وراقان
24.02.202502:34
پلاک طلا با نقش شیر دال از دوره هخامنشی
🖼 موزه متروپولیتن
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
🖼 موزه متروپولیتن
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
09.02.202521:41
از زیبایی های مسجد جامع سلطان قابوس
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
07.02.202510:29
عنوان: احمد خان ابدالی از سرداری تا پادشاهی؛
در تاریخ سیاسی افغانستان، تحولات عمده‌ای از زمان احمد خان ابدالی (درانی) در سال ۱۷۴۷م. تا ظهور امیر عبدالرحمان خان رخ داده است. این دوره، به ویژه پس از فروپاشی دولت نادرشاه افشار، شاهد تغییرات مداوم در سرحدات و قلمروهای تحت نفوذ بوده است. با تسلط عبدالرحمان خان بر مناطق مختلف، جغرافیای کنونی افغانستان به‌عنوان یک واحد سیاسی تثبیت گردید (تاجیک، 1388: 46).
احمد خان ابدالی، که در ابتدا به عنوان سردار فعالیت می‌کرد، با نیت تصرف تمامی ایران، در نهایت به قلمروهای خود در شرق ایران بسنده کرد. این اقدام منجر به جدایی افغانستان و ایران شد و پیوندهای فرهنگی و سیاسی عمیق دو کشور را تحت تأثیر قرار داد (متولی حقیقی، 1383: 145). پس از این تحولات، احمدخان با بهره‌گیری از شرایط آشوب‌زای پس از نادرشاه، توانست بر رقبای محلی فائق آید و قلمرو خود را گسترش دهد.
چالش‌های مالی و مخالفت برخی خوانین محلی از جمله موانع مهم پیش روی او بود که با تدبیر و سیاست‌های مؤثر، بر آنها غلبه کرد. مصادره اموال مقامات سابق نادرشاه، منابع مالی لازم برای تثبیت حکومتش را فراهم آورد. تسلط بر کابل و لاهور و پیشروی به سمت مرزهای دهلی نشان‌دهنده قدرت نظامی و سیاسی او بود، هرچند که در نبرد با گورکانیان شکست خورد.
احمدخان همچنین تلاش‌های مکرری برای گسترش قلمرو خود به سمت خراسان انجام داد، اما مقاومت شدید مردم و مداخله قاجاریه مانع از تحقق این اهداف شد. محاصره‌های مکرر مشهد گواهی بر بلندی‌پروازی‌های او و اهمیت استراتژیک این منطقه در آن زمان است.
با وجود لشکرکشی‌های متعدد به هند، پیروزی‌های او در این سرزمین پایدار نبود و او با چالش‌های داخلی و خارجی مواجه شد. احمد خان در سال‌های پایانی عمر خود، با بیماری جذام دست به گریبان بود و سرانجام در قندهار درگذشت.
منابع:
1. متولی حقیقی یوسف. افغانستان و ایران: پژوهشی پیرامون روابط سیاسی و چالش‌های مرزی از احمد شاه درانی تا احمد شاه قاجار. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی، 1383.
2. اعتضادالسلطنه، علیقلی میرزایی. تاریخ وقایع و سوانح افغانستان. تدوین میرهاشم محدث. تهران: امیرکبیر، 1365.
3. اعتماد السلطنه، محمد حسن خان. مرآه البلدان. به کوشش عبدالحسین نوایی و میرهاشم محدث. ج2. تهران: دانشگاه تهران، 1367.
4. صدرالمعالی، سیدحسین. تاریخ احمدشاه درانی. خطی. کتابخانه آستان قدس رضوی.
5. کاتب هزاره، ملافیض محمد. سراج التواریخ. بلخ: موسسه مطالعات و انتشارات، 1372.
6. تاجیک، محمدرضا. «موانع گفتمانی دموکراسی در افغانستان.» مجله علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم، س ۱۲، ش ۶، ۱۳۸۸، ص۴۶.
7. منشی جامی. تاریخ احمدشاهی. تدوین غلامحسین زرگری نژاد. تهران: دانشگاه تهران، 1384.
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
در تاریخ سیاسی افغانستان، تحولات عمده‌ای از زمان احمد خان ابدالی (درانی) در سال ۱۷۴۷م. تا ظهور امیر عبدالرحمان خان رخ داده است. این دوره، به ویژه پس از فروپاشی دولت نادرشاه افشار، شاهد تغییرات مداوم در سرحدات و قلمروهای تحت نفوذ بوده است. با تسلط عبدالرحمان خان بر مناطق مختلف، جغرافیای کنونی افغانستان به‌عنوان یک واحد سیاسی تثبیت گردید (تاجیک، 1388: 46).
احمد خان ابدالی، که در ابتدا به عنوان سردار فعالیت می‌کرد، با نیت تصرف تمامی ایران، در نهایت به قلمروهای خود در شرق ایران بسنده کرد. این اقدام منجر به جدایی افغانستان و ایران شد و پیوندهای فرهنگی و سیاسی عمیق دو کشور را تحت تأثیر قرار داد (متولی حقیقی، 1383: 145). پس از این تحولات، احمدخان با بهره‌گیری از شرایط آشوب‌زای پس از نادرشاه، توانست بر رقبای محلی فائق آید و قلمرو خود را گسترش دهد.
چالش‌های مالی و مخالفت برخی خوانین محلی از جمله موانع مهم پیش روی او بود که با تدبیر و سیاست‌های مؤثر، بر آنها غلبه کرد. مصادره اموال مقامات سابق نادرشاه، منابع مالی لازم برای تثبیت حکومتش را فراهم آورد. تسلط بر کابل و لاهور و پیشروی به سمت مرزهای دهلی نشان‌دهنده قدرت نظامی و سیاسی او بود، هرچند که در نبرد با گورکانیان شکست خورد.
احمدخان همچنین تلاش‌های مکرری برای گسترش قلمرو خود به سمت خراسان انجام داد، اما مقاومت شدید مردم و مداخله قاجاریه مانع از تحقق این اهداف شد. محاصره‌های مکرر مشهد گواهی بر بلندی‌پروازی‌های او و اهمیت استراتژیک این منطقه در آن زمان است.
با وجود لشکرکشی‌های متعدد به هند، پیروزی‌های او در این سرزمین پایدار نبود و او با چالش‌های داخلی و خارجی مواجه شد. احمد خان در سال‌های پایانی عمر خود، با بیماری جذام دست به گریبان بود و سرانجام در قندهار درگذشت.
منابع:
1. متولی حقیقی یوسف. افغانستان و ایران: پژوهشی پیرامون روابط سیاسی و چالش‌های مرزی از احمد شاه درانی تا احمد شاه قاجار. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی، 1383.
2. اعتضادالسلطنه، علیقلی میرزایی. تاریخ وقایع و سوانح افغانستان. تدوین میرهاشم محدث. تهران: امیرکبیر، 1365.
3. اعتماد السلطنه، محمد حسن خان. مرآه البلدان. به کوشش عبدالحسین نوایی و میرهاشم محدث. ج2. تهران: دانشگاه تهران، 1367.
4. صدرالمعالی، سیدحسین. تاریخ احمدشاه درانی. خطی. کتابخانه آستان قدس رضوی.
5. کاتب هزاره، ملافیض محمد. سراج التواریخ. بلخ: موسسه مطالعات و انتشارات، 1372.
6. تاجیک، محمدرضا. «موانع گفتمانی دموکراسی در افغانستان.» مجله علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم، س ۱۲، ش ۶، ۱۳۸۸، ص۴۶.
7. منشی جامی. تاریخ احمدشاهی. تدوین غلامحسین زرگری نژاد. تهران: دانشگاه تهران، 1384.
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
05.02.202508:11
شب خوش✨
📌آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
📌آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
02.02.202519:47
چیگین ها
چگین ها به گروهی از جلادان زنده‌خوار در دربار پادشاهان صفوی میگفتند که به اشاره ی شاه مانند جانوران درنده‌خوی به قربانی حمله میکردنند و زنده زنده او را می خوردند. این افراد همچون جانوران درنده با دندان بدن قربانی را تکه تکه کرده و می خوردند و از کاسه ی سرش برای نوشیدن شراب استفاده میکردند آن گونه که از نوشته های شاردن و برخی مورخان دیگر بر می‌آید گروه ۴۰ نفری چگین ها شخص را در حالت زنده و هوشیار می‌خورده اند و چنان ماهرانه اینکار را انجام میدادند که چیز زیادی از بدن قربانی باقی نمی‌ماند
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
چگین ها به گروهی از جلادان زنده‌خوار در دربار پادشاهان صفوی میگفتند که به اشاره ی شاه مانند جانوران درنده‌خوی به قربانی حمله میکردنند و زنده زنده او را می خوردند. این افراد همچون جانوران درنده با دندان بدن قربانی را تکه تکه کرده و می خوردند و از کاسه ی سرش برای نوشیدن شراب استفاده میکردند آن گونه که از نوشته های شاردن و برخی مورخان دیگر بر می‌آید گروه ۴۰ نفری چگین ها شخص را در حالت زنده و هوشیار می‌خورده اند و چنان ماهرانه اینکار را انجام میدادند که چیز زیادی از بدن قربانی باقی نمی‌ماند
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
02.02.202512:06
در حال حاضر اکثر دونگان ها در استان ایسیک کول قرقیزستان (حدود ۵۵ هزار نفر)؛ استان جامبول جمهوری قزاقستان (با جمعیتی در حدود ۵۰ هزار نفر) و در فدراسیون روسیه (حدود ۱۰۰۰ نفر ) زندگی می کنند.
در ایجاد و شکل گیری قوم خوئی در یوننان، گوانگدونگ، فوجیان و در جزیره هاینان ازدواج های عرب ها و ایرانیان (که به شکل گروه های تجاری در طی قرن های هشتم تا سیزدهم در شهرهای بندری چین زندگی می کردند) با دختران چینی نقش بسزایی داشته است. این موضوع در فولکلور؛ فرهنگ عامه و داستان ها و افسانه های قوم هوئی بازتاب یافته است، دونگان ها (خوئی ها) مسلمان اهل سنت و حنفی مذهب هستند.
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
در ایجاد و شکل گیری قوم خوئی در یوننان، گوانگدونگ، فوجیان و در جزیره هاینان ازدواج های عرب ها و ایرانیان (که به شکل گروه های تجاری در طی قرن های هشتم تا سیزدهم در شهرهای بندری چین زندگی می کردند) با دختران چینی نقش بسزایی داشته است. این موضوع در فولکلور؛ فرهنگ عامه و داستان ها و افسانه های قوم هوئی بازتاب یافته است، دونگان ها (خوئی ها) مسلمان اهل سنت و حنفی مذهب هستند.
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
17.02.202501:01
سنگ نگاره زن ایلامی در حال نخ ریسی به طوری که میز غذا (ماهی) در جلویش و ندیمه اش پشت سر او ایستاده است.
۸۰۰ پیش از میلاد، شوش، ایران
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅ @Varaghan
۸۰۰ پیش از میلاد، شوش، ایران
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅ @Varaghan
09.02.202521:37
یکی از مهم‌ترین جذابیت‌های غیرقابل‌انکار مسجد سلطان قابوس مسقط، فرش دستباف ایرانی با یک میلیارد و هفتصد میلیون گره و ۲۴ تن وزن است که بافت آن چهار سال طول کشید. سفارش بافت این فرش دستباف ایرانی با وسعت ۴,۲۰۰ متر مربع به قالیبافان نیشابوری داده شده بود. این اعداد و ارقام شگفت‌انگیز باعث شده‌اند که فرش مسجد سلطان قابوس، لقب دومین فرش بزرگ جهان را از آن خود کند
در بافت این فرش از ۲۸ رنگ مختلف از رنگ‌های گیاهی استفاده شده است و در طرح آن می‌توانید شاهد گنبد مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان به‌همراه نگاره‌های ایرانی و اسلامی باشید. همتای این فرش نفیس را می‌توانید در سقف چوبی سالن مشاهده کنید که با نقوش عربی و خطاطی مزین شده است.
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
در بافت این فرش از ۲۸ رنگ مختلف از رنگ‌های گیاهی استفاده شده است و در طرح آن می‌توانید شاهد گنبد مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان به‌همراه نگاره‌های ایرانی و اسلامی باشید. همتای این فرش نفیس را می‌توانید در سقف چوبی سالن مشاهده کنید که با نقوش عربی و خطاطی مزین شده است.
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
07.02.202509:39
عیدی نوکران و مستخدمان در ایران!
یک نفر نوکر یا مستخدم در ایران علاوه بر حقوق و لباس و خرج و خوراک سالیانه، انعام و مداخل ده‌درصد و غیره، در خاتمه سال و رسیدن فصل عید نوروز هم حداقل برابر یک ماه حقوق خود بعنوان عیدی دریافت می‌دارد و درضمن خود ارباب هم کلیه لباس کهنه‌های خودش را به او می‌بخشد. بطوری که جمع این حقوق و درآمدهای او رویهم رفته از درآمد یک نفر دکتر محلی هم افزونتر است.
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
یک نفر نوکر یا مستخدم در ایران علاوه بر حقوق و لباس و خرج و خوراک سالیانه، انعام و مداخل ده‌درصد و غیره، در خاتمه سال و رسیدن فصل عید نوروز هم حداقل برابر یک ماه حقوق خود بعنوان عیدی دریافت می‌دارد و درضمن خود ارباب هم کلیه لباس کهنه‌های خودش را به او می‌بخشد. بطوری که جمع این حقوق و درآمدهای او رویهم رفته از درآمد یک نفر دکتر محلی هم افزونتر است.
منبع: ایران در یک قرن پیش (سفرنامه دکتر ویلز)، چارلز جیمز ویلز، ترجمۀ غلامحسین قراگوُزلو
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
04.02.202507:29
شب خوش✨
سالم ترین ستون موجود در تخت جمشید
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
سالم ترین ستون موجود در تخت جمشید
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
02.02.202514:20
در حوزه های تاریخ ایران و اسلام، به چه موضوعاتی علاقمندید؟ اینجا برای ما بنویسید 🤗
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
02.02.202505:25
شب خوش✨
📌حمام سلطان امیراحمد کاشان
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
📌حمام سلطان امیراحمد کاشان
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
15.02.202501:04
مجسمه پرنده از جنس نقره و طلا، دوره هخامنشی
بخشی از گنجینه آمودریا
🖼 موزه بریتانیا
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅ @Varaghan
بخشی از گنجینه آمودریا
🖼 موزه بریتانیا
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅ @Varaghan
09.02.202503:14
🗨 اشتباهات مورخان ایرانی در مورد تغییرات قدرت در شرق و غرب (۱۴۰۰ تا ۱۸۰۰ میلادی)
همواره در اکثر کتاب های تاریخی معاصر، تغییرات قدرت دفعی بیان می شود و فهم قدرت نوین توسط شرق جغرافیایی هم دفعی است، بگذارید مثالی بزنم تا متوجه شوید از چه چیزی سخن می گویم:
در کتاب ها حتما باید گزاره "ایرانیان دچار حواس پرتی شدند و در میان حواس پرتی ایرانیان؛ اروپاییان به ناگهان تبدیل به قدرتی مادی شدند و ما را استعمار کردند، سپس ایرانیان فهمیدند که اروپاییان چقدر قوی هستند و به فکر چاره افتادند! " را دیده باشید اما این نظریه چرا اینقدر قوی است؟
مسئله اصلی اینجاست که ایرانیان قبل از قاجاریه متوجه پیشرفت اروپاییان شده بودند و از آن در جهت منافع ملی بهره می بردند، زرادخانه هایی که به دستور شاه عباس کبیر با کمک تکنسین های اروپایی ایجاد شد یا اقدام نادرشاه برای ساخت کارخانه کشتی! همه اینها منبع موثق تاریخی دارد.
همچنین نشان دهنده این حقیقت است که اگر ایرانیان متوجه پیشرفت اروپاییان نمی شدند قطعا از آنها نمی خواستند تا بعضی زیرساخت ها را ایجاد کنند! همچنین روایت مشهوری از کریم خان برجای مانده که غرور ملی را تقویت و تکریم می کند، روایت به شرح ذیل است:
روزی گروهی از تجار انگلیسی به نزد وکیل الرعایا رفتند و هدایایی را پیشکش کردند، در زمانی که خان زند ظرف چینی را دید، دلالان آن را به خاطر ظرافت و زیبایی می ستودند، ظرف را از بینداخت و چینی بشکست! سپس ظرفی مس برداشت و آن را بینداخت و نشکست، سپس روی به تجار کرده، فرمود: صلاح مردم ایران این است و باید با همین ظروف مسی آشنا و به ساخته‌های کشور خود خرسند باشند تا تهیدست و درویش نشوند.
همین نظر، خود نشان دهنده شناخت کامل کریم خان از تجار انگلیسی و اروپایی است! یعنی ایرانیان آن زمان به اوضاع آشفته هند و عثمانی توجه داشتند! (باتوجه به فتح بصره توسط خان زند)
این روایات به شدت نظریه اول که مورد بحث قرار گرفت را تضعیف می کند، پس ایرانیان در دوره های قدرت هرچند کوتاه متوجه هژمون، امکانات و توانمندی های تمدن غربی شده بودند، بنابراین فهم تغییرات قدرت تدریجی بوده است نه دفعی! همچنین تغییرات قدرت دفعی نبوده و این گونه نیستکه ملتی بخوابد و بیدار شود و ببیند که استعمار محاصره اش کرده است! سوال این است که پس چطور استعمار بر ما غلبه یافت؟ مسئله اصلی #نبود_همدلی در میان اقشار و گروه های اجتماعی بوده که آنان را به سمت منفعت طلبی فردی و نه اجتماعی سوق داده است.
یعنی افراد برای تامین منافع خود هر کاری می کردند، نشانه آن تجزیه ایران به حکومت هایی خاندانی در دوره تسلط اشرف افغان، بعد از مرگ نادرشاه و بعد از مرگ کریم خان است که هرگاه قدرت مرکزی اندکی متزلزل می شد، افراد حکومت های محلی را به وجود می آورد و مردم را سلاخی می کردند!
از این رو می توان گفت استعمار زدگی نتیجه منطقی منفعت طلبی فردی بوده است، افرادی اندک اما همیشه خائن ما را وارد مرحله #خواب_تمدنی کردند، بر سرمان زدند و سپس نظریه ای که بنده نام آن را "دفعی بودن تغییرات قدرت" می گذارم را به خوردمان دادند!
دریغ از اینکه بیشتر از آنکه دلیل ضعف ما فقط شاهانمان باشند، افرادی دیگری بود که با منفعت طلبی فردی شکست ها را تحمیل کردند، نمونه آن قرارداد گلستان است که در بد زمانی منعقد شد آن هم در شرایطی که روسیه درگیر نبرد با عثمانی بود و نیاز به آتش بس داشت! افراد خائن با عجله قرارداد گلستان را با ترساندن و فریب عموم مردم، اطرافیان شاه و مقامات در پاچه مردم شریف ایران کردند! برای چه؟ برای دو قران پول و اندکی هدیه از فلان و بهمان وزیرمختار کشور اروپایی! این تصاویر آشنا نیست؟! آیا امروزه آن را تجربه نمی کنیم؟ سازندگان این نظریه، خود عاملند!
نویسنده: علیرضا اسدی
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
همواره در اکثر کتاب های تاریخی معاصر، تغییرات قدرت دفعی بیان می شود و فهم قدرت نوین توسط شرق جغرافیایی هم دفعی است، بگذارید مثالی بزنم تا متوجه شوید از چه چیزی سخن می گویم:
در کتاب ها حتما باید گزاره "ایرانیان دچار حواس پرتی شدند و در میان حواس پرتی ایرانیان؛ اروپاییان به ناگهان تبدیل به قدرتی مادی شدند و ما را استعمار کردند، سپس ایرانیان فهمیدند که اروپاییان چقدر قوی هستند و به فکر چاره افتادند! " را دیده باشید اما این نظریه چرا اینقدر قوی است؟
مسئله اصلی اینجاست که ایرانیان قبل از قاجاریه متوجه پیشرفت اروپاییان شده بودند و از آن در جهت منافع ملی بهره می بردند، زرادخانه هایی که به دستور شاه عباس کبیر با کمک تکنسین های اروپایی ایجاد شد یا اقدام نادرشاه برای ساخت کارخانه کشتی! همه اینها منبع موثق تاریخی دارد.
همچنین نشان دهنده این حقیقت است که اگر ایرانیان متوجه پیشرفت اروپاییان نمی شدند قطعا از آنها نمی خواستند تا بعضی زیرساخت ها را ایجاد کنند! همچنین روایت مشهوری از کریم خان برجای مانده که غرور ملی را تقویت و تکریم می کند، روایت به شرح ذیل است:
روزی گروهی از تجار انگلیسی به نزد وکیل الرعایا رفتند و هدایایی را پیشکش کردند، در زمانی که خان زند ظرف چینی را دید، دلالان آن را به خاطر ظرافت و زیبایی می ستودند، ظرف را از بینداخت و چینی بشکست! سپس ظرفی مس برداشت و آن را بینداخت و نشکست، سپس روی به تجار کرده، فرمود: صلاح مردم ایران این است و باید با همین ظروف مسی آشنا و به ساخته‌های کشور خود خرسند باشند تا تهیدست و درویش نشوند.
همین نظر، خود نشان دهنده شناخت کامل کریم خان از تجار انگلیسی و اروپایی است! یعنی ایرانیان آن زمان به اوضاع آشفته هند و عثمانی توجه داشتند! (باتوجه به فتح بصره توسط خان زند)
این روایات به شدت نظریه اول که مورد بحث قرار گرفت را تضعیف می کند، پس ایرانیان در دوره های قدرت هرچند کوتاه متوجه هژمون، امکانات و توانمندی های تمدن غربی شده بودند، بنابراین فهم تغییرات قدرت تدریجی بوده است نه دفعی! همچنین تغییرات قدرت دفعی نبوده و این گونه نیستکه ملتی بخوابد و بیدار شود و ببیند که استعمار محاصره اش کرده است! سوال این است که پس چطور استعمار بر ما غلبه یافت؟ مسئله اصلی #نبود_همدلی در میان اقشار و گروه های اجتماعی بوده که آنان را به سمت منفعت طلبی فردی و نه اجتماعی سوق داده است.
یعنی افراد برای تامین منافع خود هر کاری می کردند، نشانه آن تجزیه ایران به حکومت هایی خاندانی در دوره تسلط اشرف افغان، بعد از مرگ نادرشاه و بعد از مرگ کریم خان است که هرگاه قدرت مرکزی اندکی متزلزل می شد، افراد حکومت های محلی را به وجود می آورد و مردم را سلاخی می کردند!
از این رو می توان گفت استعمار زدگی نتیجه منطقی منفعت طلبی فردی بوده است، افرادی اندک اما همیشه خائن ما را وارد مرحله #خواب_تمدنی کردند، بر سرمان زدند و سپس نظریه ای که بنده نام آن را "دفعی بودن تغییرات قدرت" می گذارم را به خوردمان دادند!
دریغ از اینکه بیشتر از آنکه دلیل ضعف ما فقط شاهانمان باشند، افرادی دیگری بود که با منفعت طلبی فردی شکست ها را تحمیل کردند، نمونه آن قرارداد گلستان است که در بد زمانی منعقد شد آن هم در شرایطی که روسیه درگیر نبرد با عثمانی بود و نیاز به آتش بس داشت! افراد خائن با عجله قرارداد گلستان را با ترساندن و فریب عموم مردم، اطرافیان شاه و مقامات در پاچه مردم شریف ایران کردند! برای چه؟ برای دو قران پول و اندکی هدیه از فلان و بهمان وزیرمختار کشور اروپایی! این تصاویر آشنا نیست؟! آیا امروزه آن را تجربه نمی کنیم؟ سازندگان این نظریه، خود عاملند!
نویسنده: علیرضا اسدی
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
06.02.202509:26
ایلخانان و امارت های تحت کنترل ایلخانان
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
03.02.202509:37
نبردی که پیروز آن گربه ها بودند!
نبرد پلوزیوم نبردی که در زمان کمبوجیه میان ایرانیان و مصریان در گرفت
قبل از کمبوجیه، کوروش بزرگ ایده گسترش امپراتوری را به طرف مصر در سر داشت که هیچ وقت فرصت اینکار برای او فراهم نشد
بعد از مرگ کوروش بزرگ فرزند ارشد او یعنی کمبوجیه (در بعضی متون کامبیز) به پادشاهی شاهنشاهی هخامنشی رسید.
کمبوجیه هم مانند پدر خود رویای فتح مصر را در سر داشت و تصمیم به فتح مصر گرفت
در آن زمان که تصور میشد ایرانیان که قدرتمند ترین نیروی دریایی بین امپراتوری ها را داشتنند از راه دریا به مصر حمله کنند اما کمبوجیه نظر دیگری داشت
کمبوجیه تصمیم گرفت از خشکی به سمت مصر حرکت کند به همین منظور سفیری نزد ساتراپی عربستان میفرستد تا مواجب و تدارکات لشکریان ایران را قبل از حمله به مصر فراهم کنند
در همین حال امازیس (آماسیس) فرعون مصر به دلایلی نامعلوم می‌میرد و پسرش پسامتیک سوم جایگزین او میشود.
در همین حال سپاه ایران از کویر میگذرد و به شاخه اول رود نیل میرسد
نبردی درمیان سپاهیان ایران و مصر باستان درمیگیرد و هردو طرف تلفات جانی بسیاری میدهند و هیچ یک از دو طرف قصد تسلیم شدن نداشتنند
بنابراین کمبوجیه که با فرهنگ مصریان آشنایی دارد دست به خلق تاکتیک بسیار زیرکانه ایی میزند
او دستور میدهد تا سربازان با خود گربه حمل کنند و بر روی سپر و پرچم های خود تصویر گربه نقاشی کنند
پس از شروع دوباره نبرد لشکر مصر که به خصوص تیراندازانی ماهر داشتند با مشاهده گربه های زنده و تصاویر آن ها به هیچ وجه قادر به حمله و تیراندازی نبودند تا مبادا صدمه ای به گربه ها برسد و خشم خدایان متوجه آنها شود. به این ترتیب کمبوجیه در نبرد پلوزیوم توانست لشکر قدرتمند مصر را شکست بدهد!
📌پی نوشت: گربه ها در مصر باستان از قداست زیادی برخوردار بودند
حکاکی ها زیادی در معابد مصری از گربه ها وجود دارد که چهره ایی همانند یک گربه و بدنی مانند یک زن دارد و حتی هرودوت در نوشته های خود بارها اشاره کرده که حیوانات در مصر از قداست خاصی برخوردار بودند
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
نبرد پلوزیوم نبردی که در زمان کمبوجیه میان ایرانیان و مصریان در گرفت
قبل از کمبوجیه، کوروش بزرگ ایده گسترش امپراتوری را به طرف مصر در سر داشت که هیچ وقت فرصت اینکار برای او فراهم نشد
بعد از مرگ کوروش بزرگ فرزند ارشد او یعنی کمبوجیه (در بعضی متون کامبیز) به پادشاهی شاهنشاهی هخامنشی رسید.
کمبوجیه هم مانند پدر خود رویای فتح مصر را در سر داشت و تصمیم به فتح مصر گرفت
در آن زمان که تصور میشد ایرانیان که قدرتمند ترین نیروی دریایی بین امپراتوری ها را داشتنند از راه دریا به مصر حمله کنند اما کمبوجیه نظر دیگری داشت
کمبوجیه تصمیم گرفت از خشکی به سمت مصر حرکت کند به همین منظور سفیری نزد ساتراپی عربستان میفرستد تا مواجب و تدارکات لشکریان ایران را قبل از حمله به مصر فراهم کنند
در همین حال امازیس (آماسیس) فرعون مصر به دلایلی نامعلوم می‌میرد و پسرش پسامتیک سوم جایگزین او میشود.
در همین حال سپاه ایران از کویر میگذرد و به شاخه اول رود نیل میرسد
نبردی درمیان سپاهیان ایران و مصر باستان درمیگیرد و هردو طرف تلفات جانی بسیاری میدهند و هیچ یک از دو طرف قصد تسلیم شدن نداشتنند
بنابراین کمبوجیه که با فرهنگ مصریان آشنایی دارد دست به خلق تاکتیک بسیار زیرکانه ایی میزند
او دستور میدهد تا سربازان با خود گربه حمل کنند و بر روی سپر و پرچم های خود تصویر گربه نقاشی کنند
پس از شروع دوباره نبرد لشکر مصر که به خصوص تیراندازانی ماهر داشتند با مشاهده گربه های زنده و تصاویر آن ها به هیچ وجه قادر به حمله و تیراندازی نبودند تا مبادا صدمه ای به گربه ها برسد و خشم خدایان متوجه آنها شود. به این ترتیب کمبوجیه در نبرد پلوزیوم توانست لشکر قدرتمند مصر را شکست بدهد!
📌پی نوشت: گربه ها در مصر باستان از قداست زیادی برخوردار بودند
حکاکی ها زیادی در معابد مصری از گربه ها وجود دارد که چهره ایی همانند یک گربه و بدنی مانند یک زن دارد و حتی هرودوت در نوشته های خود بارها اشاره کرده که حیوانات در مصر از قداست خاصی برخوردار بودند
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
02.02.202512:06
یارکند در قدیم مقر یکی از پادشاهی‌های کهن بودایی در شاخه جنوبی راه ابریشم بود.
واحه حاصلخیز یارکند توسط رود یارکند آبیاری میشود، این رود از کوهستان کونلون (به معنی کوه پیاز) در شمال سرازیر میشود. این واحه امروزه ۳۲۱۰ کیلومتر مربع وسعت دارد اما به احتمال زیاد در روزگارهای کهن و پیش از بیابان‌زایی‌ها که در این منطقه از سده سوم میلادی آغاز شده وسعت بسیار بیشتری داشته‌است.
امروزه یارکند جمعیتی اکثراً اویغور دارد. از کشترازهای آبیاری شده این واحه پنبه، گندم، ذرت، انار، گلابی، زردآلو و گردو برداشت میشود. غژگاو و گوسفند از دام‌های اصلی مناطق کوهستانی پیرامون یارکند هستند. نفت، گاز، طلا، مس، سرب، بوکسیت، گرانیت و زغال‌سنگ کانی‌های منطقه هستند.
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
واحه حاصلخیز یارکند توسط رود یارکند آبیاری میشود، این رود از کوهستان کونلون (به معنی کوه پیاز) در شمال سرازیر میشود. این واحه امروزه ۳۲۱۰ کیلومتر مربع وسعت دارد اما به احتمال زیاد در روزگارهای کهن و پیش از بیابان‌زایی‌ها که در این منطقه از سده سوم میلادی آغاز شده وسعت بسیار بیشتری داشته‌است.
امروزه یارکند جمعیتی اکثراً اویغور دارد. از کشترازهای آبیاری شده این واحه پنبه، گندم، ذرت، انار، گلابی، زردآلو و گردو برداشت میشود. غژگاو و گوسفند از دام‌های اصلی مناطق کوهستانی پیرامون یارکند هستند. نفت، گاز، طلا، مس، سرب، بوکسیت، گرانیت و زغال‌سنگ کانی‌های منطقه هستند.
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
01.02.202519:50
۷/۷_ دستمالی از جنس پشم کوهی
از دیگر عجایب بارگاه خسروپرویز دستمال او بود. شاه بعد از هر غذا خوردن با دستمال، دست های خود را پاک می کرد و چون کثیف و چرب می شد آن را درون آتش می انداخت تا آتش آن را تمیز کند، دستمال پاک می شد ولی نمی سوخت. به احتمال قوی جنس این دستمال از پنبه کوهی بوده است.
📌 پی نوشت: شاید برخی از عزیزان تصور کنند که در این پست دستمال نسوز مبالغه ای استفاده شده اما گفتنی است که این دستمال در منابع و کتاب هایی همچون کتاب شاهنشاهی ساسانی اثر کریستین سن، کتاب تاریخ باستانی شاهنشاهی ایران اثر فرای ریچارد و همچنین جریر طبری مولف تاریخ طبری از عجایب هفت گنج خسروپرویز از جمله دستمال نسوز او نامبرده‌اند
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
از دیگر عجایب بارگاه خسروپرویز دستمال او بود. شاه بعد از هر غذا خوردن با دستمال، دست های خود را پاک می کرد و چون کثیف و چرب می شد آن را درون آتش می انداخت تا آتش آن را تمیز کند، دستمال پاک می شد ولی نمی سوخت. به احتمال قوی جنس این دستمال از پنبه کوهی بوده است.
📌 پی نوشت: شاید برخی از عزیزان تصور کنند که در این پست دستمال نسوز مبالغه ای استفاده شده اما گفتنی است که این دستمال در منابع و کتاب هایی همچون کتاب شاهنشاهی ساسانی اثر کریستین سن، کتاب تاریخ باستانی شاهنشاهی ایران اثر فرای ریچارد و همچنین جریر طبری مولف تاریخ طبری از عجایب هفت گنج خسروپرویز از جمله دستمال نسوز او نامبرده‌اند
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
11.02.202500:02
🗨 بررسی ابرنظریه ها: درگیری شرق با غرب
قسمت دوم: آغاز درگیری ها در دوره اسلامی
پس از ورود اسلام به ایران بعد از به خلافت رسیدن ابوبکر نخست در حیره که پایتخت لخمیان و تحت الحمايه ساسانی بود، مسلمین در شام و مصر با روم وارد نبرد شدند. ایرانشهر به دلیل درگیری های داخلی و نبود وحدت اجتماعی در ستیز میان شرق و غرب جای خود را به اعراب داد، این جایگزینی نزدیک به هشتاد سال طول کشید و پس از قتل آخرین شاهنشاه ساسانی در نزدیکی مرو مسلمین تازه به بلخ رسیدند و تا ورود قتيبة بن مسلم بأهلي در دوره اموی موفق به فتح کامل خراسان نشدند (۸۶_۹۶ ه.ق). در این دوره اعراب به تثبیت جایگاه خود پرداختند، بیش از ابوبکر، عمر در این مسیر تأثیر گذار بود و خلافت طولانی او و عثمان بیشتر فتوحات تا پیش از آمدن معاویه را در بر می گیرد.
با سقوط ساسانیان، امید در روم شرقی (بیزانس) برای بیرون راندن قبایل بربری عرب افزایش یافت ولی خیلی زود مشخص شد، این امید واهی بوده است. با شکست وحشتناک هرقل در يرموک و بعد از آن خارج شدن اسکندریه مصر از کنترل بیزانس به دست عمرو عاص، رومیان متوجه شدند، اخراج اعراب ناشدنی تر از آن چیزی است که می پنداشتند، همین مسئله منجر به بیان مسائلی چون علت دانستن گناه مسیحیان در این سقوط شد. کشیشان مبهوت از سقوط سریع شهر ها در شام و مصر پناه به الهیات بردند و گمان کردند که این گناه مسیحیان بوده که منجر شده تا اعراب بدوی بر آنان چیره شوند. بنابراین این جنگ با بازیگری اعراب رنگ و بوی مذهبی گرفت. پیش از آن امپراتوران رومی تلاش کرده بودند تا با تأکید بر ستم پادشاهان ساسانی بر اقلیت مسیحی ایرانشهر نبرد با ساسانیان را نوعی نبرد مقدس و مذهبی جلوه دهند و اتفاقاً با انتقال باقی مانده صلیب مسیح از بیت اللحم به سمت تیسپون موفق به این کار شده بودند اما پس از سقوط ساسانیان، این اعراب بودند که ناخواسته جایگزین ساسانیان در نبرد مقدس شدند.
این امر همزمان با پایان دوره باستان و آغاز قرون وسطی است، با سقوط روم غربی، بیزانس به دلیل دسترسی به مناطق ثروتمند آسیایی و نیز به دلیل ایمن نگهداشتن مسیر های تجاری توانسته بود مخارج سنگین حکومتی خود را تامین کند، اما روم غربی به چنین مسیر هایی دسترسی نداشت و از سویی به مانند کنستانتیوپلیس(قسطنطنیه، که امروزه استانبول خوانده می شود) پایتختی با دژ نفود ناپذیر نداشت. این مسئله سبب شد تا روم شرقی اولین نقطه برخورد غرب با اسلام باشد، بنابراین اسلام برای گسترش خود در اروپا با مانعی در غرب رو به رو شد، به هر روی این جبر جغرافیا بود که اعراب را رو در روی بازمانده روم کبیر قرار می داد و عبور از این مانع قوی موجب می شد تا جنگیدن با اقوام دیگر بدوی اروپایی که روم غربی را ساقط کرده بودند، سخت به نظر نرسد، مسئله نماینده شرق که اکنون اعراب بودند، بیزانس بود!
پایان بخش اولِ قسمت دوم
نویسنده: علیرضا اسدی
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
قسمت دوم: آغاز درگیری ها در دوره اسلامی
پس از ورود اسلام به ایران بعد از به خلافت رسیدن ابوبکر نخست در حیره که پایتخت لخمیان و تحت الحمايه ساسانی بود، مسلمین در شام و مصر با روم وارد نبرد شدند. ایرانشهر به دلیل درگیری های داخلی و نبود وحدت اجتماعی در ستیز میان شرق و غرب جای خود را به اعراب داد، این جایگزینی نزدیک به هشتاد سال طول کشید و پس از قتل آخرین شاهنشاه ساسانی در نزدیکی مرو مسلمین تازه به بلخ رسیدند و تا ورود قتيبة بن مسلم بأهلي در دوره اموی موفق به فتح کامل خراسان نشدند (۸۶_۹۶ ه.ق). در این دوره اعراب به تثبیت جایگاه خود پرداختند، بیش از ابوبکر، عمر در این مسیر تأثیر گذار بود و خلافت طولانی او و عثمان بیشتر فتوحات تا پیش از آمدن معاویه را در بر می گیرد.
با سقوط ساسانیان، امید در روم شرقی (بیزانس) برای بیرون راندن قبایل بربری عرب افزایش یافت ولی خیلی زود مشخص شد، این امید واهی بوده است. با شکست وحشتناک هرقل در يرموک و بعد از آن خارج شدن اسکندریه مصر از کنترل بیزانس به دست عمرو عاص، رومیان متوجه شدند، اخراج اعراب ناشدنی تر از آن چیزی است که می پنداشتند، همین مسئله منجر به بیان مسائلی چون علت دانستن گناه مسیحیان در این سقوط شد. کشیشان مبهوت از سقوط سریع شهر ها در شام و مصر پناه به الهیات بردند و گمان کردند که این گناه مسیحیان بوده که منجر شده تا اعراب بدوی بر آنان چیره شوند. بنابراین این جنگ با بازیگری اعراب رنگ و بوی مذهبی گرفت. پیش از آن امپراتوران رومی تلاش کرده بودند تا با تأکید بر ستم پادشاهان ساسانی بر اقلیت مسیحی ایرانشهر نبرد با ساسانیان را نوعی نبرد مقدس و مذهبی جلوه دهند و اتفاقاً با انتقال باقی مانده صلیب مسیح از بیت اللحم به سمت تیسپون موفق به این کار شده بودند اما پس از سقوط ساسانیان، این اعراب بودند که ناخواسته جایگزین ساسانیان در نبرد مقدس شدند.
این امر همزمان با پایان دوره باستان و آغاز قرون وسطی است، با سقوط روم غربی، بیزانس به دلیل دسترسی به مناطق ثروتمند آسیایی و نیز به دلیل ایمن نگهداشتن مسیر های تجاری توانسته بود مخارج سنگین حکومتی خود را تامین کند، اما روم غربی به چنین مسیر هایی دسترسی نداشت و از سویی به مانند کنستانتیوپلیس(قسطنطنیه، که امروزه استانبول خوانده می شود) پایتختی با دژ نفود ناپذیر نداشت. این مسئله سبب شد تا روم شرقی اولین نقطه برخورد غرب با اسلام باشد، بنابراین اسلام برای گسترش خود در اروپا با مانعی در غرب رو به رو شد، به هر روی این جبر جغرافیا بود که اعراب را رو در روی بازمانده روم کبیر قرار می داد و عبور از این مانع قوی موجب می شد تا جنگیدن با اقوام دیگر بدوی اروپایی که روم غربی را ساقط کرده بودند، سخت به نظر نرسد، مسئله نماینده شرق که اکنون اعراب بودند، بیزانس بود!
پایان بخش اولِ قسمت دوم
نویسنده: علیرضا اسدی
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
07.02.202522:41
🗨 بررسی ابرنظریه ها: درگیری شرق با غرب
یکی از ابرنظریه های موجود در بررسی سیر زمانی رویداد ها، نظریه ای به نام درگیری شرق و غرب است، در این نظریه با تأکید بر دو اصل تهاجم و تصعید ادعا می شود که هرگاه یکی از طرفین «ایران» یا «روم» به حدی از قدرت برسند که در منطقه جزیره یا لوانت با یکدیگر دارای مرز شوند، درگیری میان آنان غیرقابل اجتناب خواهد بود. در اینجا منظور از شرق مانع اصلی پیشروی غرب به سمت مناطق آسیایی است.
در دوره باستان نخست با روی کارآمدن ماد ها، ساردی ها، فینقی ها و یونانیان با آنان دارای مرز شدند، درگیری ها به دلیل وجود نظم دو ستونی «بابل_ماد» کنترل شد و درگیری شدیدی در این دوره رخ نداد. با شکل گیری سلسله هخامنشی و سقوط ماد و بابل این نظم دوستونی جای خودش را به نوعی نظم تک قطبی با محوریت شاهنشاهی هخامنشی داد و این حکومت با بهره گیری از ساختار و امکانات باقي مانده در ماد و بابل برای نخستین بار رویکرد تهاجمی به سمت غرب را در پیش گرفت، این امر منجر به اولین مواجهه شرقی_غربی شد. طی این مواجهه یونان و مقدونیه به عنوان نمایندگان «مقاومت غربی» تلاش کردند تا از پیشروی بیشتر ایرانشهر هخامنشی به سمت اروپا جلوگیری کنند.
مرحله دوم برخورد شرقی_غربی با شکل گیری امپراتوری مقدونیه و شکست هخامنشیان به دلیل انشقاق داخلی، خیانت های ارتشیان و سایر دلایل که در این متن نمی گنجد، رخ داد. این شکست ها منجر به پیروزی نخست یونان به عنوان نماینده غرب در برابر عامل مهاجم شرقی بود و برای نخستین بار غرب جایگاه خود به عنوان قدرتی مهاجم را تثبیت کرد. این مسئله با رواج فرهنگ هلنیستی و رواج زبان، خط و ادب یونانی خودش را نشان داد، علاوه بر این با تاسیس شهرک های استعماری تلاش شد تا بافت و جمعیت محلی سرزمین های اشغالی، تغییر یابد، این مرحله تا تاسیس سلسله اشکانی ادامه یافت.
مرحله سوم با تاسیس شاهنشاهی اشکانی به دست ارشک در زمین های نسا و سرزمین پارت (خراسان و ماوراءالنهر کنونی) آغاز شد و با پیشروی چرخه ای به سمت غرب ادامه یافت تا جایی که اشکانیان بر پایتخت سلوکیان یعنی شهر سلوکیه در بین النهرین حاکم شدند، سپس تهاجم اشکانیان در ارمنستان و مدیترانه شرقی آغاز شد، با افول شاه نشین های یونانی، روم توانست بر انطاکیه دست یابد و نخستین درگیری ها میان جمهوری روم و اشکانیان آغاز شد. این درگیری ها در بین النهرین تشدید شد و تا سیصد سال بدون اینکه روم بتواند از بین النهرین به سمت زاگرس پیشروی کند ادامه یافت. در این دوره اشکانی ها عنصر مدافع شرقی و رومیان به عنوان نماینده غرب مهاجم بودند.
مرحله چهارم با نابودی سلسله اشکانیان، انحلال مهستان و شروع شاهنشاهی مقتدر ساسانی آغاز شد، تمرکز اصلی ساسانیان بر غرب بود و تلاش شد تا به جای تدافع، ابزار های قدرت پرداخته و ایجاد شوند، تا در زمان مشخص در اشکال تهاجمی به کار گیری شده و حرکت تصعیدی نخست برای تضعیف پیشروی روم به سمت غرب و سپس حمله بر ایالات رومی میسر شود. این دوره را مبتنی بر اصل «تصعید» می توان با تأکید بر سلطنت خسروپرویز به دو دوره تقسیم بندی کرد. دوره نخست دفاع و ایجاد ابزار های تهاجمی و دوره دوم تهاجم و فروپاشی است. در دوره نخست اقدامات شکلی پارتیزانی دارد و طرفین تلاش می کنند تا از افزایش درگیری ها تا سطحی معین جلوگیری کنند در این دوره لوانت (شامات) و مصر کاملاً تحت کنترل روم، جزیره (شمال عراق فعلی) و بین النهرین در کنترل ایران است و مرز توافقی تا جای ممکن حفظ می شود. در دوره دوم با ورود خسروپرویز به لوانت، مصر و آناتولی غربی دوره تهاجم آغاز شده اما به دلیل شورش لشکریان، مشکلات در تامین ارتش و انشقاق داخلی، نخست آناتولی غربی از کنترل ایران خارج، سپس خسروپرویز کشته شده و بعد هم مصر با طمع یکی از سرداران خسروپرویز به دست روم می افتد، این پیروزی ها تثبیت نشده و روم به سیاست تهاجم برمی گردد اما با ظهور اسلام، روم زخمی از نبرد های ششصد ساله، تاب مقاومت در برابر عنصر جدید شرقی را ندارد.
پایان قسمت اول
نویسنده: علیرضا اسدی
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
یکی از ابرنظریه های موجود در بررسی سیر زمانی رویداد ها، نظریه ای به نام درگیری شرق و غرب است، در این نظریه با تأکید بر دو اصل تهاجم و تصعید ادعا می شود که هرگاه یکی از طرفین «ایران» یا «روم» به حدی از قدرت برسند که در منطقه جزیره یا لوانت با یکدیگر دارای مرز شوند، درگیری میان آنان غیرقابل اجتناب خواهد بود. در اینجا منظور از شرق مانع اصلی پیشروی غرب به سمت مناطق آسیایی است.
در دوره باستان نخست با روی کارآمدن ماد ها، ساردی ها، فینقی ها و یونانیان با آنان دارای مرز شدند، درگیری ها به دلیل وجود نظم دو ستونی «بابل_ماد» کنترل شد و درگیری شدیدی در این دوره رخ نداد. با شکل گیری سلسله هخامنشی و سقوط ماد و بابل این نظم دوستونی جای خودش را به نوعی نظم تک قطبی با محوریت شاهنشاهی هخامنشی داد و این حکومت با بهره گیری از ساختار و امکانات باقي مانده در ماد و بابل برای نخستین بار رویکرد تهاجمی به سمت غرب را در پیش گرفت، این امر منجر به اولین مواجهه شرقی_غربی شد. طی این مواجهه یونان و مقدونیه به عنوان نمایندگان «مقاومت غربی» تلاش کردند تا از پیشروی بیشتر ایرانشهر هخامنشی به سمت اروپا جلوگیری کنند.
مرحله دوم برخورد شرقی_غربی با شکل گیری امپراتوری مقدونیه و شکست هخامنشیان به دلیل انشقاق داخلی، خیانت های ارتشیان و سایر دلایل که در این متن نمی گنجد، رخ داد. این شکست ها منجر به پیروزی نخست یونان به عنوان نماینده غرب در برابر عامل مهاجم شرقی بود و برای نخستین بار غرب جایگاه خود به عنوان قدرتی مهاجم را تثبیت کرد. این مسئله با رواج فرهنگ هلنیستی و رواج زبان، خط و ادب یونانی خودش را نشان داد، علاوه بر این با تاسیس شهرک های استعماری تلاش شد تا بافت و جمعیت محلی سرزمین های اشغالی، تغییر یابد، این مرحله تا تاسیس سلسله اشکانی ادامه یافت.
مرحله سوم با تاسیس شاهنشاهی اشکانی به دست ارشک در زمین های نسا و سرزمین پارت (خراسان و ماوراءالنهر کنونی) آغاز شد و با پیشروی چرخه ای به سمت غرب ادامه یافت تا جایی که اشکانیان بر پایتخت سلوکیان یعنی شهر سلوکیه در بین النهرین حاکم شدند، سپس تهاجم اشکانیان در ارمنستان و مدیترانه شرقی آغاز شد، با افول شاه نشین های یونانی، روم توانست بر انطاکیه دست یابد و نخستین درگیری ها میان جمهوری روم و اشکانیان آغاز شد. این درگیری ها در بین النهرین تشدید شد و تا سیصد سال بدون اینکه روم بتواند از بین النهرین به سمت زاگرس پیشروی کند ادامه یافت. در این دوره اشکانی ها عنصر مدافع شرقی و رومیان به عنوان نماینده غرب مهاجم بودند.
مرحله چهارم با نابودی سلسله اشکانیان، انحلال مهستان و شروع شاهنشاهی مقتدر ساسانی آغاز شد، تمرکز اصلی ساسانیان بر غرب بود و تلاش شد تا به جای تدافع، ابزار های قدرت پرداخته و ایجاد شوند، تا در زمان مشخص در اشکال تهاجمی به کار گیری شده و حرکت تصعیدی نخست برای تضعیف پیشروی روم به سمت غرب و سپس حمله بر ایالات رومی میسر شود. این دوره را مبتنی بر اصل «تصعید» می توان با تأکید بر سلطنت خسروپرویز به دو دوره تقسیم بندی کرد. دوره نخست دفاع و ایجاد ابزار های تهاجمی و دوره دوم تهاجم و فروپاشی است. در دوره نخست اقدامات شکلی پارتیزانی دارد و طرفین تلاش می کنند تا از افزایش درگیری ها تا سطحی معین جلوگیری کنند در این دوره لوانت (شامات) و مصر کاملاً تحت کنترل روم، جزیره (شمال عراق فعلی) و بین النهرین در کنترل ایران است و مرز توافقی تا جای ممکن حفظ می شود. در دوره دوم با ورود خسروپرویز به لوانت، مصر و آناتولی غربی دوره تهاجم آغاز شده اما به دلیل شورش لشکریان، مشکلات در تامین ارتش و انشقاق داخلی، نخست آناتولی غربی از کنترل ایران خارج، سپس خسروپرویز کشته شده و بعد هم مصر با طمع یکی از سرداران خسروپرویز به دست روم می افتد، این پیروزی ها تثبیت نشده و روم به سیاست تهاجم برمی گردد اما با ظهور اسلام، روم زخمی از نبرد های ششصد ساله، تاب مقاومت در برابر عنصر جدید شرقی را ندارد.
پایان قسمت اول
نویسنده: علیرضا اسدی
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
06.02.202509:26
نام‌گذاری افغانستان: تحول تاریخی و جغرافیایی یک مفهوم
تا قرن هفتم هجری، اصطلاح «افغانستان» در متون تاریخی و جغرافیایی به چشم نمی‌خورد. در دوران پیش از اسلام، این سرزمین با عناوینی چون اسواکا، آبگان، اواگانه و اپو یکین در منابعی مانند «مهاباراته»، کتیبه نقش رستم شاپور اول ساسانی و «بری هت سمهیتا» اثر یک منجم هندی معرفی شده است (کاکر، 1367: 20). این نام‌ها نشان‌دهنده پیشینه تاریخی و فرهنگی منطقه‌ای هستند که پیش از شکل‌گیری مفهوم معاصر افغانستان وجود داشته‌اند.
واژه «افغان» در ابتدا به قبیله ابدالی پشتو زبان اشاره داشت، اما به تدریج دامنه معنایی آن گسترش یافت و به سرزمین‌های بین قندهار و غزنی تا دره سند اطلاق گردید. با این حال، مناطقی چون کابل، بلخ و هرات در این تعریف اولیه جای نمی‌گرفتند. این تحول زبانی و جغرافیایی نمایانگر روند تدریجی شکل‌گیری هویت سرزمینی است که بعدها به نام افغانستان شناخته شد.
از حدود ۲۰۰ سال پیش، اصطلاح افغانستان به تمامی اقوام ساکن در این سرزمین با تنوع زبانی و نژادی آنها اطلاق گردید. نخستین بار در سال ۱۲۱۵ هجری قمری (۱۸۰۱ میلادی)، در یک سند بین‌المللی، افغانستان به عنوان یک کشور معرفی شد. این رویداد در قرارداد تجاری و سیاسی میان ایران و انگلستان رخ داد و نقطه عطفی در تاریخ سیاسی این سرزمین به شمار می‌آید (محمود، ج۱، ۱۳۲۹: ۲۴).
این تحولات نشان‌دهنده فرآیند پیچیده و تدریجی شکل‌گیری هویت ملی و جغرافیایی افغانستان است که از مفاهیم قبیله‌ای و منطقه‌ای آغاز شده و به تدریج به یک مفهوم فراگیر و ملی تبدیل گردیده است. این روند تاریخی نه تنها بازتابی از تحولات داخلی، بلکه تحت تأثیر روابط بین‌المللی و تعاملات منطقه‌ای نیز بوده است.
منابع:
1. محمود، محمود. *تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلستان در قرن نوزده*. ج1. تهران: کتابخانه مشرق، 1329.
2. کاکر، محمد حسن. *افغان افغانستان و افغان‌ها و تشکیل دولت در هندوستان فارس و افغانستان پیشاور*. اتحادیه نویسندگان آزاد وفا، 1367.
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
تا قرن هفتم هجری، اصطلاح «افغانستان» در متون تاریخی و جغرافیایی به چشم نمی‌خورد. در دوران پیش از اسلام، این سرزمین با عناوینی چون اسواکا، آبگان، اواگانه و اپو یکین در منابعی مانند «مهاباراته»، کتیبه نقش رستم شاپور اول ساسانی و «بری هت سمهیتا» اثر یک منجم هندی معرفی شده است (کاکر، 1367: 20). این نام‌ها نشان‌دهنده پیشینه تاریخی و فرهنگی منطقه‌ای هستند که پیش از شکل‌گیری مفهوم معاصر افغانستان وجود داشته‌اند.
واژه «افغان» در ابتدا به قبیله ابدالی پشتو زبان اشاره داشت، اما به تدریج دامنه معنایی آن گسترش یافت و به سرزمین‌های بین قندهار و غزنی تا دره سند اطلاق گردید. با این حال، مناطقی چون کابل، بلخ و هرات در این تعریف اولیه جای نمی‌گرفتند. این تحول زبانی و جغرافیایی نمایانگر روند تدریجی شکل‌گیری هویت سرزمینی است که بعدها به نام افغانستان شناخته شد.
از حدود ۲۰۰ سال پیش، اصطلاح افغانستان به تمامی اقوام ساکن در این سرزمین با تنوع زبانی و نژادی آنها اطلاق گردید. نخستین بار در سال ۱۲۱۵ هجری قمری (۱۸۰۱ میلادی)، در یک سند بین‌المللی، افغانستان به عنوان یک کشور معرفی شد. این رویداد در قرارداد تجاری و سیاسی میان ایران و انگلستان رخ داد و نقطه عطفی در تاریخ سیاسی این سرزمین به شمار می‌آید (محمود، ج۱، ۱۳۲۹: ۲۴).
این تحولات نشان‌دهنده فرآیند پیچیده و تدریجی شکل‌گیری هویت ملی و جغرافیایی افغانستان است که از مفاهیم قبیله‌ای و منطقه‌ای آغاز شده و به تدریج به یک مفهوم فراگیر و ملی تبدیل گردیده است. این روند تاریخی نه تنها بازتابی از تحولات داخلی، بلکه تحت تأثیر روابط بین‌المللی و تعاملات منطقه‌ای نیز بوده است.
منابع:
1. محمود، محمود. *تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلستان در قرن نوزده*. ج1. تهران: کتابخانه مشرق، 1329.
2. کاکر، محمد حسن. *افغان افغانستان و افغان‌ها و تشکیل دولت در هندوستان فارس و افغانستان پیشاور*. اتحادیه نویسندگان آزاد وفا، 1367.
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
02.02.202521:41
لطفا اگر نمره کامل نمی دهید، دلیل آن را به مسئول روابط عمومی @asma_hosseinizade اطلاع دهید تا مسائل و مشکلات مدنظر شما به سرعت بررسی و برطرف شوند.
از همراهی و همکاری شما کمال تشکر را داریم 🙏🏻
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
از همراهی و همکاری شما کمال تشکر را داریم 🙏🏻
✍️ وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
02.02.202512:06
خنجر لاجورد یک شاهکار نفس گیر از صنعتگران ایرانی که دارای دسته آبی به شکل سر اسب است که از سنگ نیمه قیمتی لاجورد ساخته شده. این خنجر ایرانی، با جزئیات پیچیده‌اش، به زیبایی هنر و صنعت باورنکردنی صنعتگران ایرانی قرن نوزدهم را به نمایش می‌گذارد و اکنون بخشی از مجموعه الصباح در کویت است
وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
01.02.202508:23
یک تصویر از سواره نظام سنگین اشکانی که کلاه ایمنی به سبک فریگی بر سر دارد. کلاهخود فریگی حاصل الگو برداری از نوعی کلاه است که سکاها بر سر می گذاشتند و اولین بار توسط هخامنشیان در تخت جمشید به تصویر کشیده شد کلاه ها در اصل چرم یا پارچه بودند، اما با تقویت زره، کلاه ایمنی به همان شکل از فلز ساخته می شد تا محافظت بیشتری انجام دهد.
تصویر چهارم بر اساس بازسازی نقش برجسته فیروز آباد است که استفاده سربازان از کلاهخود فریگی را نشان میدهد
📌پی نوشت: این کلاهخود ساخت اشکانیان هم اکنون در موزه هنرهای زیبای بوستون آمریکا نگهداری میشود
وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
تصویر چهارم بر اساس بازسازی نقش برجسته فیروز آباد است که استفاده سربازان از کلاهخود فریگی را نشان میدهد
📌پی نوشت: این کلاهخود ساخت اشکانیان هم اکنون در موزه هنرهای زیبای بوستون آمریکا نگهداری میشود
وراقان، تاریخ به شیوه‌ای نو
✅️ @Varaghan
Көрсөтүлдү 1 - 24 ичинде 29
Көбүрөөк функцияларды ачуу үчүн кириңиз.