انجمن علمی ژرفا
15.02.202519:48
🔰 «خانه علم»
🔸 نقل قول بالا، بخشی است از آنچه اهالی خانه علم دانشگاه علوم پایه زنجان در معرفی خود نوشته اند؛ مرکزی که با نظر به اهمیت و نقش علوم پایه در کشور و رسالتی که این دانشگاه در راستای آن دارد، در زمینه ترویج علوم در آحاد جامعه به ویژه نسل جوان فعالیت می‌کند.
🔹 یکی از بخش‌هایی که در وبگاه این مجموعه می‌توان پیدا کرد، بخش تصاویر نجومی روز ناسا است. ناسا به صورت روزانه یک تصویر از پدیده‌ای نجومی به همراه توضیحی کوتاه منتشر می‌کند که از اینجا می‌توانید به آرشیو آن دسترسی داشته باشید.
📸 تصویر زیر، عکس روز ۲۷ بهمن‌ماه با نام «خورشیدهای کاذب در آبیسکو» است. درباره این عکس نوشته اند:
🆔 @Zharfa90
یکی از وظایف عمده دانشگاه‌ها ارتقای سطح دانش و فرهنگ علمی جامعه پیرامون خود است. برای دستیابی به این هدف، دانشگاه باید در ارتباط مستمر و نزدیک با آحاد جامعه به‌ویژه نسل جوان از قبیل دانش‌آموزان و دانشجویان بوده و در این راستا تعامل مناسبی داشته باشد.
🔸 نقل قول بالا، بخشی است از آنچه اهالی خانه علم دانشگاه علوم پایه زنجان در معرفی خود نوشته اند؛ مرکزی که با نظر به اهمیت و نقش علوم پایه در کشور و رسالتی که این دانشگاه در راستای آن دارد، در زمینه ترویج علوم در آحاد جامعه به ویژه نسل جوان فعالیت می‌کند.
🔹 یکی از بخش‌هایی که در وبگاه این مجموعه می‌توان پیدا کرد، بخش تصاویر نجومی روز ناسا است. ناسا به صورت روزانه یک تصویر از پدیده‌ای نجومی به همراه توضیحی کوتاه منتشر می‌کند که از اینجا می‌توانید به آرشیو آن دسترسی داشته باشید.
📸 تصویر زیر، عکس روز ۲۷ بهمن‌ماه با نام «خورشیدهای کاذب در آبیسکو» است. درباره این عکس نوشته اند:
به نظر می‌رسد سه خورشید در این منظره زمستانی ماورایی، افق را در آغوش گرفته‌اند.
اما این صحنه هیجان‌انگیز در کاوش با ماشین برفی در ۳ فوریه در منطقه کوهستانی اطراف پارک ملی آبیسکو در شمال سوئد ثبت شد.
دو نقطه درخشان در دو طرف خورشید زمین، خورشیدهای کاذب هستند که به عنوان خورشیدهای ساختگی یا سگ‌های خورشیدی نیز شناخته می‌شوند.
خورشیدهای کاذب توسط بلورهای یخ شش‌ضلعی معلق در جو مه‌آلود ایجاد می‌شوند که نور خورشید را منعکس و منکسر می‌کنند.
خورشیدهای کاذب درخشان که معمولاً در زمستان و در عرض‌های جغرافیایی بالا دیده می‌شوند، در امتداد هاله یخی ۲۲ درجه‌ای خورشید قرار دارند
🆔 @Zharfa90
10.02.202508:32
🔰 «پارادوکس حقیقت و قدرت» - قسمت سوم
شیوه‌های آمریکایی مدیرت دانش اکنون جهان‌گیر شده است و ما – جمهوری اسلامی ایران – هم به صرافت طبع و به درستی می‌دانیم که اخذ شیوه‌های رایج در نظام سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری با تعهدی که به حقیقت داریم و با رهبری ما بر جبهه‌ی مقاومت نسبتی مستقیم دارد. اما این شیوه‌های مرسوم تاثیر تعیین‌کننده‌ای برای ساختار قدرت در جمهوری اسلامی ایران دارد. جمهوری اسلامی ایران باید از خود بپرسد که چه نسبتی با حقیقت دارد و این نسبت چگونه امتیازات او را به عنوان نظمی منحصر‌به‌فرد رقم زده است؟
اینکه جمهوری اسلامی ایران نظامی توانا است و می‌تواند با رجوع به علم مسائلش را حل کند، بی‌گفت‌و‌گو آزمونی است که توفیق در آن، این نظام مقدس را به عنوان نظامی مستقل و شایسته اثبات می‌کند. با این همه باید توجه کنیم که هر توفیقی به بهایی به دست می‌آید. عدم توجه به رابطه‌ی قدرت‌آفرینی علم با تعهد علم به حقیقت، به دوپارگی نهاد علم در ایران می‌انجامد. پاره‌ای متکفل برطرف کردن موانع کشور در صحنه‌های سیاسی و مدنی می‌شود و پاره‌ای متکفل تقویم رابطه‌ی جمهوری اسلامی ایران با حقیقت.
به عبارتی دستگاه قدرت‌ساز جمهوری اسلامی ایران از دستگاه ایدئولوژیک آن جدا می‌افتد و طبیعی است دستگاه قدرت‌ساز که معضلات نظام و کشور را حل می‌کند، اصل شمرده شود و دستگاه ایدئولوژیک که ضامن حقیقت جمهوری اسلامی ایران است به عنوان امری به حساب آید که به رغم آنکه والا و ارزشمند است حضور موثری در صحنه‌ی اداره‌ی جامعه و شیوه‌های حکمرانی ما ندارد.
گویی می‌توان پرسید: «اگر این نظام، جمهوری اسلامی ایران نبود، اوضاع چه تفاوتی داشت؟». گویی دفاع از جنبه‌ی حقیقی جمهوری اسلامی در هر صحنه‌ای و هرگونه آرمانخواهی و انقلابی‌گری در هر موردی تبدیل به موضع‌گیری‌های زاید و مخلّ می‌شود. زیرا دستگاه قدرت‌ساز مسائل را فارغ از دستگاه ایدئولوژیک حل می‌کند. به واقع باید پرسید: حقیقت چه کمکی به حل مسائل می‌کند؟ در عمل هم تعارض میان پاره‌های قدرت‌ساز و پاره‌های مشروعیت‌بخش هر از چندی به شکل تعارض میان نیروهای مدعی تخصص‌گرایی و نیروهای مدعی انقلابی‌گری بروز می‌کند و تنش می‌آفریند.
🔻 ادامه دارد...
➖ قسمت اول
➖ قسمت دوم
👤 علیرضا شفاه، مدیر مسئول فصلنامه علم و سیاست بابل
🆔 @Zharfa90
شیوه‌های آمریکایی مدیرت دانش اکنون جهان‌گیر شده است و ما – جمهوری اسلامی ایران – هم به صرافت طبع و به درستی می‌دانیم که اخذ شیوه‌های رایج در نظام سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری با تعهدی که به حقیقت داریم و با رهبری ما بر جبهه‌ی مقاومت نسبتی مستقیم دارد. اما این شیوه‌های مرسوم تاثیر تعیین‌کننده‌ای برای ساختار قدرت در جمهوری اسلامی ایران دارد. جمهوری اسلامی ایران باید از خود بپرسد که چه نسبتی با حقیقت دارد و این نسبت چگونه امتیازات او را به عنوان نظمی منحصر‌به‌فرد رقم زده است؟
اینکه جمهوری اسلامی ایران نظامی توانا است و می‌تواند با رجوع به علم مسائلش را حل کند، بی‌گفت‌و‌گو آزمونی است که توفیق در آن، این نظام مقدس را به عنوان نظامی مستقل و شایسته اثبات می‌کند. با این همه باید توجه کنیم که هر توفیقی به بهایی به دست می‌آید. عدم توجه به رابطه‌ی قدرت‌آفرینی علم با تعهد علم به حقیقت، به دوپارگی نهاد علم در ایران می‌انجامد. پاره‌ای متکفل برطرف کردن موانع کشور در صحنه‌های سیاسی و مدنی می‌شود و پاره‌ای متکفل تقویم رابطه‌ی جمهوری اسلامی ایران با حقیقت.
به عبارتی دستگاه قدرت‌ساز جمهوری اسلامی ایران از دستگاه ایدئولوژیک آن جدا می‌افتد و طبیعی است دستگاه قدرت‌ساز که معضلات نظام و کشور را حل می‌کند، اصل شمرده شود و دستگاه ایدئولوژیک که ضامن حقیقت جمهوری اسلامی ایران است به عنوان امری به حساب آید که به رغم آنکه والا و ارزشمند است حضور موثری در صحنه‌ی اداره‌ی جامعه و شیوه‌های حکمرانی ما ندارد.
گویی می‌توان پرسید: «اگر این نظام، جمهوری اسلامی ایران نبود، اوضاع چه تفاوتی داشت؟». گویی دفاع از جنبه‌ی حقیقی جمهوری اسلامی در هر صحنه‌ای و هرگونه آرمانخواهی و انقلابی‌گری در هر موردی تبدیل به موضع‌گیری‌های زاید و مخلّ می‌شود. زیرا دستگاه قدرت‌ساز مسائل را فارغ از دستگاه ایدئولوژیک حل می‌کند. به واقع باید پرسید: حقیقت چه کمکی به حل مسائل می‌کند؟ در عمل هم تعارض میان پاره‌های قدرت‌ساز و پاره‌های مشروعیت‌بخش هر از چندی به شکل تعارض میان نیروهای مدعی تخصص‌گرایی و نیروهای مدعی انقلابی‌گری بروز می‌کند و تنش می‌آفریند.
🔻 ادامه دارد...
➖ قسمت اول
➖ قسمت دوم
👤 علیرضا شفاه، مدیر مسئول فصلنامه علم و سیاست بابل
🆔 @Zharfa90
07.02.202506:33
🎙 «صدایی از ژرفای حقیقت»
پیش‌نمایش مجموعه برداشت‌های صوتی از سخنرانی‌ها و همایش‌های ژرفا با عنوان #رادیو_ژرفا
🔖 برگرفته از سخنرانی جناب آقای متولی امامی در همایش علم در ایران ژرفا
🆔 @Zharfa90
پیش‌نمایش مجموعه برداشت‌های صوتی از سخنرانی‌ها و همایش‌های ژرفا با عنوان #رادیو_ژرفا
🔖 برگرفته از سخنرانی جناب آقای متولی امامی در همایش علم در ایران ژرفا
🆔 @Zharfa90
21.12.202413:01
🔰 تحلیل فلسفی مفاهیم زمان و مکان در فیزیک کوانتومی
یکی از موضوعات مهم و مورد بحث در فیزیک معاصر، بازتعریف مفاهیم زمان و مکان در چارچوب نظریه‌های کوانتومی است. پژوهش‌های اخیر نشان داده‌اند که این مفاهیم ممکن است پدیده‌هایی ظهوریافته (Emergent) باشند، نه واقعیت‌های بنیادی. این ایده پیامدهای فلسفی عمیقی دارد که در ادامه به تحلیل آن می‌پردازیم.
🔸 زمان و مکان به‌عنوان پدیده‌های ظهور یافته
در نظریه‌های کوانتومی و نسبیتی، زمان و مکان دیگر به‌عنوان چارچوب‌های مطلق نیوتنی در نظر گرفته نمی‌شوند. به‌جای آن، این مفاهیم به‌عنوان نتیجه تعاملات بنیادی‌تر بین ذرات و میدان‌های کوانتومی در نظر گرفته می‌شوند. برای مثال، در نظریه گرانش کوانتومی، زمان و مکان به‌جای موجودیت‌های مستقل، ساختارهایی هستند که از رفتار جمعی ذرات یا میدان‌ها ظهور می‌کنند. این دیدگاه پرسش‌هایی فلسفی درباره ماهیت زمان و مکان مطرح می‌کند: آیا این مفاهیم صرفاً ابزارهایی برای توصیف جهان هستند یا اینکه واقعیت فیزیکی دارند؟
🔹 پیامدهای فلسفی: واقعیت یا توهم؟
اگر زمان و مکان پدیده‌هایی ظهوریافته باشند، این سوال مطرح می‌شود که آیا آنها صرفاً توهماتی هستند که از تعاملات بنیادی‌تر ناشی می‌شوند؟ این ایده شباهت‌هایی با برخی دیدگاه‌های فلسفی دارد، مانند ایده کانت که زمان و مکان را «صورت‌های شهود» ذهن انسان می‌دانست. اما برخلاف کانت، فیزیک کوانتومی این امکان را مطرح می‌کند که زمان و مکان حتی در غیاب مشاهده‌گر انسانی نیز می‌توانند به‌عنوان نتیجه‌ای از قوانین بنیادی طبیعت ظهور کنند. این دیدگاه به بحث‌های سنتی درباره نقش مشاهده در شکل‌گیری واقعیت دامن می‌زند.
🔸 رابطه علیت و زمان
یکی دیگر از پیامدهای این دیدگاه، بازتعریف مفهوم علیت است. در فیزیک کلاسیک، علیت به‌طور مستقیم به توالی زمانی رویدادها وابسته است. اما اگر زمان یک پدیده ظهوریافته باشد، مفهوم علیت نیز باید بازتعریف شود. برخی نظریه‌ها پیشنهاد می‌کنند که علیت می‌تواند مستقل از زمان باشد و به ساختارهای بنیادی‌تر مرتبط شود. این ایده می‌تواند پیامدهایی برای درک ما از قوانین طبیعی و حتی اخلاقیات داشته باشد، چرا که بسیاری از سیستم‌های فکری بر پایه مفهوم علیت زمانی بنا شده‌اند.
▪️ بازتعریف زمان و مکان به‌عنوان پدیده‌های ظهوریافته نه‌تنها چالش‌های علمی، بلکه سوالات فلسفی عمیقی درباره ماهیت واقعیت و نقش مشاهده مطرح می‌کند. آیا زمان و مکان واقعیت دارند یا صرفاً ابزارهایی برای توصیف جهان‌اند؟ پاسخ به این سوالات می‌تواند درک ما از جهان و جایگاه خودمان در آن را تغییر دهد.
🆔 @Zharfa90
یکی از موضوعات مهم و مورد بحث در فیزیک معاصر، بازتعریف مفاهیم زمان و مکان در چارچوب نظریه‌های کوانتومی است. پژوهش‌های اخیر نشان داده‌اند که این مفاهیم ممکن است پدیده‌هایی ظهوریافته (Emergent) باشند، نه واقعیت‌های بنیادی. این ایده پیامدهای فلسفی عمیقی دارد که در ادامه به تحلیل آن می‌پردازیم.
🔸 زمان و مکان به‌عنوان پدیده‌های ظهور یافته
در نظریه‌های کوانتومی و نسبیتی، زمان و مکان دیگر به‌عنوان چارچوب‌های مطلق نیوتنی در نظر گرفته نمی‌شوند. به‌جای آن، این مفاهیم به‌عنوان نتیجه تعاملات بنیادی‌تر بین ذرات و میدان‌های کوانتومی در نظر گرفته می‌شوند. برای مثال، در نظریه گرانش کوانتومی، زمان و مکان به‌جای موجودیت‌های مستقل، ساختارهایی هستند که از رفتار جمعی ذرات یا میدان‌ها ظهور می‌کنند. این دیدگاه پرسش‌هایی فلسفی درباره ماهیت زمان و مکان مطرح می‌کند: آیا این مفاهیم صرفاً ابزارهایی برای توصیف جهان هستند یا اینکه واقعیت فیزیکی دارند؟
🔹 پیامدهای فلسفی: واقعیت یا توهم؟
اگر زمان و مکان پدیده‌هایی ظهوریافته باشند، این سوال مطرح می‌شود که آیا آنها صرفاً توهماتی هستند که از تعاملات بنیادی‌تر ناشی می‌شوند؟ این ایده شباهت‌هایی با برخی دیدگاه‌های فلسفی دارد، مانند ایده کانت که زمان و مکان را «صورت‌های شهود» ذهن انسان می‌دانست. اما برخلاف کانت، فیزیک کوانتومی این امکان را مطرح می‌کند که زمان و مکان حتی در غیاب مشاهده‌گر انسانی نیز می‌توانند به‌عنوان نتیجه‌ای از قوانین بنیادی طبیعت ظهور کنند. این دیدگاه به بحث‌های سنتی درباره نقش مشاهده در شکل‌گیری واقعیت دامن می‌زند.
🔸 رابطه علیت و زمان
یکی دیگر از پیامدهای این دیدگاه، بازتعریف مفهوم علیت است. در فیزیک کلاسیک، علیت به‌طور مستقیم به توالی زمانی رویدادها وابسته است. اما اگر زمان یک پدیده ظهوریافته باشد، مفهوم علیت نیز باید بازتعریف شود. برخی نظریه‌ها پیشنهاد می‌کنند که علیت می‌تواند مستقل از زمان باشد و به ساختارهای بنیادی‌تر مرتبط شود. این ایده می‌تواند پیامدهایی برای درک ما از قوانین طبیعی و حتی اخلاقیات داشته باشد، چرا که بسیاری از سیستم‌های فکری بر پایه مفهوم علیت زمانی بنا شده‌اند.
▪️ بازتعریف زمان و مکان به‌عنوان پدیده‌های ظهوریافته نه‌تنها چالش‌های علمی، بلکه سوالات فلسفی عمیقی درباره ماهیت واقعیت و نقش مشاهده مطرح می‌کند. آیا زمان و مکان واقعیت دارند یا صرفاً ابزارهایی برای توصیف جهان‌اند؟ پاسخ به این سوالات می‌تواند درک ما از جهان و جایگاه خودمان در آن را تغییر دهد.
🆔 @Zharfa90
12.02.202519:34
🔰 «نخستین دوره جایزه قطب‌الدین شیرازی»
🔸 در روز چهارشنبه ۱۷ بهمن‌ماه ۱۴۰۳ و دومین روز برگزاری هجدهمین همایش ملی نجوم و اخترفیزیک ایران در دانشگاه شیراز، نخستین جایزه علامه قطب‌الدین شیرازی به آقای دکتر سهراب راهوار، استاد دانشگاه صنعتی شریف و عضو حرفه‌ای پیوسته انجمن نجوم ایران اعطا شد. این جایزه هر ساله به چهره برگزیده نجوم و اخترفیزیک ایران اهداء خواهد شد.
🔹 دکتر سهراب راهوار استاد و عضو گروه کیهان‌شناسی دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف، و زمینه‌های تحقیقاتی وی سیارات فراخورشیدی است. این اختر فیزیکدان در پروژه بین‌المللی کشف سیارات فراخورشیدی همکاری جدی دارد و در سال ۱۴۰۰ نیز در یک پروژه علمی شاخص که به کشف سیاهچاله تنهای کهکشان راه‌شیری منجر شد، مشارکت داشته است.
🔸 در این مراسم همچنین از یک عمر خدمات علمی و صادقانه پروفسور یوسف ثبوتی چهره ماندگار فیزیک و نجوم ایران، عضو هیئت موسس انجمن نجوم ایران و عضو پیوسته فرهنگستان علوم تقدیر شد و از کتاب تحفة‌الشاهیه علامه قطب الدین شیرازی رونمایی شد که از نسخه برگردانِ نسخۀ خطی کتاب «التحفة الشاهیّة» تهیه شده و یکی از مهم‌ترین آثار علامه قطب‌الدین شیرازی در علم هیئت است. این نسخۀ نفیس خطی که کتابت آن به سال ۷۲۸ ه.ق بازمی‌گردد، در کتابخانۀ دانشگاه اصفهان نگهداری می‌شود.
برگرفته از کانال اطلاع‌رسانی انجمن نجوم ایران
🆔 @asinojum
🆔 @Zharfa90
🔸 در روز چهارشنبه ۱۷ بهمن‌ماه ۱۴۰۳ و دومین روز برگزاری هجدهمین همایش ملی نجوم و اخترفیزیک ایران در دانشگاه شیراز، نخستین جایزه علامه قطب‌الدین شیرازی به آقای دکتر سهراب راهوار، استاد دانشگاه صنعتی شریف و عضو حرفه‌ای پیوسته انجمن نجوم ایران اعطا شد. این جایزه هر ساله به چهره برگزیده نجوم و اخترفیزیک ایران اهداء خواهد شد.
🔹 دکتر سهراب راهوار استاد و عضو گروه کیهان‌شناسی دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف، و زمینه‌های تحقیقاتی وی سیارات فراخورشیدی است. این اختر فیزیکدان در پروژه بین‌المللی کشف سیارات فراخورشیدی همکاری جدی دارد و در سال ۱۴۰۰ نیز در یک پروژه علمی شاخص که به کشف سیاهچاله تنهای کهکشان راه‌شیری منجر شد، مشارکت داشته است.
🔸 در این مراسم همچنین از یک عمر خدمات علمی و صادقانه پروفسور یوسف ثبوتی چهره ماندگار فیزیک و نجوم ایران، عضو هیئت موسس انجمن نجوم ایران و عضو پیوسته فرهنگستان علوم تقدیر شد و از کتاب تحفة‌الشاهیه علامه قطب الدین شیرازی رونمایی شد که از نسخه برگردانِ نسخۀ خطی کتاب «التحفة الشاهیّة» تهیه شده و یکی از مهم‌ترین آثار علامه قطب‌الدین شیرازی در علم هیئت است. این نسخۀ نفیس خطی که کتابت آن به سال ۷۲۸ ه.ق بازمی‌گردد، در کتابخانۀ دانشگاه اصفهان نگهداری می‌شود.
برگرفته از کانال اطلاع‌رسانی انجمن نجوم ایران
🆔 @asinojum
🆔 @Zharfa90
09.02.202508:31
📚 پیشنهاد برای مطالعه:
«نظریه نسبیت و معرفت پیشین»
نوشته هانس رایشنباخ
سخنرانی‌های اینشتین درباره نظریه نسبیت که در سال‌های ۱۹۱۷-۱۹۱۸ در برلین برگزار شد و مورد توجه رایشنباخ و معدودی از افراد دیگر قرار گرفت، تأثیر عمیقی بر دیدگاه‌های رایشنباخ داشت. وی در کتاب «نظریه نسبیت و دانش پیشینی» که در سال ۱۹۲۰ منتشر شد، تلاش کرد تا اصول نئوکانتی را که باید کنار گذاشته شوند شناسایی کرده و آنچه را که می‌توان از این دیدگاه حفظ کرد، تبیین نماید.
بیست و پنج سال پیش از آن، راسل در رساله دکترای خود که در سال ۱۸۹۷ منتشر شد، پژوهشی مشابه را در زمینه هندسه نااقلیدسی انجام داد و استدلال کرد که انحنای ثابت به‌عنوان یک اصل پیشینی و ترکیبی در هندسه مطرح است. در سال ۱۹۰۲، پوانکاره در کتاب «علم و فرضیه» دیدگاه راسل را تکمیل کرد و بر این باور بود که انتخاب هندسه‌ای با انحنای ثابت، تعیین‌ناپذیر است؛ به این معنا که انتخاب هر نوع خاص از این هندسه را می‌توان با تغییرات در نظریه‌های فیزیکی به‌گونه‌ای تنظیم کرد که پدیده‌ها حفظ شوند.
رایشنباخ، بدون اشاره مستقیم به راسل یا هلمهولتز، نسبیت عام را به‌عنوان ابطالی بر قراردادگرایی هندسی پوانکاره و پیشینی‌گرایی هندسی کانت قلمداد کرد. بخش عمده این کتاب به مباحث کلی معرفت‌شناسی پرداخته و کمتر به مسائل فیزیکی به‌صورت مستقیم می‌پردازد.
▫️ برگرفته از زندگی‌نامه رایشنباخ در دایرةالمعارف فلسفه استنفورد
#معرفی_کتاب #نسبیت #رایشنباخ
🆔 @Zharfa90
«نظریه نسبیت و معرفت پیشین»
نوشته هانس رایشنباخ
سخنرانی‌های اینشتین درباره نظریه نسبیت که در سال‌های ۱۹۱۷-۱۹۱۸ در برلین برگزار شد و مورد توجه رایشنباخ و معدودی از افراد دیگر قرار گرفت، تأثیر عمیقی بر دیدگاه‌های رایشنباخ داشت. وی در کتاب «نظریه نسبیت و دانش پیشینی» که در سال ۱۹۲۰ منتشر شد، تلاش کرد تا اصول نئوکانتی را که باید کنار گذاشته شوند شناسایی کرده و آنچه را که می‌توان از این دیدگاه حفظ کرد، تبیین نماید.
بیست و پنج سال پیش از آن، راسل در رساله دکترای خود که در سال ۱۸۹۷ منتشر شد، پژوهشی مشابه را در زمینه هندسه نااقلیدسی انجام داد و استدلال کرد که انحنای ثابت به‌عنوان یک اصل پیشینی و ترکیبی در هندسه مطرح است. در سال ۱۹۰۲، پوانکاره در کتاب «علم و فرضیه» دیدگاه راسل را تکمیل کرد و بر این باور بود که انتخاب هندسه‌ای با انحنای ثابت، تعیین‌ناپذیر است؛ به این معنا که انتخاب هر نوع خاص از این هندسه را می‌توان با تغییرات در نظریه‌های فیزیکی به‌گونه‌ای تنظیم کرد که پدیده‌ها حفظ شوند.
رایشنباخ، بدون اشاره مستقیم به راسل یا هلمهولتز، نسبیت عام را به‌عنوان ابطالی بر قراردادگرایی هندسی پوانکاره و پیشینی‌گرایی هندسی کانت قلمداد کرد. بخش عمده این کتاب به مباحث کلی معرفت‌شناسی پرداخته و کمتر به مسائل فیزیکی به‌صورت مستقیم می‌پردازد.
▫️ برگرفته از زندگی‌نامه رایشنباخ در دایرةالمعارف فلسفه استنفورد
#معرفی_کتاب #نسبیت #رایشنباخ
🆔 @Zharfa90
09.01.202515:29
🔰 ژرفا معرفی و پیشنهاد می‌کند:
⚡️🔥جلد دوم نشریه شتاب منتشر شد🔥⚡️
نشریه انجمن علمی فیزیک دانشگاه علم و صنعت
با موضوع اختصاصی “فیزیک ماده چگال”
و موضوعات متنوع دیگر✏️
🔻به همراه مصاحبه ویژه با
🔹دکتر امیرحسین احمدخان کردبچه
🔻و مقالات ویژه
🔸دکتر آسیه سادات کاظمی
🔸دکتر ذبیح الله ذبیحی
🔸دکتر سمانه محمودی
#نشریه #شتاب #نشریه_شتاب #انجمن_علمی_فیزیک_دانشگاه_علم_و_صنعت
@anjoman_elmi_physics
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
#بازنشر
🆔 @Zharfa90
⚡️🔥جلد دوم نشریه شتاب منتشر شد🔥⚡️
نشریه انجمن علمی فیزیک دانشگاه علم و صنعت
با موضوع اختصاصی “فیزیک ماده چگال”
و موضوعات متنوع دیگر✏️
🔻به همراه مصاحبه ویژه با
🔹دکتر امیرحسین احمدخان کردبچه
🔻و مقالات ویژه
🔸دکتر آسیه سادات کاظمی
🔸دکتر ذبیح الله ذبیحی
🔸دکتر سمانه محمودی
#نشریه #شتاب #نشریه_شتاب #انجمن_علمی_فیزیک_دانشگاه_علم_و_صنعت
@anjoman_elmi_physics
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
#بازنشر
🆔 @Zharfa90
17.12.202410:17
مدرسه فلسفه‌ی فیزیکِ ژرفا برگزار می‌کند:
🔸 درس‌گفتارهایی در فلسفه‌ی فیزیک
با ارائه
👤 جناب آقای حسین کامکار
- مدال طلای المپیاد فیزیک (۱۳۸۵) و مدرس المپیاد فیزیک
- دانش‌آموخته‌ی برق شریف (۱۳۹۰)
- ارشد علم و دین بهشتی (۱۴۰۳)
- پژوهشگرِ علوم اسلامی (طلبه‌ی سطح ۳ حوزه‌ی علمیه)
- پژوهشگرِ فلسفه‌ی فیزیک
📝 توضیحات:
در این درس‌گفتارها به سویه‌های فلسفیِ نظریه‌های فیزیکی (مثلِ مکانیکِ نیوتُنی، نسبیت خاص و عام و مکانیک کوانتومیِ استاندارد) خواهیم پرداخت و سرفصل‌های ویژه‌ای در این نظریه‌ها را بر اساسِ متون استاندارد فلسفه‌ی فیزیک موردِ بررسی قرار خواهیم داد.
تکیه‌ی بیشتر در این دوره بر منبع زیر است:
📚 Knox, E. and A. Wilson (2022). The Routledge companion to philosophy of physics, Routledge
همچنین در صورتِ لزوم، به بحث‌های متناظر در فلسفه، معرفت‌شناسی و علم و دین نیز پرداخته خواهد شد.
📆 دوشنبه‌ها | ساعت ۱۵ تا ۱۶:۳۰
📍 دانشگاه صنعتی شریف، ساختمان شهید رضایی
🌐 امکان شرکت به صورت مجازی
❗️شروع جلسات از ۳ دی‌ماه ۱۴۰۳
✍ جهت ثبت‌نام این فرم را تا پایان روز شنبه تکمیل فرمایید.
ble.ir/hossein_kamkar
🆔 @Zharfa90
🔸 درس‌گفتارهایی در فلسفه‌ی فیزیک
با ارائه
👤 جناب آقای حسین کامکار
- مدال طلای المپیاد فیزیک (۱۳۸۵) و مدرس المپیاد فیزیک
- دانش‌آموخته‌ی برق شریف (۱۳۹۰)
- ارشد علم و دین بهشتی (۱۴۰۳)
- پژوهشگرِ علوم اسلامی (طلبه‌ی سطح ۳ حوزه‌ی علمیه)
- پژوهشگرِ فلسفه‌ی فیزیک
📝 توضیحات:
در این درس‌گفتارها به سویه‌های فلسفیِ نظریه‌های فیزیکی (مثلِ مکانیکِ نیوتُنی، نسبیت خاص و عام و مکانیک کوانتومیِ استاندارد) خواهیم پرداخت و سرفصل‌های ویژه‌ای در این نظریه‌ها را بر اساسِ متون استاندارد فلسفه‌ی فیزیک موردِ بررسی قرار خواهیم داد.
تکیه‌ی بیشتر در این دوره بر منبع زیر است:
📚 Knox, E. and A. Wilson (2022). The Routledge companion to philosophy of physics, Routledge
همچنین در صورتِ لزوم، به بحث‌های متناظر در فلسفه، معرفت‌شناسی و علم و دین نیز پرداخته خواهد شد.
📆 دوشنبه‌ها | ساعت ۱۵ تا ۱۶:۳۰
📍 دانشگاه صنعتی شریف، ساختمان شهید رضایی
🌐 امکان شرکت به صورت مجازی
❗️شروع جلسات از ۳ دی‌ماه ۱۴۰۳
✍ جهت ثبت‌نام این فرم را تا پایان روز شنبه تکمیل فرمایید.
ble.ir/hossein_kamkar
🆔 @Zharfa90
11.02.202518:01
🔰 «ریاضیدان یا فیزیکدان؟»
سدریک ویلانی، ریاضیدان شناخته‌شده فرانسوی که در سال ۲۰۱۰ به سبب کارهایش درباره مسئله میرایی لانداو و معادله بولتزمن برنده جایزه فیلدز شد، اردیبهشت سال ۱۳۹۴ به دعوت پژوهشگاه دانش‌های بنیادی به ایران آمد.
او در این سفر ضمن ارائه دستاوردهای پژوهشی خود، بازدیدهایی از برخی مراکز آموزشی و پژوهشی کشور از جمله دانشگاه صنعتی شریف داشت. در یکی از این بازدیدها، نشریه «فیزیک روز» به همراه دکتر ایمان افتخاری به مصاحبه‌ای با سدریک ویلانی می‌نشیند که مکتوب آن در شماره دهم این نشریه به چاپ رسیده است.
در بخشی از این مصاحبه می‌خوانیم:
🆔 @Zharfa90
سدریک ویلانی، ریاضیدان شناخته‌شده فرانسوی که در سال ۲۰۱۰ به سبب کارهایش درباره مسئله میرایی لانداو و معادله بولتزمن برنده جایزه فیلدز شد، اردیبهشت سال ۱۳۹۴ به دعوت پژوهشگاه دانش‌های بنیادی به ایران آمد.
او در این سفر ضمن ارائه دستاوردهای پژوهشی خود، بازدیدهایی از برخی مراکز آموزشی و پژوهشی کشور از جمله دانشگاه صنعتی شریف داشت. در یکی از این بازدیدها، نشریه «فیزیک روز» به همراه دکتر ایمان افتخاری به مصاحبه‌ای با سدریک ویلانی می‌نشیند که مکتوب آن در شماره دهم این نشریه به چاپ رسیده است.
در بخشی از این مصاحبه می‌خوانیم:
ویلانی:فکر می‌کنم لزوماً هیچ کس برای مدال فیلدز کار نمی‌کند. و این هرگز محرک قوی برای افراد نیست؛ برای سال‌های کوتاهی کسب مدال در ذهنم بود، ولی فکر می‌کنم انگیزۀ من از کتاب‌ها می‌آمد. وقتی که در مواردی یک مبارزه بین شما و مسائل ایجاد می‌شود و فقط شناخت مهم است و هیچ چیز دیگر جز یک مبارزۀ شخصی مهم نیست. قطعاً بهترین جایزه برای شما لذت فهمیدن است. بهتر شدن، جایزۀ سخت‌کوشی است. و لذت بعدی نوشتن و توضیح آن چیزی است که فهمیدید.
🆔 @Zharfa90
08.02.202513:02
🔰 «خبرنامه»
➖ شماره اول، شنبه ۲۰ بهمن
«علم امروز، فناوری فرداست» - ادوارد تلر
1️⃣ شبیه‌سازی ایجاد ذرات در یک جهان درحال انبساط
مطالعه‌ای که به‌تازگی در Scientific Reports منتشر شده، استفاده از کامپیوترهای کوانتومی IBM را برای شبیه‌سازی تولید ذرات در یک جهان در حال گسترش نشان میدهد و رویکرد جدیدی به نظریه میدان کوانتومی در فضا-زمان منحنی (QFTCS) ارائه می‌کند. این روش به محققان این امکان را میدهد که اثرات کوانتومی در فضا-زمان منحنی را بدون نیاز به نظریه کامل گرانش کوانتومی مطالعه کنند. این مطالعه بر شبیه‌سازی چگونگی تولید ذرات در هنگام تورم کیهانی، پدیده‌ای که به‌طور فرضی در آغاز کیهان رخ داده است، تمرکز دارد و از یک مدار کوانتومی بر روی پردازنده ۱۲۷ کیوبیتی IBM Eagle استفاده می‌کند. این شبیه‌سازی موفقیت‌آمیز گامی مهم در استفاده از محاسبات کوانتومی برای بررسی پدیده‌های کیهانی است و راه را برای تحقیقات آینده در زمینه‌های فیزیک ذرات و کیهان‌شناسی هموار می‌کند.
🔗 پیوند خبر | پیوند مقاله
2️⃣ هدایت الکتریسیته توسط صوت
یک مطالعه‌ی اخیر در Science Advances، روشی برای کنترل جرقه‌های الکتریکی با استفاده از امواج فراصوت معرفی می‌کند که این امکان را فراهم می‌آورد که جرقه‌ها در هوا هدایت شوند، از موانع عبور کنند و به نقاط خاص حتی روی مواد غیررسانا برسند. این کنترل بر این اساس استوار است که جرقه‌ها هوای اطراف را گرم کرده و باعث انبساط آن و کاهش چگالی‌اش می‌شوند، که این باعث هدایت جرقه‌های بعدی به نواحی با ولتاژ شکست کمتر می‌شود. برخلاف روش‌های قبلی که به لیزرهای پرهزینه و پرخطر وابسته بودند، این تکنیک جدید از فراصوت ایمن استفاده می‌کند که راه‌حلی ساده و مقرون‌به‌صرفه ارائه میدهد. این پیشرفت می‌تواند کاربردهای جدیدی در زمینه‌هایی مانند علوم جو، فرآیندهای زیستی و فناوری‌های لمسی، از جمله ایجاد یک سیستم بریل بدون تماس، داشته باشد.
🔗 پیوند خبر | پیوند مقاله
3️⃣ لرزه‌های ستاره‌ای و پدیده‌های هسته‌ای
پژوهشی به رهبری دانشگاه بث نشان میدهد که زلزله‌های ستاره‌ای در ستاره‌های نوترونی می‌توانند اطلاعات دقیقی درباره ماده هسته‌ای ارائه داده و نظریه‌هایی مانند نظریه میدان مؤثر کیرال را آزمایش کنند. با تجزیه و تحلیل این لرزش‌ها از طریق تلسکوپ‌ها، دانشمندان می‌توانند شرایط فوق‌العاده فشرده درون ستاره‌های نوترونی را مطالعه کنند که حاوی چگال‌ترین ماده شناخته‌شده در جهان هستند. این پژوهش فیزیک هسته‌ای و نجوم را به هم پیوند میدهد و ابزارهای جدیدی برای مطالعه نیروهای بنیادی معرفی می‌کند. همچنین، یافته‌ها نشان می‌دهند که این تحقیقات می‌تواند در زمینه‌های سلامت (مانند بهبود پرتودرمانی) و انرژی (توسعه راکتورهای پیشرفته هسته‌ای) کاربرد داشته باشد و اهمیت گسترده لرزه‌شناسی ستاره‌ای را در پیشرفت‌های علمی و عملی نشان میدهد.
🔗 پیوند خبر | پیوند مقاله
🆔 @Zharfa90
➖ شماره اول، شنبه ۲۰ بهمن
«علم امروز، فناوری فرداست» - ادوارد تلر
1️⃣ شبیه‌سازی ایجاد ذرات در یک جهان درحال انبساط
مطالعه‌ای که به‌تازگی در Scientific Reports منتشر شده، استفاده از کامپیوترهای کوانتومی IBM را برای شبیه‌سازی تولید ذرات در یک جهان در حال گسترش نشان میدهد و رویکرد جدیدی به نظریه میدان کوانتومی در فضا-زمان منحنی (QFTCS) ارائه می‌کند. این روش به محققان این امکان را میدهد که اثرات کوانتومی در فضا-زمان منحنی را بدون نیاز به نظریه کامل گرانش کوانتومی مطالعه کنند. این مطالعه بر شبیه‌سازی چگونگی تولید ذرات در هنگام تورم کیهانی، پدیده‌ای که به‌طور فرضی در آغاز کیهان رخ داده است، تمرکز دارد و از یک مدار کوانتومی بر روی پردازنده ۱۲۷ کیوبیتی IBM Eagle استفاده می‌کند. این شبیه‌سازی موفقیت‌آمیز گامی مهم در استفاده از محاسبات کوانتومی برای بررسی پدیده‌های کیهانی است و راه را برای تحقیقات آینده در زمینه‌های فیزیک ذرات و کیهان‌شناسی هموار می‌کند.
🔗 پیوند خبر | پیوند مقاله
2️⃣ هدایت الکتریسیته توسط صوت
یک مطالعه‌ی اخیر در Science Advances، روشی برای کنترل جرقه‌های الکتریکی با استفاده از امواج فراصوت معرفی می‌کند که این امکان را فراهم می‌آورد که جرقه‌ها در هوا هدایت شوند، از موانع عبور کنند و به نقاط خاص حتی روی مواد غیررسانا برسند. این کنترل بر این اساس استوار است که جرقه‌ها هوای اطراف را گرم کرده و باعث انبساط آن و کاهش چگالی‌اش می‌شوند، که این باعث هدایت جرقه‌های بعدی به نواحی با ولتاژ شکست کمتر می‌شود. برخلاف روش‌های قبلی که به لیزرهای پرهزینه و پرخطر وابسته بودند، این تکنیک جدید از فراصوت ایمن استفاده می‌کند که راه‌حلی ساده و مقرون‌به‌صرفه ارائه میدهد. این پیشرفت می‌تواند کاربردهای جدیدی در زمینه‌هایی مانند علوم جو، فرآیندهای زیستی و فناوری‌های لمسی، از جمله ایجاد یک سیستم بریل بدون تماس، داشته باشد.
🔗 پیوند خبر | پیوند مقاله
3️⃣ لرزه‌های ستاره‌ای و پدیده‌های هسته‌ای
پژوهشی به رهبری دانشگاه بث نشان میدهد که زلزله‌های ستاره‌ای در ستاره‌های نوترونی می‌توانند اطلاعات دقیقی درباره ماده هسته‌ای ارائه داده و نظریه‌هایی مانند نظریه میدان مؤثر کیرال را آزمایش کنند. با تجزیه و تحلیل این لرزش‌ها از طریق تلسکوپ‌ها، دانشمندان می‌توانند شرایط فوق‌العاده فشرده درون ستاره‌های نوترونی را مطالعه کنند که حاوی چگال‌ترین ماده شناخته‌شده در جهان هستند. این پژوهش فیزیک هسته‌ای و نجوم را به هم پیوند میدهد و ابزارهای جدیدی برای مطالعه نیروهای بنیادی معرفی می‌کند. همچنین، یافته‌ها نشان می‌دهند که این تحقیقات می‌تواند در زمینه‌های سلامت (مانند بهبود پرتودرمانی) و انرژی (توسعه راکتورهای پیشرفته هسته‌ای) کاربرد داشته باشد و اهمیت گسترده لرزه‌شناسی ستاره‌ای را در پیشرفت‌های علمی و عملی نشان میدهد.
🔗 پیوند خبر | پیوند مقاله
🆔 @Zharfa90
04.01.202521:12
🎥⚛جهان از لنز کوانتوم
#داستان_کوانتوم
بخش اول: داستان تابش جسم سیاه و آغاز انقلاب کوانتومی🔺
⏳💡در اواخر قرن نوزدهم، فیزیک کلاسیک که برای مدت‌ها توانسته بود بسیاری از پدیده‌های طبیعی را توضیح دهد، با چالشی بزرگ روبرو شد: تابش جسم سیاه. این تابش زمانی رخ میدهد که به یک جسم گرما داده شود و جسم شروع به گسیل انرژی الکترومغناطیسی کند. این پدیده به شکل پیوسته‌ای از فروسرخ تا فرابنفش گسترش یافت، اما هیچ‌یک از نظریه‌های موجود قادر به توصیف دقیق این رفتار نبودند. تلاش‌های متعدد دانشمندان برای توضیح این پدیده، از جمله استفاده از ترمودینامیک کلاسیک و نظریه الکترومغناطیس، به شکست انجامید. این ناکامی‌ها نهایتاً نشان دادند که قوانین فیزیک کلاسیک نمی‌توانند درک کاملی از این پدیده ارائه دهند.
🌑مفهوم جسم سیاه
مفهوم جسم سیاه به یک جسم ایده‌آل اشاره دارد که به طور کامل تابش‌های دریافتی را جذب می‌کند و هیچ‌گونه بازتاب یا عبوری ندارد. چنین جسمی همچنین توانایی گسیل‌کردن تابش در تمام طول‌موج‌ها را دارد، به طوری که شدت و توزیع این تابش تنها به دمای جسم وابسته است. در دماهای بالا، این تابش به صورت نوری با توزیع انرژی مشخص گسیل می‌شود که به "تابش جسم سیاه" معروف است. مطالعات انجام‌شده در قرن نوزدهم نشان دادند که طیف تابشی جسم سیاه از قوانین ترمودینامیکی پیروی می‌کند و ویژگی‌های آن تنها از طریق مشاهده و آزمایش قابل بررسی دقیق است. این مفهوم پایه‌ای، نقش مهمی در پیشرفت فیزیک، به‌ویژه در توسعه مکانیک کوانتومی ایفا کرده است.
🔖قانون استفان-بولتزمن و قانون جابجایی وین
دانشمندانی مانند گوستاو کیرشهوف، جی. استفان، و ویلهلم وین تلاش کردند تا این رفتار را توصیف کنند. قانون استفان-بولتزمن نشان داد که توان تابشی کل جسم سیاه به شدت با افزایش دما افزایش می‌یابد. از سوی دیگر، وین رابطه‌ای برای جابجایی بسامد تابش بیشینه با دما ارائه داد. با این حال، این قوانین نیز نتوانستند همه ابعاد رفتار تابش جسم سیاه را توضیح دهند و در برخی بسامدها، ناتوانی‌شان آشکار بود.
💡شکست کلاسیک و آغاز تغییر
یکی از تلاش‌های کلاسیک برای توضیح این پدیده، فرمول ریلی-جینز بود. این فرمول پیش‌بینی می‌کرد که چگالی انرژی تابش به طور بی‌نهایت در بسامدهای بالا افزایش یابد؛ پدیده‌ای که به نام فاجعه فرابنفش شناخته شد. این نتیجه بی‌معنی بود و به وضوح نشان داد که مدل‌های کلاسیک دیگر پاسخگو نیستند.
🔍ورود ماکس پلانک
ماکس پلانک، دانشمند برجسته آلمانی، در سال 1900 راه‌حلی انقلابی ارائه داد. او فرض کرد که انرژی تابشی تنها به صورت بسته‌های کوچک و گسسته‌ای، به نام کوانتا، مبادله می‌شود. این فرضیه که با عنوان قاعده کوانتش پلانک شناخته می‌شود، همخوانی دقیقی با داده‌های تجربی تابش جسم سیاه ارائه داد و راه‌حلی برای فاجعه فرابنفش بود. این ایده ساده اما انقلابی، نقطه آغاز تحولی بزرگ در علم فیزیک بود.
📖پیامدها و آغاز عصر جدید
معرفی ثابت پلانک نه تنها مشکل تابش جسم سیاه را حل کرد، بلکه راه را برای فیزیک کوانتومی هموار ساخت. این کشف نه تنها پایان عصر فیزیک کلاسیک، بلکه آغاز دوره‌ای نو در درک ما از طبیعت بود. دانشمندانی مانند انیشتین، کامپتون، دوبروی و بور با الهام از کار پلانک، این ایده‌ها را به کار گرفتند تا مسائل دیگری را که سال‌ها بی‌پاسخ مانده بودند، حل کنند.
🔸این آغاز داستان کوانتوم است، جایی که علم از محدودیت‌های کلاسیک فراتر رفت و پنجره‌ای جدید به دنیای زیراتمی گشود.
🎙️اصل داستان اینجاست:
(تولد کوانتوم)
Psiket.academy
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
⭐@Psiket_Admin
🔗Instagram | Telegram | Linkedin
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#بازنشر
🆔 @Zharfa90
#داستان_کوانتوم
بخش اول: داستان تابش جسم سیاه و آغاز انقلاب کوانتومی🔺
⏳💡در اواخر قرن نوزدهم، فیزیک کلاسیک که برای مدت‌ها توانسته بود بسیاری از پدیده‌های طبیعی را توضیح دهد، با چالشی بزرگ روبرو شد: تابش جسم سیاه. این تابش زمانی رخ میدهد که به یک جسم گرما داده شود و جسم شروع به گسیل انرژی الکترومغناطیسی کند. این پدیده به شکل پیوسته‌ای از فروسرخ تا فرابنفش گسترش یافت، اما هیچ‌یک از نظریه‌های موجود قادر به توصیف دقیق این رفتار نبودند. تلاش‌های متعدد دانشمندان برای توضیح این پدیده، از جمله استفاده از ترمودینامیک کلاسیک و نظریه الکترومغناطیس، به شکست انجامید. این ناکامی‌ها نهایتاً نشان دادند که قوانین فیزیک کلاسیک نمی‌توانند درک کاملی از این پدیده ارائه دهند.
🌑مفهوم جسم سیاه
مفهوم جسم سیاه به یک جسم ایده‌آل اشاره دارد که به طور کامل تابش‌های دریافتی را جذب می‌کند و هیچ‌گونه بازتاب یا عبوری ندارد. چنین جسمی همچنین توانایی گسیل‌کردن تابش در تمام طول‌موج‌ها را دارد، به طوری که شدت و توزیع این تابش تنها به دمای جسم وابسته است. در دماهای بالا، این تابش به صورت نوری با توزیع انرژی مشخص گسیل می‌شود که به "تابش جسم سیاه" معروف است. مطالعات انجام‌شده در قرن نوزدهم نشان دادند که طیف تابشی جسم سیاه از قوانین ترمودینامیکی پیروی می‌کند و ویژگی‌های آن تنها از طریق مشاهده و آزمایش قابل بررسی دقیق است. این مفهوم پایه‌ای، نقش مهمی در پیشرفت فیزیک، به‌ویژه در توسعه مکانیک کوانتومی ایفا کرده است.
🔖قانون استفان-بولتزمن و قانون جابجایی وین
دانشمندانی مانند گوستاو کیرشهوف، جی. استفان، و ویلهلم وین تلاش کردند تا این رفتار را توصیف کنند. قانون استفان-بولتزمن نشان داد که توان تابشی کل جسم سیاه به شدت با افزایش دما افزایش می‌یابد. از سوی دیگر، وین رابطه‌ای برای جابجایی بسامد تابش بیشینه با دما ارائه داد. با این حال، این قوانین نیز نتوانستند همه ابعاد رفتار تابش جسم سیاه را توضیح دهند و در برخی بسامدها، ناتوانی‌شان آشکار بود.
💡شکست کلاسیک و آغاز تغییر
یکی از تلاش‌های کلاسیک برای توضیح این پدیده، فرمول ریلی-جینز بود. این فرمول پیش‌بینی می‌کرد که چگالی انرژی تابش به طور بی‌نهایت در بسامدهای بالا افزایش یابد؛ پدیده‌ای که به نام فاجعه فرابنفش شناخته شد. این نتیجه بی‌معنی بود و به وضوح نشان داد که مدل‌های کلاسیک دیگر پاسخگو نیستند.
🔍ورود ماکس پلانک
ماکس پلانک، دانشمند برجسته آلمانی، در سال 1900 راه‌حلی انقلابی ارائه داد. او فرض کرد که انرژی تابشی تنها به صورت بسته‌های کوچک و گسسته‌ای، به نام کوانتا، مبادله می‌شود. این فرضیه که با عنوان قاعده کوانتش پلانک شناخته می‌شود، همخوانی دقیقی با داده‌های تجربی تابش جسم سیاه ارائه داد و راه‌حلی برای فاجعه فرابنفش بود. این ایده ساده اما انقلابی، نقطه آغاز تحولی بزرگ در علم فیزیک بود.
📖پیامدها و آغاز عصر جدید
معرفی ثابت پلانک نه تنها مشکل تابش جسم سیاه را حل کرد، بلکه راه را برای فیزیک کوانتومی هموار ساخت. این کشف نه تنها پایان عصر فیزیک کلاسیک، بلکه آغاز دوره‌ای نو در درک ما از طبیعت بود. دانشمندانی مانند انیشتین، کامپتون، دوبروی و بور با الهام از کار پلانک، این ایده‌ها را به کار گرفتند تا مسائل دیگری را که سال‌ها بی‌پاسخ مانده بودند، حل کنند.
🔸این آغاز داستان کوانتوم است، جایی که علم از محدودیت‌های کلاسیک فراتر رفت و پنجره‌ای جدید به دنیای زیراتمی گشود.
🎙️اصل داستان اینجاست:
(تولد کوانتوم)
Psiket.academy
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
⭐@Psiket_Admin
🔗Instagram | Telegram | Linkedin
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
#بازنشر
🆔 @Zharfa90
06.12.202419:29
🔰 دوره «آشنایی با طبیعت‌شناسی ارسطو»
🔸در این دوره به آشنایی با اصول و مسائل طبیعت‌شناسی ارسطویی و بررسی نسبت آن با متافیزیک او می‌پردازیم.
ارائه‌دهنده:
👤 حسین نوروزی‌فرد
- دانشجوی دکترای فلسفه یونان و قرون وسطی دانشگاه علامه طباطبایی
- فارغ‌التحصیل ارشد فلسفه علم دانشگاه اصفهان
-فارغ‌التحصیل کارشناسی مهندسی برق دانشگاه صنعتی اصفهان
📅 چهارشنبه‌ها | ساعت 16:00 تا 18:00 | شروع از ۲۱ آذرماه
📍 جلسات به صورت مجازی برگزار می‌شوند.
🔺 شرکت در این جلسات، رایگان است.
▫️ برای ثبت‌نام این فرم را پر کنید: 🔗 پیوند به فرم
🆔 @zharfa90
🔸در این دوره به آشنایی با اصول و مسائل طبیعت‌شناسی ارسطویی و بررسی نسبت آن با متافیزیک او می‌پردازیم.
ارائه‌دهنده:
👤 حسین نوروزی‌فرد
- دانشجوی دکترای فلسفه یونان و قرون وسطی دانشگاه علامه طباطبایی
- فارغ‌التحصیل ارشد فلسفه علم دانشگاه اصفهان
-فارغ‌التحصیل کارشناسی مهندسی برق دانشگاه صنعتی اصفهان
📅 چهارشنبه‌ها | ساعت 16:00 تا 18:00 | شروع از ۲۱ آذرماه
📍 جلسات به صورت مجازی برگزار می‌شوند.
🔺 شرکت در این جلسات، رایگان است.
▫️ برای ثبت‌نام این فرم را پر کنید: 🔗 پیوند به فرم
🆔 @zharfa90
11.02.202507:34
🔰 انجمن علمی ژرفا معرفی می‌کند:
🔸 مرکز تحقیقات اپتوالکترونیک دانشگاه علم و صنعت ایران اقدام به جذب محقق پسادکتری در زمینه طراحی و ساخت قطعات نیمه هادی از میان فارغ‌التحصیلان مقطع دکتری در رشته‌های فیزیک، مهندسی برق، مهندسی مواد می‌نمایند.
🔹 برای اطلاع از شرایط و جزئیات این برنامه به وبگاه مرکز تحقیقات اپتوالکترونیک یا کانال اطلاع‌رسانی آن مراجعه نمایید.
🌐 https://orc.iust.ac.ir/
🆔 @ORCIUST_IR
🔻 مهلت ارسال رزومه تا ۳۰ بهمن‌ماه ۱۴۰۳ می‌باشد.
🆔 @Zharfa90
🔸 مرکز تحقیقات اپتوالکترونیک دانشگاه علم و صنعت ایران اقدام به جذب محقق پسادکتری در زمینه طراحی و ساخت قطعات نیمه هادی از میان فارغ‌التحصیلان مقطع دکتری در رشته‌های فیزیک، مهندسی برق، مهندسی مواد می‌نمایند.
🔹 برای اطلاع از شرایط و جزئیات این برنامه به وبگاه مرکز تحقیقات اپتوالکترونیک یا کانال اطلاع‌رسانی آن مراجعه نمایید.
🌐 https://orc.iust.ac.ir/
🆔 @ORCIUST_IR
🔻 مهلت ارسال رزومه تا ۳۰ بهمن‌ماه ۱۴۰۳ می‌باشد.
🆔 @Zharfa90
07.02.202513:34
🔸 «جرم یا مقدار ماده؟»
تصور عموم ما از جرم یک جسم، بسیار با مفهوم مقدار ماده قرین شده است. این اتفاق، می‌تواند مانعی برای درک معنادار این مفهوم فیزیکی باشد.
در این مقاله که در شماره هفتم نشریه «فیزیک روز» منتشر شده، نویسندگان به بررسی این پدیده و تاثیر کتب درسی در تشدید آن می‌پردازند و در همین راستا، تاریخچه ظهور و افول مفهوم مقدار ماده را زیر ذره بین قرار میدهد.
در بخشی از مقاله می‌خوانیم:
آخرین شماره نشریه «فیزیک روز» مربوط به زمستان سال ۱۳۹۴ است و از آن پس انتشار این مجله متوقف شده است. در روزهای آینده به تدریج برخی از مقالات این نشریه را بازخوانی خواهیم کرد.
🆔 @Zharfa90
تصور عموم ما از جرم یک جسم، بسیار با مفهوم مقدار ماده قرین شده است. این اتفاق، می‌تواند مانعی برای درک معنادار این مفهوم فیزیکی باشد.
در این مقاله که در شماره هفتم نشریه «فیزیک روز» منتشر شده، نویسندگان به بررسی این پدیده و تاثیر کتب درسی در تشدید آن می‌پردازند و در همین راستا، تاریخچه ظهور و افول مفهوم مقدار ماده را زیر ذره بین قرار میدهد.
در بخشی از مقاله می‌خوانیم:
مفهوم مقدار ماده به عنوان اولین تعریف روشن از مفهوم جرم، در اواخر قرن سیزدهم توسط گیلز رومی ابداع شد. او برای تمام مواد زمینی دو بعد متعین و نامتعین در نظر گرفت از نظر او بعد نامتعین، نامی برای مقدار ماده و بعد متعین، نامی برای حجم بود. او بیان کرد تغییر یکی از آنها به تغییر دیگری منجر نمی‌شود. برای مثال، در فرآیند ترقیق، ابعاد معین افزایش می‌یابد، در حالی‌که مقدار ماده ثابت باقی می‌ماند.
آخرین شماره نشریه «فیزیک روز» مربوط به زمستان سال ۱۳۹۴ است و از آن پس انتشار این مجله متوقف شده است. در روزهای آینده به تدریج برخی از مقالات این نشریه را بازخوانی خواهیم کرد.
🆔 @Zharfa90
22.12.202419:15
🔰 دانشمندی فراموش‌شده در اندازه‌گیری سرعت نور
وقتی صحبت از سرعت نور می‌شود، معمولاً نام‌هایی مانند آلبرت اینشتین یا جیمز کلرک ماکسول به ذهن می‌آید. اما جالب است بدانید که یکی از اولین اندازه‌گیری‌های سرعت نور توسط یک ستاره‌شناس دانمارکی به نام اوله رومر در سال ۱۶۷۶ انجام شد. نکته جالب این است که رومر برای این کار از ابزارهای پیشرفته استفاده نکرد، بلکه تنها از مشاهده قمرهای مشتری بهره برد.
رومر با مشاهده زمان‌بندی گرفتگی‌های قمر «آیو» (یکی از قمرهای مشتری) متوجه شد که زمان این گرفتگی‌ها بسته به موقعیت زمین نسبت به مشتری تغییر می‌کند. او از این تغییرات نتیجه گرفت که نور با سرعتی محدود حرکت می‌کند و مقدار تقریبی آن را محاسبه کرد. اگرچه محاسبات او با دقت امروزی فاصله داشت، اما در زمان خود چشم‌گیر بود و برای اولین بار به اثبات رساند که نور به صورت آنی حرکت نمی‌کند.
کار رومر پایه‌ای برای درک نور به عنوان یک پدیده قابل اندازه‌گیری شد و راه را برای قرن‌ها کشف در فیزیک هموار کرد. با این حال، نام او اغلب در سایه شخصیت‌های مشهورتر باقی مانده است.
🔻 این گزارش تاریخی در کتاب زیر نقل شده است.
📚 The History of Light and Color Measurement: A Science in the Shadows
👤 Klaus Hentschel
🆔 @Zharfa90
وقتی صحبت از سرعت نور می‌شود، معمولاً نام‌هایی مانند آلبرت اینشتین یا جیمز کلرک ماکسول به ذهن می‌آید. اما جالب است بدانید که یکی از اولین اندازه‌گیری‌های سرعت نور توسط یک ستاره‌شناس دانمارکی به نام اوله رومر در سال ۱۶۷۶ انجام شد. نکته جالب این است که رومر برای این کار از ابزارهای پیشرفته استفاده نکرد، بلکه تنها از مشاهده قمرهای مشتری بهره برد.
رومر با مشاهده زمان‌بندی گرفتگی‌های قمر «آیو» (یکی از قمرهای مشتری) متوجه شد که زمان این گرفتگی‌ها بسته به موقعیت زمین نسبت به مشتری تغییر می‌کند. او از این تغییرات نتیجه گرفت که نور با سرعتی محدود حرکت می‌کند و مقدار تقریبی آن را محاسبه کرد. اگرچه محاسبات او با دقت امروزی فاصله داشت، اما در زمان خود چشم‌گیر بود و برای اولین بار به اثبات رساند که نور به صورت آنی حرکت نمی‌کند.
کار رومر پایه‌ای برای درک نور به عنوان یک پدیده قابل اندازه‌گیری شد و راه را برای قرن‌ها کشف در فیزیک هموار کرد. با این حال، نام او اغلب در سایه شخصیت‌های مشهورتر باقی مانده است.
🔻 این گزارش تاریخی در کتاب زیر نقل شده است.
📚 The History of Light and Color Measurement: A Science in the Shadows
👤 Klaus Hentschel
🆔 @Zharfa90
显示 1 - 15 共 15
登录以解锁更多功能。