فرهنگستان زبان و ادب فارسی
16.02.202509:14
نکته‌هایی از دستور خطّ فارسی
ترکیب‌هایی که با نیم‌فاصله/ بی‌فاصله نوشته می‌شوند (۱)
ترکیب‌هایی که بخش دوم آن‌ها بن مضارع فعل باشد همواره با نیم‌فاصله/ بی‌فاصله نوشته می‌شوند:
اندوه‌بار، ریاضی‌دان، زبان‌شناس، گیاهشناس، مشقّت‌بار، موسیقی‌دان
تبصره: درصورتی‌که واژۀ ساخته‌شده با بن مضارع فعل نهادینه یا واژگانی شده باشد یا جنبۀ اداری و صنفی یافته باشد پیوسته نوشته می‌شود:
آبخیز، آبدار، آتشبار، آشپز، استاندار، بازیکن، بخشدار، بنکدار، پاسدار، جانباز، حسابدار، راهدار، رگبار، رنگرز، زهتاب، سالگرد، سالنما، فرماندار، کامران، کهربا، لاشخور، مهتاب، ولگرد
@theapll
ترکیب‌هایی که با نیم‌فاصله/ بی‌فاصله نوشته می‌شوند (۱)
ترکیب‌هایی که بخش دوم آن‌ها بن مضارع فعل باشد همواره با نیم‌فاصله/ بی‌فاصله نوشته می‌شوند:
اندوه‌بار، ریاضی‌دان، زبان‌شناس، گیاهشناس، مشقّت‌بار، موسیقی‌دان
تبصره: درصورتی‌که واژۀ ساخته‌شده با بن مضارع فعل نهادینه یا واژگانی شده باشد یا جنبۀ اداری و صنفی یافته باشد پیوسته نوشته می‌شود:
آبخیز، آبدار، آتشبار، آشپز، استاندار، بازیکن، بخشدار، بنکدار، پاسدار، جانباز، حسابدار، راهدار، رگبار، رنگرز، زهتاب، سالگرد، سالنما، فرماندار، کامران، کهربا، لاشخور، مهتاب، ولگرد
@theapll
04.02.202505:05
آشنایی با زبان‌های ایرانی (۱۳)
زبان‌ها و گویش‌های ایرانی نو
زبان‌ها و گویش‌های ایرانی دستۀ غربی
گروه گویش‌های بلوچی
گویشوران این گروه، عمدتاً در استان بلوچستان پاکستان (واقع در جنوب غربی این کشور) استان سیستان و بلوچستان در ایران، جمهوری ترکمنستان و جنوب شرقی افغانستان ساکن‌اند. مهمترین گویش‌های بلوچی عبارت است از رَخشانی (که از ناحیهٔ مرو، در جمهوری ترکمنستان، به سمت جنوب، تا ایران، افغانستان و کلات در پاکستان رواج دارد)؛ سراوانی (در شرق بلوچستان) لاشاری (در روستای لاشار، واقع در جنوب ایرانشهر)؛ کچی (در کِچ واقع در ناحیهٔ مکران پاکستان)؛ گویش‌های ساحلی (که از جنوب بلوچستان به سمت شرق، تا کراچی واقع در پاکستان رواج دارد)؛ و گویش معروف به بلوچی تپّهٔ شرقی یا بلوچی شمالی (در ناحیه کوهستانی سلسله‌جبال سلیمان، واقع در شرق و شمال شرقی کویته در پاکستان). زبان بلوچی از ادبیات مکتوبِ کهنی برخوردار نیست؛ اما حجمِ اشعار شفاهی این زبان که اغلب دارای مضمونی حماسی است چشمگیر است.
برگرفته از: فرهنگ تطبیقی_موضوعی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی نو، محمد حسن‌دوست، انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ۱۳۸۹، ص ۱۹.
@theapll
زبان‌ها و گویش‌های ایرانی نو
زبان‌ها و گویش‌های ایرانی دستۀ غربی
گروه گویش‌های بلوچی
گویشوران این گروه، عمدتاً در استان بلوچستان پاکستان (واقع در جنوب غربی این کشور) استان سیستان و بلوچستان در ایران، جمهوری ترکمنستان و جنوب شرقی افغانستان ساکن‌اند. مهمترین گویش‌های بلوچی عبارت است از رَخشانی (که از ناحیهٔ مرو، در جمهوری ترکمنستان، به سمت جنوب، تا ایران، افغانستان و کلات در پاکستان رواج دارد)؛ سراوانی (در شرق بلوچستان) لاشاری (در روستای لاشار، واقع در جنوب ایرانشهر)؛ کچی (در کِچ واقع در ناحیهٔ مکران پاکستان)؛ گویش‌های ساحلی (که از جنوب بلوچستان به سمت شرق، تا کراچی واقع در پاکستان رواج دارد)؛ و گویش معروف به بلوچی تپّهٔ شرقی یا بلوچی شمالی (در ناحیه کوهستانی سلسله‌جبال سلیمان، واقع در شرق و شمال شرقی کویته در پاکستان). زبان بلوچی از ادبیات مکتوبِ کهنی برخوردار نیست؛ اما حجمِ اشعار شفاهی این زبان که اغلب دارای مضمونی حماسی است چشمگیر است.
برگرفته از: فرهنگ تطبیقی_موضوعی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی نو، محمد حسن‌دوست، انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ۱۳۸۹، ص ۱۹.
@theapll
Медиа контентке
қол жеткізе алмадық
қол жеткізе алмадық
30.01.202506:46
یازدهم بهمن‌ماه، زادروز احمد سمیعی (گیلانی) (۱۲۹۹-۱۴۰۲)، عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی
روز #ویراستار گرامی باد.
@theapll
روز #ویراستار گرامی باد.
@theapll
25.01.202505:59
20.01.202505:59
Медиа контентке
қол жеткізе алмадық
қол жеткізе алмадық
27.10.202405:29
فارسی را پاس بداریم (۱۳)
رتبه‌بندی یا رنکینگ؟
بگوییم ✅ رتبه‌بندی
نگوییم ❌ رنکینگ
@theapll
رتبه‌بندی یا رنکینگ؟
بگوییم ✅ رتبه‌بندی
نگوییم ❌ رنکینگ
@theapll
14.02.202504:29
بیست و ششم بهمن‌ماه، زادروز محمّد بهمن‌بیگی (۱۲۹۸ – ۱۳۸۹)
@theapll
@theapll
03.02.202505:04
پرنیان پارسی (۲)
در یاد کردن پندهای نوشین‌روان
اگر خواهی که بی‌گنج توانگر باشی، بسندَکار باش.
اگر خواهی که کم‌دوست و کم‌یار نباشی، کینه مدار.
اگر خواهی که مردمان نیکوگوی تو باشند، مردمان را نیکوگو باش.
قابوس‌نامه، عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر، به اهتمام و تصحیح غلامحسین یوسفی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۵، صص ۵۱-۵۴.
@theapll
در یاد کردن پندهای نوشین‌روان
اگر خواهی که بی‌گنج توانگر باشی، بسندَکار باش.
اگر خواهی که کم‌دوست و کم‌یار نباشی، کینه مدار.
اگر خواهی که مردمان نیکوگوی تو باشند، مردمان را نیکوگو باش.
قابوس‌نامه، عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر، به اهتمام و تصحیح غلامحسین یوسفی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۵، صص ۵۱-۵۴.
@theapll
29.01.202504:29
ایران‌بوم (۱۰)
باران
🔸 زبان‌ها و گویش‌های ایرانی در پهنۀ گسترده‌ای، از دامنه‌های کوه‌های قفقاز در شمال غربی فلات ایران تا بلوچستانِ پاکستان، در جنوب شرقی ایران؛ و از دره‌های رود زَرافشان در تاجیکستان، در شمال شرقی فلات ایران، تا کرانه‌های جنوبی تنگۀ هرمز و جنوب ایران، پراکنده‌اند. سخن‌گویانِ زبان‌ها و گویش‌های ایرانی نو در ایران، تاجیکستان، افغانستان، ازبکستان، شبه‌قارۀ هند، ترکمنستان، چین (در ایالت سین‌کیانگ)، قفقاز (گرجستان، ارمنستان، جمهوری آذربایجان و داغستان)، ترکیه، عراق، عمان و... زندگی می‌کنند. این سرزمین‌ها در روزگاران گذشته بخشی از قلمرو سیاسی یا فرهنگی ایران‌زمین بوده‌اند.
پیوند زبان فارسی و دیگر زبان‌ها و گویش‌های ایرانی، بسیار پررنگ و چشمگیر است. در «ایران‌بوم» گوشه‌هایی از این پیوندها را نشان می‌دهیم.
🔸 از «/» برای نشان دادن تلفظ‌های گوناگون بهره برده‌ایم.
#ايران_بوم
@theapll
باران
🔸 زبان‌ها و گویش‌های ایرانی در پهنۀ گسترده‌ای، از دامنه‌های کوه‌های قفقاز در شمال غربی فلات ایران تا بلوچستانِ پاکستان، در جنوب شرقی ایران؛ و از دره‌های رود زَرافشان در تاجیکستان، در شمال شرقی فلات ایران، تا کرانه‌های جنوبی تنگۀ هرمز و جنوب ایران، پراکنده‌اند. سخن‌گویانِ زبان‌ها و گویش‌های ایرانی نو در ایران، تاجیکستان، افغانستان، ازبکستان، شبه‌قارۀ هند، ترکمنستان، چین (در ایالت سین‌کیانگ)، قفقاز (گرجستان، ارمنستان، جمهوری آذربایجان و داغستان)، ترکیه، عراق، عمان و... زندگی می‌کنند. این سرزمین‌ها در روزگاران گذشته بخشی از قلمرو سیاسی یا فرهنگی ایران‌زمین بوده‌اند.
پیوند زبان فارسی و دیگر زبان‌ها و گویش‌های ایرانی، بسیار پررنگ و چشمگیر است. در «ایران‌بوم» گوشه‌هایی از این پیوندها را نشان می‌دهیم.
🔸 از «/» برای نشان دادن تلفظ‌های گوناگون بهره برده‌ایم.
#ايران_بوم
@theapll
Медиа контентке
қол жеткізе алмадық
қол жеткізе алмадық
24.01.202504:33
19.01.202505:59
07.02.202504:55
#بحر_در_کوزه
@theapll
@theapll
01.02.202507:01
فارسی را پاس بداریم (۲۱)
افشانه یا اسپری؟
بگوییم ✅ افشانه
نگوییم ❌ اسپری
@theapll
افشانه یا اسپری؟
بگوییم ✅ افشانه
نگوییم ❌ اسپری
@theapll
28.01.202506:46
نهم بهمن‌ماه، زادروز حمید مصدِّق (۱۳۱۸ – ۱۳۷۷)
@theapll
@theapll
22.01.202508:44
17.01.202504:29
05.02.202504:29
نکته‌هایی از دستور خطّ فارسی
دربارۀ الف بیناوند
«الف» در واژه‌هایی مانند جنگاور، دلاور، فنّاوری، تناور، جاناور (صورت دیگر جانور)، بُناور بیناوند است و نباید آن‌ها را به‌صورت جنگ‌آور، دل‌آور و فن‌آوری، تن‌آور، جان‌آور، بُن‌آور نوشت.
@theapll
دربارۀ الف بیناوند
«الف» در واژه‌هایی مانند جنگاور، دلاور، فنّاوری، تناور، جاناور (صورت دیگر جانور)، بُناور بیناوند است و نباید آن‌ها را به‌صورت جنگ‌آور، دل‌آور و فن‌آوری، تن‌آور، جان‌آور، بُن‌آور نوشت.
@theapll
31.01.202504:33
دوازدهم بهمن‌ماه، سالگرد درگذشت حسن حبیبی (۱۳۱۵-۱۳۹۱)
عضو پیوسته و نخستین رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی
#ایران
@theapll
عضو پیوسته و نخستین رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی
#ایران
@theapll
26.01.202505:29
نکته‌هایی از دستور خطّ فارسی
دربارۀ جدانویسی برخی ترکیب‌ها
ترکیب‌هایی که بخش دوم آن‌ها با «آ» آغاز شود و چند هجایی باشد، با نیم‌فاصله نوشته می‌شود:
رزم‌آور، گل‌آرایی، رخت‌آویز، خوش‌آهنگ، دل‌آرام
ترکیب‌هایی که بخش دوم آن‌ها با «آ» آغاز شود و نویسهٔ پایانی بخش نخست «ها»ی ملفوظ یا ناملفوظ باشد، با نیم‌فاصله نوشته می‌شود:
خنده‌آور، ره‌آورد، گله‌آمیز، مه‌آلود
@theapll
دربارۀ جدانویسی برخی ترکیب‌ها
ترکیب‌هایی که بخش دوم آن‌ها با «آ» آغاز شود و چند هجایی باشد، با نیم‌فاصله نوشته می‌شود:
رزم‌آور، گل‌آرایی، رخت‌آویز، خوش‌آهنگ، دل‌آرام
ترکیب‌هایی که بخش دوم آن‌ها با «آ» آغاز شود و نویسهٔ پایانی بخش نخست «ها»ی ملفوظ یا ناملفوظ باشد، با نیم‌فاصله نوشته می‌شود:
خنده‌آور، ره‌آورد، گله‌آمیز، مه‌آلود
@theapll
Медиа контентке
қол жеткізе алмадық
қол жеткізе алмадық
21.01.202509:44
Медиа контентке
қол жеткізе алмадық
қол жеткізе алмадық
28.10.202404:59
پَهپاد یا پهباد؟
گاهی دیده می‌شود سرواژۀ «پهپاد» را «پهباد» تلفظ می‌کنند که نادرست است. «پهپاد» سرواژۀ «پرندهٔ هدایت‌پذیر از دور» است که فرهنگستان زبان و ادب فارسی آن را برابر Unmanned aerial vehicle برگزیده است.
«پهپاد» به‌روش «سرواژه‌سازی» ساخته شده است. در سرواژه‌سازی معمولاً نویسه‌های اول واژه‌های یک عبارت به هم می‌پیوندند و لفظی می‌سازند که می‌توان آن را مانندِ یک واژه تلفظ کرد. برخی از شناخته‌شده‌ترین سرواژه‌ها عبارت‌اند از: هما (هواپیمایی ملی ایران)، سیبا (سامانۀ یک‌پارچۀ بانکی)، برجام (برنامۀ جامع اقدام مشترک)
@theapll
گاهی دیده می‌شود سرواژۀ «پهپاد» را «پهباد» تلفظ می‌کنند که نادرست است. «پهپاد» سرواژۀ «پرندهٔ هدایت‌پذیر از دور» است که فرهنگستان زبان و ادب فارسی آن را برابر Unmanned aerial vehicle برگزیده است.
«پهپاد» به‌روش «سرواژه‌سازی» ساخته شده است. در سرواژه‌سازی معمولاً نویسه‌های اول واژه‌های یک عبارت به هم می‌پیوندند و لفظی می‌سازند که می‌توان آن را مانندِ یک واژه تلفظ کرد. برخی از شناخته‌شده‌ترین سرواژه‌ها عبارت‌اند از: هما (هواپیمایی ملی ایران)، سیبا (سامانۀ یک‌پارچۀ بانکی)، برجام (برنامۀ جامع اقدام مشترک)
@theapll
Көрсетілген 1 - 21 арасынан 21
Көбірек мүмкіндіктерді ашу үшін кіріңіз.