قاجار نیز از همین قزلباشان برخاستند. از طرفی حتی میرزابیگ جنابدی، مورخ معاصر عباس اول، از این شاه صفوی با عنوان «پادشاه قزلباش» یاد کرده است.

واقعیت این است که صفویان بنیان‌گذار یک تمدن خاص و نوین نبودند. آن‌ها همان راه تیموریان را به‌نحوِ ناقصی ادامه دادند. همۀ نقاشان و خوش‌نویسان دوره‌­های بعدی شاگردان و تربیت‌­شدگان مستقیم مکتب هرات بودند. همۀ صنایع و هنرهای دورۀ صفویه، از جمله معماری، کاشی­‌کاری، نقاشی، بافندگی، تذهیب، فلزکاری، خوش‌نویسی و مانند آن که از شهرت کافی برخوردار شدند، دنبالۀ مستقیم صنایع و هنر دورۀ تیموری بودند که راه رشد و کمال خود را در دورۀ صفویه پیمودند و در عهد شاه عباس اول به اوج خود رسیدند. خط تعلیق و شکسته که در دورۀ صفویه شکوفا شد در دورۀ تیموری پا به مرحلۀ کمال نهاده بود.