Мир сегодня с "Юрий Подоляка"

Труха⚡️Україна

Паглядзець

Николаевский Ванёк

Паглядзець

Мир сегодня с "Юрий Подоляка"

Паглядзець

Труха⚡️Україна

Паглядзець

Николаевский Ванёк

Паглядзець

Uzbekonomics

Aloqa: @econ_feedback_bot

Рэйтынг TGlist

ТыпПублічны

Вертыфікацыя

Не вертыфікаваны

Надзейнасць

Не надзейны

РазмяшчэннеУзбекістан

МоваІншая

Дата стварэння каналаСіч 26, 2019

Дадана ў TGlist

Жовт 03, 2024

Я ўладальнік канала

Гісторыя змяненняў

Статыстыка Тэлеграм-канала Uzbekonomics

Падрабязней

Падпісчыкаў

14 084

24 гадз.

20%Тыдзень

690.5%Месяц

4253.1%

Індэкс цытавання

50

Згадкі1Рэпостаў на каналах0Згадкі на каналах1

Сярэдняе ахоп 1 паста

3 274

12 гадз.1 463

71%24 гадз.3 274

59.2%48 гадз.6 5670%

Узаемадзеянне (ER)

0.83%

Рэпостаў30Каментары0Рэакцыі0

Узаемадзеянне па ахопу (ERR)

56.98%

24 гадз.

0.01%Тыдзень

2.7%Месяц

15.87%

Ахоп 1 рэкламнага паста

3 274

1 гадз.1 46344.69%1 – 4 гадз.1 88757.64%4 - 24 гадз.98129.96%

Падрабязней

Падключыце нашага бота да канала і даведайцеся пол аўдыторыі гэтага канала.

Усяго пастоў за 24 гадзіны

2

Дынаміка

Апошнія публікацыі ў групе "Uzbekonomics"

Усе пасты

21.04.202519:10

Menimcha, o'rtacha va median o'zbekistonlik nafaqat bir yilda, balki umri davomida xorijga qiladigan parvozlari soni roppa rossa 0 ga teng.

500ta odamni deb butun mamlakatga boj solish maqsadga muvofiqmi degan savol o'rinliroq. Buni ma'murchiligining o'zi ham barchaning vaqtini ketqazadi. Bojxonachilarni ham, iste'molchilarni ham. Iste'molchilar chet elda necha kun bo'lganliklari, qo'llaridagi noutbuk va telefon narxi qancha, chet eldan qancha vitamin/dori zakaz qilganliklarini yozib yurib shularning barchasining cheklarini yig'ib yurish kerak.

Menimcha, 2025 yilda barchaning vaqtini va resurslarini bundanda muhimroq narsalarga qaratish o'rinliroq.

@uzbekonomics

21.04.202502:20

Qo'shimcha qiymat solig'i nimaligini tushunmaydigan biznesmen.

Yevropa mamlakatlaridagi ishlab chiqaruvchi eksportyorlar QQSni davlatdan qaytarib olishlarini yevropaning AQShga qarshi o'rnatgan notarif savdo cheklovi deb o'ylar ekan.

@uzbekonomics

20.04.202504:45

Ko'pchilik universitetlarning endowment (vaqf fondi?) nima ekanligi haqida bilmas ekan.

Masalan, Garvardning endowment fondi $53 milliardga teng bo'lishi mumkin, lekin bankdagi hisob raqamda shuncha pul bor va uni hozir yechib olsa bo'ladi degani emas. Aksariyat vaqf fondlarining aksariyat mablag'lari manzilli yo'nalishlar uchun yig'iladi va qonunan ularga tegib bo'lmaydi. Masalan, falonchi odam/tashkilot 100 million dollar xayriya qilsa uni shunchaki emas balki qandaydir shart bilan beradi. Masalan, bu faqat saraton kasalligi uchun tadqiqodlarga deydi, yoki bu faqat bakalavrdagi talabalarning yotoqxonasini keyingi 20 yil ichida remont qilishga deydi, yoki kutubxona uchun deydi, yoki, faqat Markaziy osiyolik talabalar uchun 100% grant asosida o'qishini moliyalashtirish uchun deydi.
Ya'ni, pul qandaydir maqsad uchun ajratilgan va unga tegilmaydi. Albatta, universitetlar vaqf mablag'larini hisob raqamda ushlab turishmaydi, qayergadir (odatda passiv) sarmoya qilinadi. Va ularning yillik daromadining katta qismi joriy xarajatlar uchun sarflanadi.

Lekin, Pirs Morgan va unga o'xshas ko'p sonli odamlar "universitetlarni shuncha puli bor ekan, demak ularga soliq to'lovchilar/davlat grantlari berilishi kerak emas" deb vahima qilishadi. Engagement uchun.

Vaholanki, soliq to'lovchilar va davlat universitetlardan shu orqali xizmatlarni sotib oladilar. Davlat universitetlarga pul berishidan asosiy maqsad bu xayriya yoki hashamatli bino qurish emas balki u yerda jamlangan inson kapitalidan foydalanib shu jamoatchilik va davlat uchun kerak bo'lgan kasalliklar, saratonga davo topish, yangi dorilarni ixtiro qilish, harbiy sanoat uchun yangi injenerlik yechimlarni tadqiqot qilish va boshqalar. Gap barcha universitetlar haqida. Masalan, Kornel, UPenn, Northwestern universitetlari ham qisqaradigan federal grantlar sababli reaktiv dvigatellar, nanotexnologiya, sun'iy yo'ldosh aloqalari uchun yangi materiallar, Parkinson, diabet va saraton kasalligi bo'yicha tadqiqotlar zarar ko'rishini e'lon qilishdi.

@uzbekonomics

19.04.202518:33

Bunday ishlar umuman yaxshilikka emas. Afsus.

@uzbekonomics

19.04.202505:13

Tramp administratsiyasi bugun ortga chekinib, Garvardga yuborilgan xat (talablar) xato bilan ketib qolibdi deyishibdi. Klassik bahona.

Albatta hech qanday xato bo'lmagan. Jamoatchilik oldida ochiqchasiga "yo'q" javobni olishni, bo'yin egmasliklarini Garvarddan kutishmagan shekilli (Kolumbiya universitetidan farqli o'laroq).

Aynan bugungi oqshom Amerika revolyutsiyasining 250 yilligi nishonlanyapti. Bu administratsiya davrida mamlakatdagi ko'p institutlar sinovdan o'tadi deyilganda nafaqat sud yoki kongress, balki ta'lim dargohlari ham nazarda tutiladi.

Xullas, Stiv Kerr aytgandek "way to stand up to the bully!"

@uzbekonomics

16.04.202514:52

Ikki yil oldin the Wall Street Journal nashriyoti quyidagi sarlavhali g'alati maqola chop etgandi: "Pul tejash uchun nonushta qilishni to'xtating" degan. Bu maqola tuxum narxi oshib ketganda chiqqandi va nonushtada tuxum ko'proq iste'mol qilingani uchun shunday maqola o'rinli deb o'ylashgandi.

O'tkan hafta WSJ yana g'alati maqola chop etibdi. Sarlavhasining ma'nosi: "Ishda tushlik qilishga uydan ovqat olib kelish odatingiz iqtisodiyotga zarar yetkazmoqda". Bu yerda mazmun - uydan ishga ovqat olib kelsangiz, ko'chadagi restoranda tushlik qilmaysiz, shuning uchun ularda tushum tushib ketayotgan emish.

The Atlantic ham shularga o'xshash g'alati maqola yozgandi: "Inflyatsiya bu sizlarning ayblaringiz" deb. Tavba. Hamma narsaga iste'molchi aybdor-a?

WSJning keyingi maqolasi qanday bo'lar ekan deb o'ylaysiz? Nonushta haqida yozishdi, tushlik haqida yozishdi, endi kechki ovqatimizni yozishsa kerak.

Menda (to'g'rirog'i ChatGPTda) bir nechta variantlar bor:

"Eating Dinner at Home? You're Starving the Service Sector."
"You Ate Dinner, But Did the Economy Eat Too?"
"Skipping Appetizers? Small Plates, Big Economic Consequences."
"Dinner for Two? That’s Why the Nation’s GDP Is Starving."
"Eating at 6 PM? Your Early Dinner Is Crashing Late-Night Markets."
"Skipping Dessert? Sweet Decline Ahead for America’s Economy."

@uzbekonomics

15.04.202514:47

Xitoyda ishlab chiqarish sanoatida ishchi o'rinlar soni 2011 yildan beri keskin qisqaribdi.

Mamlakat va aholi boyigan sari iqtisodiyotda ixtisoslashuv ishlab chiqarishdan ko'proq xizmat ko'rsatish sohasiga o'tadi. Bundan tashqari, ishlab chiqarish sanoati qisqarmasa ham ishlab chiqarish yanada samaraliroq va avtomatlashgan sari, bir xil miqdordagi mahsulot ishlab chiqarish uchun kamroq ishchilarni talab qiladi.

AQShda ham shunday. Ikkinchi jahon urushidan beri ishlab chiqarishda ishchi o'rinlar soni faqat va faqat qisqarib keladi. YaIMda ham ishlab chiqarishning ulushi 10% atrofida. Shuning uchun, AQShga ishlab chiqarishni avvalgi zamonlardagi darajaga qaytarish g'oyasi bu bevosita AQShni hozirgidan qashshoqroq qilish dasturiga mos keladi.

Ba'zi korxonalar ishlab chiqarishni qaytarishi yoki yaratishi mumkin (Nvidia), lekin ishlab chiqaruvchilar soni oshadi degani emas.

Yana bir narsa. Xitoy avvalgi mamlakat emas. Faqat arzon ishchi kuchi bo'lgani uchun ishlab chiqaruvchilar boradi degan argument aktual emas. Ishchilarning malakasi va ularning konsentratsiyasi deb Xitoy AQShdan jozibaliroq bo'lishi mumkin. Nisbiy arzonroq ishchi kuchlari Xitoyda qolmagan desa ham bo'ladi. Vyetnam, Kambodja va Bangladeshdan farqli o'laroq.

Xullas, Xitoyni o'zidan emas balki Xitoydan shartli Vyetnamga ketgan ishchi o'rinlarni AQSh o'ziga qaytarmoqchi, soddaroq aytadigan bo'lsak.

@uzbekonomics

15.04.202502:41

Garvard Trampga yo'q dedi.

Universitet o'z mustaqilligidan va konstitutsiyaviy huquqlaridan voz kechmasligini, Tramp administratsiyasi qo'ygan talablarni qabul qilmasligini e'lon qilib o'z faoliyatini bu federal hukumat talablaridan mustaqil ravishda davom ettirishini ta'kidladi.

Yaxshi pretsedent bo'ladi deb umid qilaman.

Bunga javoban federal hukumat bir necha milliard dollarlik byudjetdan moliyalashtirishni muzlatib qo'ymoqchi.

@uzbekonomics

09.04.202519:27

Bo'layotgan savdo urushlari va makroiqtisodiy jarayonlarga qaramay O'zbekiston albatta dunyoga yanada ochilib borishi maqsadga muvofiq.

O'zbekistonga xorijliklar, ishbilarmonlar ko'proq kelishlari va o'zbekistonliklar ham ko'proq xorij mamlakatlarga borishlari osonlashsa inson kapitali ham, moliyaviy kapital ham, texnologiya va ilm-fanda ham almashish jadallashadi. Shuning uchun viza masalalarida bu kabi yangiliklar juda yaxshi.

@uzbekonomics

09.04.202518:49

Tarixdagi eng katta va ochiqcha bozor manipulyatsiyasi yoki biz ko'rgan eng katta insider trading?

Ertalab bozor ochilishi bilan soat 9:37da Tramp: "Hozir sotib olishning ayni vaqti" deb yozdi (bozorga hozir arzon narxlarda kirishga ishora). Xuddiki, bozor uchun yaqinda yaxshi yangilik borligini biladigandek.

Tushlik payti soat 13:18da Tramp tariflar 90-kunga to'xtatilganini e'lon qildi ------> Bozor +10%ga zudlik bilan ko'tarildi.

Bozorda bunday manipulyatsiya uchun odamlar odatda qamoqqa uzoq muddatga ketishadi. Odatda.

@uzbekonomics

09.04.202517:51

Bozor reaksiyasi.

Trampga buni ko'rsatish kerak, ko'radi ham.

Televizorga chiqib, bo'ldi biz savdo urushida g'alaba qozondik, mamlakatlar biz bilan endi boshqacha hisoblashishadi degan gaplarni gapirsa ham mayli. Lekin, tariflar g'oyasidan voz kechish kerak.

Hayotimizda davom etaylik. Yo'q joydan ahmoqona tariflarni deb diqqatimiz ham, xarajatlarimiz ham, vaqtimiz ham shunga ketyapti.

Umid qilamanki, boshqa mamlakatlar ham Tramp hohlaydigan narsani qilishadi - birrovga telefon qilib, ozgina suhbatlashishsa shuni o'zi yetar ekan.

Savdo urushi va bojlar hamma uchun zararli.

@uzbekonomics

09.04.202517:35

Hozirgina Tramp tariflarni 90 kunga to'xtatib qo'ydi va 5D shaxmat o'yini hozircha "отмена" bo'ldi.

Bozorlar va hamma uchun yaxshi yangilik. Fond bozori ko'tarilmoqda (Nasdaqni o'zi +9%).

Mana shu bozor reaksiyasidan ko'rsak bo'ladi, eng to'g'ri qaror bu tariflardan voz kechish. Hozircha hech bo'lmasa vaqtincha.

Ozodlik kuni to'xtatildi, xullas.

@uzbekonomics

09.04.202516:25

Shu kunlarda bozorlarda g'ayrioddiy vaziyat: fond bozori (aksiyalar), obligatsiyalar (AQSh g'aznachilik qog'ozlari), dollar, neft - barchasi qulagan.

G'ayrioddiyligi shundaki, sistematik yoki ma'lum sanoat/korxona risklari oshganligida investorlar riskli aktivlardan (masalan aksiyalar) qochib riski kamroq bo'lgan aktivlarga (masalan obligatsiyalar) borar edilar. Tarixan eng riski kam va likvid bo'lgan aktiv/obligatsiya esa bu AQSh g'aznachilik obligatsiyalari bo'lib kelgan. Fond bozoridan, aksiyalardan chiqqan investorlarning obligatsiyalarga talabi oshganda obligatsiyalarning narxi ko'tariladi va ularning qaytim foizi tushadi (obligatsiya narxi va uning foizi teskari ishlaydi). Ko'pchilik biladigan 10 yillik yoki 30 yillik g'aznachilik obligatsiyalari haqida gap.

Eslatma: fond bozori qulagani (yil boshidan -15%) sababi oddiy: investorlar tariflarning korxonalar va iqtisodiyotga oqibatlarini salbiy baholamoqdalar. Ahmoqona tariflar korxonalar daromadlarini va investitsiyani kamaytiradi, ularning mahsulotlariga talab kamayadi vhzk va oqibatda investorlar korxona daromadliligini qayta ko'rib chiqib portfelda riskni kamaytiradilar.

Endi, AQSh hukumati byudjet defitsitini va xarajatlarni moliyalashtirish uchun bozordan muntazam ravishda qarz olib keladi va bu jarayon kerakli muddatli obligatsiyalarni sotishdan iborat. Shuning uchun bozordagi g'aznachilik obligatsiyalari qaytim foizi juda muhim, chunki AQSh hukumati obligatsiya joylab qarz olganda u qarzni qoplaydigan foiz xarajatlari aynan shu bozordagi foizlarga bog'liq. Qancha foiz stavkasi katta bo'lsa shuncha ko'p foiz xarajatlari byudjetdan ketadi. Demak, qachonki hukumat katta miqdorda bozordan qarz olmoqchi bo'lsa yoki qayta moliyalashtirmochi bo'lsa shu obligatsiyalarning bozordagi stavkasi past bo'lgani yaxshi.

Mana shu yerda "sizlar tushunmayapsizlar, katta o'yin ketib Tramp/Bessent 4D yoki 5D shaxmat o'yini qilishyapti" deganlarning gapi keladi. Ularning fikricha, ataylabdan tariflar va savdo urushini boshlab administratsiya vaqtincha bozorda vahima boshlashgan, ataylab fond bozorini qulatishgan. Chunki hukumat hozirda katta miqdorda foiz xarajatlarini to'layapti va yaqinda qayta moliyalashtirishi kerak, shunga retsessiya qo'rquvi natijasida riski kam aktiv - hukumat obligatsiyalariga talab oshadi, foizi tushadi va natijada shu past stavkada obligatsiyalarni joylab olamiz va yiliga bir necha yuz milliard dollar foiz xarajatini tejaymiz deyishadi. Bu argumentni har kuni eshitamiz. Kremniy vodiysidagi aqlli venchur kapitalistlar ham, MAGAchi iqtisodchilar, yoki internetdagi inflyuenserlar ham shunday deb tariflarni oqlashga harakat qilishmoqda.

Muammo shundaki, bugun AQSh obligatsiyalarning foizi aksincha oshmoqda! Sababi fond bozoridan, riskli aktivlardan chiqqan investor nafaqat obligatsiyalarni olishmayapti, balki portfelida AQSh hukumati obligatsiyalari bo'lganlar ham sotishmoqda. Xedj fondlar ham, Xitoy hukumati ham. Xedj fondlarning fond bozoridagi pozitsiyalari qarzlangan (leveraged) va u pozitsiyalarni yopib qarzni qoplash uchun kerak bo'lgan naqd pullarni shu jumladan g'aznachilik obligatsiyalarini sotish orqali olishmoqda (ikkinchi abzatsda aytilgandek bular likvid). Qo'shimchasiga, 104 foizlik import boji e'lon qilgan AQSh hukumatiga javoban Xitoy hukumati g'aznachilik obligatsiyalarini sotmoqda degan yangiliklar kecha chiqdi. Boshqa hukumatlar ham sotishni boshlagan bo'lsalar bu juda yomon signal - investorlar AQSh hukumatining obligatsiyalarini endi xavfsiz aktiv sifatida ko'rmayotganliklaridan dalolat.

5D shaxmat o'yini bo'layapi deganlar yoki rostdan ham 5D shaxmatini o'yinini qasddan qilishayotgan bo'lsalar umuman teskari natija olinmoqda. AQSh hukumati qarzi foiz xarajatlari aksincha oshadi! Bir necha yuz milliard dollarlik xarajatni tejaymiz deb bir necha o'n trillionlik zararni bozorlarga yetqazish va iqtisodiyotni buzish o'zini oqlamaydigan telbalik. Bu tariflar 5D shaxmat emas balki shashkaga ham o'xshamaydi. Barchasi ahmoqona va xato illyuziaga asoslangan.

@uzbekonomics

08.04.202516:26

Zamonamizning eng katta inflyuenseri Mr Beast ham tariflar qanday ishlashini biladi. O'zi AQShda ishlab chiqaradigan shokoladni endi tariflarni deb chet elda sotish zararga ishlashini va shuning uchun ishlab chiqarishini AQShdan olib chiqib ketish foydaliroq ekanligini aytmoqda.

Tariflar yangi ishlab chiqarishni yaratmasdan aksincha mavjudlarini ham yo'q qilishi haqida afsuski ko'p gapirilmaydi. Kechagi podkastimizda BMW mashinasi misolida aynan shuni aytgan edim.

@uzbekonomics

08.04.202516:16

"Amazondan bir qarab ko'rchi, Xitoyga qarshi qanday kitoblar bor ekan, maullifini chaqir"

Birinchi prezidentlik muddatidan oldin mana shunday gapdan so'ng Jared Kushner Amazonga kirib kitoblarni izlashni boshlagan. Qarasa Peter Navarro ismli muallif "Death by China" degan kitobni yozgan ekan. Uni Oq uyga chaqirishgan va shundan beri Trampning savdo siyosatining asosiy arxitektoriga aylangan. To'g'rirog'i, Trampning g'oyasini kim oqlab beradi deb izlashgan. Shunday qilib Amazondan Oq uyning eng nufuzli maslahatchisigacha. Kitobdagi personaj mutlaqo o'ylab topilgan obraz ekan.

@uzbekonomics

Усе пасты

Рэкламаваўся0 секунда

19.04.202519:5095 CHOY

577

Рэкламаваўся1 дзень

19.04.202518:33Iqtisodchi Kundaligi

24.6K

Рэкламаваўся0 секунда

15.04.202502:50Turakulov Economics

7.2K

Рэкламаваўся0 секунда

09.04.202516:26Iqtisodchi Kundaligi

24.6K

Рэкламаваўся0 секунда

08.04.202516:39Iqtisodchi Kundaligi

24.6K

Рэкламаваўся0 секунда

07.04.202516:53Iqtisodchi Kundaligi

24.6K

Рэкламаваўся29 месяц

04.04.202517:15Iqtisodchi Kundaligi

24.6K

Рэкламаваўся11 гадзіна

02.04.202516:28Iqtisodchi Kundaligi

24.6K

Рэкламаваўся0 секунда

28.03.202517:54Замбаракнинг ўқи

12K

Падрабязней

Рэкорды

21.04.202523:59

14.1KПадпісчыкаў

28.02.202517:08

333Індэкс цытавання

19.04.202520:49

8KАхоп 1 паста

20.04.202523:59

8KАхоп рэкламнага паста

30.03.202523:59

1.44%ER

18.03.202503:19

57.86%ERR

Развіццё

Падрабязней

Падпісчыкаў

Індэкс цытавання

Ахоп 1 паста

Ахоп рэкламнага паста

ERR

Падрабязней

Папулярныя публікацыі Uzbekonomics

Усе пасты

03.04.202500:45

Tramp yangi tariflarni bugun e'lon qildi. Bular ChatGPTdan "har bir mamlakatga qancha boj solaylik" deb so'rab 1 dona ham odam yashamaydigan, faqat pingvinlar yashaydigan orolga ham import bojini joriy qilishibdi. Ikkinchisi fakt, ro'yxatga qarab ko'ring o'zingiz ham (Heard & Mcdonald islands). Birinchisining ehtimolligi esa juda kattaga o'xshayapti.

Bugungi press konferensiyada Tramp qaysi mamlakatda qancha tarif joriy etilishini ko'rsatishga jadval chizilgan banner ko'tarib chiqdi. Raqamlarga qarasak - mutlaqo hech qanday ma'noga ega emas raqamlar. Qisqasi, barcha mamlakatlar AQShdan keladigan tovarlarga kamida 10% tarifni joriy qilishgan deb faraz qilingan. Aksariyat mamlakatlarga qandaydir tasodiy raqamlarga teng import boji belgilangan. Masalan, Vyetnam AQShga 90% va Ekvador 12% tarifni AQShga joriy qilgan ekan. Va, shu mamlakatlarga javob tariqasida ular qo'ygan tarifning yarimiga teng foizini javoban biz ham tarif qo'yamiz demoqda.

Bu raqamlar qanday hisoblanganini administratsiya tabiiyki aytmadi. Tarmoqda odamlarda turli versiyalar bor, haqiqatga eng yaqini shundayga o'xshaydi: Har bir mamlakatdan AQShga qilingan import xajmidan eksportni ayirib import xajmiga bo'lsangiz shu ro'yxatdagi raqamlar chiqib kelar ekan. Aql bovar qilmaydigan darajada savodsizlik. Ya'ni savdo defitsitini importga bo'lib mana shu mamlakat AQShga shuncha foizda boj solmoqda deb o'ylashibdi. Bu ma'nosi kam foiz shunchaki import xajmining qancha ulushi eksport bilan qoplanmaganligini ko'rsatadi. Mutlaqo qaysidir mamlakat joriy qilgan savdo baryeri emas.

Bu ham mayli, qanday qilib bunday hisob-kitobga kelishdi, kimning g'oyasi bu desangiz javob ChatGPTga o'xshayabdi. Tarmoqda ham shuni sezib qolishibdi. Men ham o'zib tekshirib ko'ray dedim. Mana bu havola orqali kirsangiz ko'rasiz - menga osonlikcha tariflarni joriy qilishim uchun bitta formula ko'rsat va bir nechta mamlakat AQShga qancha tarif qo’yganini hisoblab ber dedim. Vyetnam, Hindiston, Yaponiya va Buyuk Britaniya misolida ko'rishingiz mumkinki ChatGPT yuqoridagi ahmoqona formulani ishlatib Tramp ko'tarib turgan import bojlarini hisoblab berdi. Birga-bir teng. Tasodifmi? Unday deb o'ylamayman.

O'zingiz ham so'rab ko'ring (savolni to'g'ri ifoda qilgan holda, albatta):
https://chatgpt.com/share/67edd1ed-b270-800b-83e1-f601c6572187

- Dunyodagi eng katta iqtisodiyotining yetakchisi.
- Ahmoqona, mutlaqo iqtisodiyot faniga, empirik dalillarga, tarixiy saboqlarga va mantiqqa qarshi tariflarni joriy etmoqda.
- Tariflarni hisoblash va joriy qilishda esa uy vazifasini topshirishga 15 minut qolganda nima qilarini bilmay ChatGPTdan javob so'ragan maktab o'quvchisiga o'xshab yondashilganga o'xshayapti.

So'z ojiz.

@uzbekonomics

07.04.202512:32

Iqtisodiyot fanidan dars beradiganlar har bitta talabaga ahamiyat berishlari, yaxshilab o'qitishlari kerakligi haqida saboq ekan.

Eslatma: Tramp iqtisodiyot yo'nalishida bakalavr qilgan.

Koridorda o'qigan bo'lsa kerak.

@uzbekonomics

20.04.202504:45

05.04.202516:13

Nima uchun 2024 yilning uchinchi choragiga kelganda W. Baffet equity bozordan chiqib, ko'p pozitsiyalarini yopib 300+ milliard dollarlik naqd pul "ustida o'tiribdi" deb hayron bo'lishayotgan edi (naqd pul=g'aznachilik obligatsiyalari). Hatto, ba'zi kripto investorlar ham Baffetni aqldan ozganmi deyishgandi.

Mana shu rasmda savollarga javob bor ekan. Yil boshidan beri eng boy shaxslarning portfelidagi o'zgarish.

Albatta, ro'yxatdagilardan farqli o'laroq Baffet ta'sischi texno-tadbirkor emas. Lekin, u contrarian investor. Bozorda hukmron bo'lgan kayfiyatga teskari harakat qiladigan. Ayniqsa, ijobiy sentimentga qarshi o'laroq.

Mana bu rasmdagilar esingizdami? Menimcha, ular noto'g'ri sarmoya qildilar. Tramp biznesga yordam beradi deb o'ylashgan edi. Uchchalasining boyligi qog'ozda hozircha -$200 milliardga qisqardi.

@uzbekonomics

09.04.202517:35

19.04.202518:33

Bunday ishlar umuman yaxshilikka emas. Afsus.

@uzbekonomics

21.04.202519:10

09.04.202518:49

19.04.202505:13

06.04.202516:55

Bu hafta o'qiganlarimning ba'zilari:

1. Manfiy savdo balansi mamlakatni qashshoq qilmaydi. Noah Smith kolonkasi.

2. Tariflar bo'yicha eng ko'p so'raladigan savollarga javoblar. Kyla Scanlonning Substackda maqolasi. Aytgancha, Kyla Scanlon - zamonamizning iqtisodiyot, moliyaviy savodxonlik mavzulari bo'yicha eng nufuzli TikTok/ijtimoiy tarmoq/Gen Z inflyuenseri. U haqida WSJ ham profil maqola yozgan. O'zim ham uni muntazam ravishda o'qiyman. Ingliz tilida o'qish va kuzatish va o'qish shart bo'lgan ikkita odamni tanlash kerak bo'lsa birinchi tabiiyki Matt Levine, ikkinchisi Kyla.

3. Financial Taymzda ko'p baxsga sabab bo'lgan maqola. Maqola muallifi - iqtisodchi. Lekin, u oddiy narsada xato qilyapti. Uningcha, Germaniya hukumati germaniyalik eksportyorlar tovarni AQShga eksport qilganlarida QQSni qaytarib olishlari bu Germaniya hukumatining eksportyorlarga subsidiya beryapti demoqda. Va shu xato fikrga asoslanib, biz, AQSh ham Germaniyaga 25 foizlik import bojini qo'ysak shunda teng bo'lamiz demoqda. Nimaga bu mutlaqo xato ekanligini bu yerda yaxshi tushuntirilgan.

4. Financial Taymzda yana bir maqola. Unga ko'ra, turli mamlakatlarda va turli yosh kategoriyasidagi insonlar orasida diqqatni jamlash, og'zaki va raqamlar bilan fikrlash samaradorligi pasayib borayotgan ekan. Bunday kuzatuvni tushuntirishda ko'pincha raqamli ommaviy axborot vositalarining oshib borayotgan ta'siri, smartfonlar va ijtimoiy tarmoqlarning ko'payishi tilga olinadi. Ya'ni, smartfon yomon, ijtimoiy tarmoq yomon deb. Lekin, bu yerda fundamental o'zgarayotgan narsa bu insonlarning ma'lumotlar bilan munosabati. Ma'lumotlarni tobora ko'proq telefon/kompyuterdan olyapmiz, hammaning ko'zi telefonda (mana siz ham hozir bu postni telefon yoki kompyuterdan o'qiyapsiz). Ma'lumotlarning shakli ham uzun tekstdan qisqa tekstga, qisqa videolarga o'tib bormoqda.

5. Daxshat.

6. Tariflar haqida yana bir bor.

7. Reygan.

8. Qiziq tadqiqot.

Bu hafta o'qimaganim esa:

1. Kuniga 300ta tvit yozadigan Elon Mask tariflar haqida birorta so'z ham yozmabdi. Sababi oddiy - Elon Mask tadbirkor, mahsulot ishlab chiqaradi. Ishlab chiqarish zanjiri naqadar global savdoga bog'liq ekanligini juda yaxshi biladi. Bu yerda молчание — знак согласия emas. Teskarisi.

@uzbekonomics

09.04.202516:25

03.04.202516:31

Mayli, keling, faraz qilib tariflar ishlaydi deylik. Bu tariflar ikkita narsani ko'zlaydi deb bu g'oyani sotishmoqda. Birinchisi bu AQShga ishlab chiqarish sanoatini qaytarish, chet elga ketib qolgan zavod-fabrikalarni qaytarish. Ikkinchisi esa tariflar natijasida byudjetga katta tushum olib kelish. Buni savdo vaziri Lutnik ham, moliya vaziri Bessent ham qayta-qayta aytishadi.

Birinchidan,
AQShga ishlab chiqarishni qaytarish fetishizmi bu mutlaqo xato fikrlarga asoslangan. Muammo shundaki, aziz o'quvchilar, AQShda ishlab chiqarish sanoati yalpi ichki mahsulotning atigi 10 foizini tashkil qiladi. AQSh iqtisodiyotida ishlab chiqarishning ham qiymat nuqtai nazardan ham zavod ishchilari soni nuqtai nazardan ham yillar davomida qisqarib borishi bu AQSh dunyo iqtisodiyotida yutqazayotganini anglatmaydi. Aksincha, AQSh boyigani sari, aholisi ko'proq ko'nikmalarni o'zlashtirgani, inson kapitali qiymati oshgani sari iqtisodiyot ishlab chiqarishdan xizmat ko'rsatish sohasiga og'igan. Moliyaviy soha, masalan. Nike krossovkasini zavodda ishlab chiqarish xarajati $5 bo'lishi mumkin, lekin u sotiladigan $110 narx ichida shu ishlab chiqarishdan tashqari sohada ishlaydiganlarning qiymati yotadi - dizaynini chizgan odam, bozorni tahlil qilgan odam, marketolog vhkz. Amerikaliklar xizmat ko'rsatish sohasidan ketib, katta qiymatli tovar va xizmatlarni yaratish o'rniga zavodga qaytib toster yoki dazmol qiladigan ishlab chiqarishlari kerakdek. Bundan tashqari, hozirda AQShda ishsizlik darajasi tarixiy minimumda. Ya'ni, ko'chada bekor yurib ishsiz odamni o'zi yo'q. Bundan tashqari, immigratsiya siyosatini yanada cheklab qo'shimcha ishchilar kelishini ham qiyinlashtirishmoqda. Shunga toster va dazmol qiladiganni ishlab chiqarishga keladigan odamni o'zi yo'q.

AQSh iqtisodiyoti va iste'molchilari shunchalik boyki, ular o'zlari deyarli hech narsa ishlab chiqarmay o'zlarining iste'mollari uchun butun dunyoni AQSh uchun tovarlarni ishlab chiqartira olishadi (ularning o'zidan qarz olib ham). Shuning uchun ba'zi mamlakatlar bilan manfiy savdo balansi bu AQSh yutqazayotganini emas, balki AQSh iste'molchilari yutayotganini anglatadi. Kechagi misolda, agar Vyetnam hukumati AQShdan import qilinadigan 10 milliardlik tovarlarga o'z aholisiga soliq sifatida 10% import boj joriy qilgan bo'lsa, bu Vyetnamning ishiku. Nima uchun Vyetnam hukumati o'z aholisini jazolayotgani uchun AQSh hukumati ham o'z aholisini qo'shimcha bojlar orqali jazolashi kerak?

Zavod-fabrika qurish bir kunlik ish emas. Bozordagilar va investorlar juda yaxshi tushunib turishibdi - bu tariflar ijro hokimiyati qarori, qonun emas, va bu admin 4 yilda ketadi. Shuning uchun tariflar bugun bor, ertaga yo'q, yoki umumiy noaniqlik. Shunga, milliard dollarlik zavodlarni qurish qarorini qabul qilishga korxonalar shoshilmasligi tabiiy. Aksincha, AQShda hozir mavjud bo'lgan zavodlar yopilish ehtimoli katta. Sababi - AQShga import qilinadigan barcha tovarlarning 50 foizi ishlab chiqarishda input sifatida ishlatiladi, avtozapchastlar masalan. Shunga, import qilish qimmatlashgan sari ba'zi zavodlar shunchaki ishlamay qo'yadi yoki ishlab chiqarishni kamaytiradi. Mana, ba'zi ishlab chiqaruvchilar ishchilarni haydashni ham boshlashibdi. Tabriklayman.

Ikkinchidan,
Import boji oshirib ishlab chiqarishni AQShga qaytaramiz deyishyapti, hamma endi AQShda ishlab chiqarilgan tosterni sotib olsin deyishyapti. Hop, shunday ham deylik, agar hamma ishlab chiqarish AQShda bo'lsa unda hech kim import bojini to'lamaydiku, to'g'rimi? Siyosat birinchi maqsadiga yetadi. Lekin, import bojidan byudjetda roppa-rosa nol dollar tushadi agar shunday bo'lsa. Demak, import bojini oshirishdan maqsab tushumni oshirish bo'la olmaydi. Albatta, administratsiya bunday maqsadni qo'yishidan sabab - importyorlar import qilishda davom etishini, bojni chegarada to'lashlari, lekin boj tovarning tannarxiga kirib uni iste'molchilar to'lashlarini biladilar. Alal-oqibat iste'mol tovarlar narxlari oshadi.

@uzbekonomics

24.03.202520:37

Tramp administratsiyasining kompetensiyasi haqida navbatdagi yangilik ekan. Bunisi ajoyib: o'ta maxfiy bo'lgan xarbiy operatsiyaning barcha tafsilotlarini group chatda mudofaa vaziri, generallar, vitse-prezident muhokama qilishibdi. Bu ham mayli, gruppaga the Atlantic nashriyotining muharririni (Jeff Goldberg) qo'shib qo'yishibdi.

Muharrir qanday qilib va nimaga bu guruhga qo'shilib qolganini bilmaydi. Qarasa Yamanni qachon, qayerini bombalash haqida suhbatlashib o'tirishayotgan ekan. Kordinatalar, uchuvchilar detallarini almashib.

Hech kim the Atlantic muharriri bu gruppada nima qilyapti, bu kimni nomeri ham deb so'ramabdi, qiziqmabdi. Oxiri, muharrirni o'zi gruppadan chiqib ketibdi.

Bundan uchta xulosa:
Birinchisi: Tramp administratsiyaning kompetensiyasi yo'q deb yozgandim. Navbatdagi isbot. Lekin, bunaqasi hammasidan o'tib tushdi. Harbiy operatsiya va sirlarni group chatda muhokama qilishar ekan.

Ikkinchisi: Hillary Klintonning emaillarini vahima qilib o'sha paytda eng muhim masalaga olib chiqqanlar hozir bu administratsiyaning group chatdagi harbiy operatsiyaning muhokamasi va uni noma'lum odamlarga tarqatishlari haqida nima derkanlar? Hech nima demaydilar, albatta. Bu Hillarining emaillaridan karrasiga xavfliroq.

Uchinchisi: Group chatlaringizni tekshirib qo'yinglar. Balki qaysidir chatning orasida Jeff ismli odam bor bo'lishi mumkin...

@uzbekonomics

15.04.202502:41

03.04.202515:48

O'ylashingiz mumkin, nima uchun oxirgi paytlar asosan Tramp/Mask, tariflar, AQSh iqtisodiyoti haqida yozyapman, yoki axir biz O'zbekistondamizku bizga bularni nima daxli bor deb so'rashingiz mumkin. Birinchidan, gap shundaki, men bu haqida yozayotganda AQSh iqtisodiyotiga o'ta qayg'urganim, yoki Tramp/Maskni yoqtirmaganim uchun emas, balki bu jarayonlar fundamental iqtisodiy tushunchalar, ilm-fan, tarix, savdo va umuman hayot qanday ishlashini rad etayotgani, noto'g'ri va buzg'unchi g'oyalarga asoslanganligi va biz bunday pretsedentni ko'rmaganligimiz uchun.

1930 yillarda buyuk depressiya qanday boshlangan, 2007/08 yilgi global moliyaviy inqiroz qanday boshlangani haqida odamlar yoki kitobdan o'qishadi, yoki kinolarda ko'rishadi. Muhimi, ularni sodda tilda tushuntirish oson emas. Masalan, shuning uchun ham Selena Gomez va Richard Taler yordamida the Big Short filmida CDO instrumenti nimaligini tushuntirishga harakat qilishgan. Lekin, hozir, 2025 yilgi voqealarni esa biz kinoteatrda emas, balki jarayonni birinchi qatoridan turib jonli ko'ryapmiz. Bundan tashqari, Smut Houli, CDOlarni tushunmasligimiz mumkin, lekin bunisida barchasining sababi oddiy va ahmoqona.

Masalan, ozish uchun bir oyog'ingizni chopib tashlasangiz vazningiz kamayadi. Lekin, bunday qilmaysizku, to'g'rimi?

Ikkinchidan, O'zbekistonda ta'siri bormi degan savol ko'p beriladi. Albatta bor. O'zbekiston tobora bozorlarga chiqar ekan, ochilar ekan, hamma narsaning ta'siri bor. Obligatsiya bozori orqali ham, savdo zanjiri orqali ham, dunyo bilan savdo qilish borasida ham - barchasiga qandaydir bo'lsa ham ta'siri bor. Ukrainaga urush boshlanganda ham, Kovid boshlanganda ham yozganman - bunday jarayonlardan O'zbekiston o'zi uchun ko'p foyda qilib olishi mumkin va kerak. Bizda aholi ko'p, ishchi kuchi nisbatan arzon. Agar imkoniyat to'g'ri kelsa dunyo savdo zanjirida faol bo'lishimiz mumkin. Vyetnamdek ishlab chiqaruvchi mamlakatga katta bojlar solinayotgan bir paytda.

Uchinchidan, anchadan beri kuzatadigan kanal o'quvchilarim bilishadi: iqtisodiyot uchun eng katta yordam bu nimanidir qilishda emas, balki aynan ko'p narsani umuman qilmaslikda. Shuning uchun, bunday xatolar va jarayonlar iqtisodiyot faniga qiziqishi bor bo'lgan talabaga ham, tadbirkorga ham, qaror qabul qiluvchiga ham foydali bo'ladi.

@uzbekonomics

Увайдзіце, каб разблакаваць больш функцый.